هوش مصنوعی مولتی‌مودال؛ آینده‌ای که از شما هوشمندتر فکر می‌کند

اقتصادآنلاین، مهرین نظری: برای دهه‌ها، هوش مصنوعی عمدتاً بر پردازش یک نوع داده خاص مانند متن، تصویر یا صدا متمرکز بود. اما هوش مصنوعی مولتی‌مودال این محدودیت را کنار زده است. سیستم‌های مجهز به این فناوری، می‌توانند داده‌های مختلف را به‌طور همزمان دریافت، تجزیه‌وتحلیل و پردازش کنند. این بدان معناست که تعامل بین کاربران و دستگاه‌ها دیگر به ورودی‌های محدود متکی نیست و به سطحی از فهم و درک نزدیک‌تر به هوش انسانی می‌رسد.

طبق گزارش شرکت تحقیقاتی گارتنر، پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۲۵، بیش از ۷۰ درصد تعاملات انسان با دستگاه‌های دیجیتال از طریق رابط‌های مولتی‌مودال انجام شود. این یعنی تا چند سال آینده، ارتباط ما با دستگاه‌های هوشمند بیشتر بر اساس ترکیبی از گفتار، تصویر، ویدئو و حتی تحلیل محیط پیرامون خواهد بود.

کاربرد‌های مولتی‌مودال؛ از خانه‌های هوشمند تا خودرو‌های خودران

هوش مصنوعی مولتی‌مودال در حال تغییر صنایع مختلف است و تحولی بی‌سابقه در نحوه تعامل کاربران با فناوری ایجاد کرده است.

در خانه‌های هوشمند، دیگر نیازی به کنترل دستی سیستم‌های روشنایی، دما و امنیت نیست. کافی است دستگاه‌های مجهز به هوش مصنوعی چهره و صدای شما را بشناسند تا تنظیمات محیط را مطابق با سلیقه و نیازتان تغییر دهند. تصور کنید که هنگام ورود به خانه، سیستم به‌طور خودکار نور‌ها را تنظیم کند، موسیقی مورد علاقه‌تان را پخش کند و دمای مناسب را برقرار سازد.

خودرو‌های خودران یکی از پیشرفته‌ترین عرصه‌های کاربرد هوش مصنوعی مولتی‌مودال هستند. این سیستم‌ها، اطلاعات را از طریق دوربین‌ها، حسگر‌های لیزری، فرمان‌های صوتی و حتی تحلیل رفتار راننده پردازش می‌کنند. نتیجه این فناوری، رانندگی ایمن‌تر و تطبیق‌پذیرتر با شرایط جاده خواهد بود.

در پزشکی، هوش مصنوعی مولتی‌مودال می‌تواند داده‌های تصویربرداری پزشکی، آزمایش‌های تشخیصی و حتی نشانه‌های رفتاری بیماران را ترکیب کند تا بیماری‌ها را با دقت بیشتری شناسایی کند. این فناوری، پزشکان را قادر می‌سازد تا تصمیمات درمانی بهتری بگیرند و حتی روند درمان بیماران را شخصی‌سازی کنند.

آموزش هوشمند نیز یکی از حوزه‌هایی است که به‌شدت از این فناوری بهره می‌برد. پلتفرم‌های آموزشی که از هوش مصنوعی مولتی‌مودال استفاده می‌کنند، می‌توانند سطح یادگیری دانش‌آموزان را از طریق پردازش همزمان ویدئو‌های آموزشی، صوت، تعاملات متنی و حتی حالات چهره دانش‌آموزان بررسی کنند. این فناوری باعث می‌شود فرآیند یادگیری شخصی‌سازی‌شده‌تر و مؤثرتر باشد.

رشد چشمگیر سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی مولتی‌مودال

تحلیلگران حوزه فناوری بر این باورند که سرمایه‌گذاری روی هوش مصنوعی مولتی‌مودال به سرعت در حال افزایش است. طبق گزارش PwC، بازار جهانی سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی تا سال ۲۰۳۰ به ۱۵.۷ تریلیون دلار خواهد رسید که سهم قابل‌توجهی از آن به فناوری‌های مولتی‌مودال اختصاص دارد. شرکت‌هایی مانند گوگل، مایکروسافت، متا و تسلا در حال توسعه مدل‌هایی هستند که بتوانند همزمان چندین نوع داده را پردازش و تحلیل کنند.برای مثال، مدل GPT-۴ که توسط OpenAI معرفی شده است، قابلیت دریافت و پردازش ورودی‌های متنی و تصویری را دارد. این فناوری‌ها به‌مرور به دستیار‌های هوشمندی تبدیل می‌شوند که می‌توانند همانند انسان‌ها فکر کنند و واکنش نشان دهند.

آیا هوش مصنوعی بیش از حد هوشمند خواهد شد؟

با تمام مزایای جذابی که هوش مصنوعی مولتی‌مودال ارائه می‌دهد، این فناوری با چالش‌های جدی نیز روبه‌رو است.

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها، حریم خصوصی کاربران است. از آنجا که این سیستم‌ها داده‌های متعددی از کاربران جمع‌آوری می‌کنند، نگرانی‌هایی درباره امنیت اطلاعات شخصی و نحوه استفاده از این داده‌ها وجود دارد. اگر دستگاهی بتواند چهره شما را تحلیل کند، صدایتان را بشنود و حتی احساساتتان را درک کند، تا چه حد می‌توان به حفظ اطلاعات خصوصی اعتماد کرد؟موضوع دیگر، شفافیت در تصمیم‌گیری هوش مصنوعی است. اگر یک سیستم مولتی‌مودال تصمیمی اتخاذ کند که به ضرر کاربر باشد، چگونه می‌توان علت این تصمیم را مشخص کرد؟ به عنوان مثال، اگر یک هوش مصنوعی تشخیص دهد که فردی برای یک موقعیت شغلی مناسب نیست، آیا می‌توان دلیل این تشخیص را بررسی و صحت آن را ارزیابی کرد؟

امنیت سایبری نیز یکی دیگر از چالش‌های مهم است. سیستم‌های مولتی‌مودال که به‌شدت به داده‌های ورودی وابسته‌اند، در برابر حملات سایبری آسیب‌پذیر هستند. هکر‌ها می‌توانند از طریق تغییر داده‌های ورودی، نتایج پردازش‌های این سیستم‌ها را دستکاری کنند.

آینده‌ای که نزدیک‌تر از همیشه است

هوش مصنوعی مولتی‌مودال، آینده رابط‌های کاربری را دگرگون خواهد کرد. تعامل انسان با ماشین‌ها، دیگر مانند گذشته محدود به تایپ یا لمس نخواهد بود. این فناوری به سطحی از ادراک و شناخت خواهد رسید که به آن امکان می‌دهد نیاز‌های کاربران را پیش‌بینی کند و تعاملاتی کاملاً طبیعی و شخصی‌سازی‌شده ارائه دهد.

با این حال، برای اینکه این آینده به‌طور مطلوب محقق شود، باید چارچوب‌های اخلاقی و حقوقی مشخصی برای توسعه و استفاده از این فناوری تعریف شود. همکاری بین توسعه‌دهندگان، سیاست‌گذاران و کاربران نقش کلیدی در شکل‌گیری آینده‌ای دارد که در آن هوش مصنوعی نه‌تنها هوشمند، بلکه مسئولیت‌پذیر و قابل اعتماد باشد.

در نگارش این مقاله و تولید تصویر از هوش مصنوعی بهره گرفته شده است.