
قیمت طلا به بالاترین حد خود رسید/ راز جهش طلا چیست؟

حرکت صعودی قیمت طلا گاهی به دلیل تقاضا برای جواهرات، گاهی به دلیل تقاضای سرمایه گذاران و گاهی همان طور که اخیرا رخ داده ناشی از تقاضای بانکهای مرکزی بوده است. آن چه بر مشکل میافزاید آن است که هم عرضه و هم تقاضای طلا امری جهانی است.
به گزارش اقتصادآنلاین، نشریه تجاری آمریکایی PollStar در گزارشی با اشاره به دلایل افزایش قیمت طلا به بیشترین حد خود مینویسد:"قیمت طلا در ماه جاری میلادی به بالاترین حد تاریخی خود به میزان هر اونس ۲۹۰۰ دلار آمریکا (۴۵۴۴ دلار استرالیا) رسید. قیمت طلا از ابتدای سال جاری میلادی به میزان ۱۲ درصد افزایش یافته که نشان دهنده عملکردی به وضوح بهتر از بازارهای سهام ایالات متحده و استرالیا بوده است. شاخص سهام S&P۵۰۰ امریکا با رشدی ۴ درصدی همراه بوده و شاخص ASX ۲۰۰ بازار سهام استرالیا در بازه زمانی مشابه تنها ۲ درصد رشد داشته است. افزایش قیمت طلا به دنبال یک روند فوق العاده در سال ۲۰۲۴ میلادی رخ داده، زمانی که قیمت آن فلز گرانبها ۲۷ درصد افزایش یافت که بزرگترین افزایش قیمت در ۱۴ سال اخیر محسوب میشد".
چه عواملی باعث افزایش شدید قیمت طلا شدهاند؟
این نشریه تجاری با اشاره به عوامل محرک افزایش قیمت طلا مینویسد:"از جمله محرکهای این افزایش قیمت میتوان به عدم اطمینان و ترس از تورم اشاره کرد که با تهدیدات "دونالد ترامپ" رئیس جمهور ایالات متحده مبنی بر اعمال تعرفه همراه با افزایش تقاضا از سوی بانکهای مرکزی جهان تشدید شده است".
تاثیر عامل تقاضا
این نشریه با اشاره به اهمیت عامل تقاضا در افزایش قیمت طلا مینویسد:"عرضه طلا از طریق تولید و بازیافت معدن طلا در طول زمان نسبتاً ثابت است. با این وجود، تقاضا متغیرتر است و از چهار جزء عمده تشکیل شده است: تقاضای طلا برای جواهرات، فناوری، سرمایه گذاری و بانکهای مرکزی. در سال ۲۰۲۴ میلادی، جواهرات حدود ۵۰ درصد، فناوری حدود ۵ درصد، سرمایه گذاری حدود ۲۵ درصد و بانکهای مرکزی حدود ۲۰ درصد از تقاضا برای طلا را شامل میشدند. تقاضای سرمایه گذاری به سرمایه گذارانی اطلاق میشود که طلا را به عنوان دارایی خریداری میکنند. بانکهای مرکزی عموما طلا را برای تنوع بخشیدن به ذخایر خود خریداری میکنند. از آنجایی که هر چهار مولفه تقاضا در طول زمان تغییر میکنند (برخی از آنها بیش از سایر مولفهها تغییر میکنند) حرکت صعودی قیمت طلا گاهی به دلیل تقاضا برای جواهرات، گاهی به دلیل تقاضای سرمایه گذاران و گاهی همان طور که اخیرا رخ داده ناشی از تقاضای بانکهای مرکزی بوده است. آن چه بر مشکل میافزاید آن است که هم عرضه و هم تقاضای طلا امری جهانی است. این عرضه از معادن طلا در سراسر جهان، از کشورهای نوظهور آفریقا و کشورهای صنعتی مانند استرالیا و کانادا تامین میشود. در مورد تقاضا نیز به همین شکل است. علیرغم آن که چین و هند بر تقاضای طلا برای کاربرد در جواهرات غلبه دارند، تقاضای طلا از سوی بسیاری از کشورها و هم چنین تقاضای آن فلز گرانبها با هدف سرمایه گذاری ادامه دارد. تقاضای طلا برای ذخایر بانک مرکزی از بانکهای مرکزی بزرگ و کوچک در سراسر جهان ناشی میشود".
چرا تقاضا برای طلا وجود دارد؟
این نشریه تجاری آمریکایی درباره چرایی تقاضا برای طلا مینویسد:"یکی از دلایل اصلی محبوبیت طلا آن است که طلا به عنوان یک ذخیره با ارزش در نظر گرفته میشود. این بدان معناست که قیمت طلا با تورم افزایش مییابد و ارزش خود را در بلند مدت حفظ میکند. چنین حفظ ارزش سرمایهای در مورد پول و ارزهایی، چون دلار صدق نمیکند. با توجه به تورم، ارزش پول ثابت نیست بلکه به مرور زمان کاهش مییابد. از آنجایی که طلا ارزش خود را حفظ میکند، به آن پوشش تورمی نیز میگویند. در نتیجه، طلا باعث حفظ ارزش دارایی ذخیره شده در بلند مدت میشود".
طلا در مواقع ناآرامی به عنوان یک "پناهگاه امن" در نظر گرفته میشود
این نشریه به اشاره به "پناهگاه امن" قلمداد شدن طلا و ارتباط آن با شرایط امروز مینویسد:"امن بودن طلا به مثابه یک دارایی بدان معناست که وقتی سرمایه گذاران در پاسخ به یک شوک یا بحران به دنبال سرپناهی میگردند، قیمت طلا افزایش مییابد. برای مثال، سرمایه گذاران در واکنش به حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، آغاز بحران مالی جهانی در سال ۲۰۰۸ و پاندمی کووید - ۱۹ در سال ۲۰۲۰، طلا خریداری نمودند. حمله روسیه به اوکراین در فوریه سال ۲۰۲۲، و تحریمهای متعاقب آن علیه روسیه، به ویژه مسدود کردن داراییهای اوراق قرضه دولتی خارجی روسیه در خارج از کشور، خطر از دست رفتن دسترسی دولتها به داراییهای ارز خارجی را برجسته ساخته است. در نتیجه، به نظر میرسد برخی از دولتها یا بانکهای مرکزی با افزایش خرید طلا به این موضوع واکنش نشان دادهاند. این امر منجر به رکورد ۱۰۸۲ تن خرید طلای بانک مرکزی در سال ۲۰۲۲ شد. سال ۲۰۲۳ دومین خرید سالانه در تاریخ با ۱۰۵۱ تن بود و پس از آن ۱۰۴۱ تن در سال ۲۰۲۴ خرید صورت گرفت. واکنش بالقوه بانکهای مرکزی به حمله روسیه به اوکراین شبیه به سرمایهگذارانی است که به دنبال یک پناهگاه امن هستند، اما این موضوع یک پدیده نسبتا جدید برای بانکهای مرکزی است".
طلا محافظی برای سرمایه گذاران در برابر ضررهای ناشی از نوسانات نرخ ارز
نشریه PollStar با اشاره به ارتباط نوسانات ارزی با اقبال عمومی به خرید طلا مینویسد:"فروش دلار آمریکا به طلا به معنای تضعیف دلار آمریکا است که باعث افزایش قیمت طلا میشود. اگر دلار آمریکا تضعیف شود، برای خرید طلا به دلار آمریکا بیشتری نیاز دارید. رابطه معکوس بین قیمت طلا و ارزها، طلا را به عنوان پوششی برای ارز تبدیل میکند. این بدان معناست که طلا میتواند از سرمایه گذاران در برابر ضررهای احتمالی ناشی از نوسانات نرخ ارز محافظت کند. این اثر به طور خاص برای ارزهای نسبتا نوسانی مانند دلار استرالیا قویتر است".
تاثیر غیر قابل پیش بینی بودن ترامپ
این نشریه با اشاره به تاثیرگذاری غیر قابل پیش بینی بودن ترامپ در تصمیم گیری هایش بر روی قیمت طلا مینویسد:" انتخاب ترامپ نه تنها خطر افزایش تورم به دلیل تعرفهها و جنگ تجاری را تشدید کرده، بلکه ریسک ژئوپولیتیکی را نیز افزایش داده است، زیرا دولت ایالات متحده در حال ارزیابی مجدد اتحاد خود با سایر کشورها است. غیرقابل پیش بینی بودن نسبی ترامپ در مقایسه با روسای جمهور پیشین آمریکا و به طور کلی در مقایسه با سیاستمداران در عرف سیاست، ممکن است باعث تشدید عدم اطمینان و افزایش قیمت طلا شده باشد. روند اخیر قیمت طلا نشان میدهد که "طلا اخبار بد را دوست دارد". قیمت طلا ممکن است شوکهای ژئوپولیتیکی یا تورم بالاتر را پیش بینی کند. قیمت طلا پیش از افزایش تورم پس از پاندمی کووید افزایش یافت و زمانی که تورم در سال ۲۰۲۲ به نقطه اوج خود رسید، شروع به کاهش کرد. دقیقا مشخص نیست که چرا طلا در سال ۲۰۲۵ به بالاترین حد خود رسیده، اما احتمالا این خبر خوبی برای اقتصاد جهانی نیست".