
مذاکره ایران با پلتفرمهای خارجی، رفع فیلترینگ در سکوت؟

دبیر شورای عالی فضای مجازی از مذاکرات ایران با پلتفرمهای خارجی خبر داد و اعلام کرد برخی از آنها شرایط ایران را پذیرفتهاند. او همچنین درباره عدم انتشار متن مصوبات مربوط به رفع فیلترینگ توضیح داد و بر لزوم حرکت عملی در حوزه هوش مصنوعی بهجای تدوین اسناد راهبردی تأکید کرد. اما این مذاکرات چه ابعادی دارند و آیا تغییری در سیاستهای محدودکننده ایجاد خواهد شد؟
به گزارش اقتصادآنلاین، محمدامین آقامیری، دبیر شورای عالی فضای مجازی، در گفتوگویی با صداوسیما اعلام کرد که دستگاههای اجرایی ایران مذاکراتی را با پلتفرمهای خارجی آغاز کردهاند و برخی از این سکوها، شرایط ایران را پذیرفتهاند. بااینحال، او توضیحی درباره نام این پلتفرمها، مفاد مذاکرات و جزئیات توافقات احتمالی ارائه نکرد.
این در حالی است که ایران در سالهای اخیر رویکرد سختگیرانهای نسبت به شبکههای اجتماعی و پلتفرمهای بینالمللی اتخاذ کرده و فیلترینگ گستردهای بر اینترنت اعمال شده است. بر اساس گزارشها، محدودیتهای اینترنتی باعث کاهش ۷۰ درصدی ترافیک بینالمللی کاربران ایرانی شده و کسبوکارهای آنلاین نیز با افت شدید درآمد روبهرو بودهاند.
آقامیری در ادامه صحبتهای خود به عدم انتشار متن مصوبات شورای عالی فضای مجازی در خصوص رفع فیلترینگ اشاره کرد و گفت: «چون خیلی از موارد مصوبه مربوط به دستگاهها بود و عمومی نبود، به آنها ابلاغ شده تا کارشان را پیگیری کنند.» این اظهارنظر، ابهامات بیشتری درباره شفافیت تصمیمگیریها ایجاد کرده و باعث شده که برخی کارشناسان، روند فعلی را در تضاد با حقوق کاربران بدانند.
جای سند، عمل لازم است؟
دبیر شورای عالی فضای مجازی در بخش دیگری از صحبتهایش به موضوع هوش مصنوعی و ضرورت حرکت عملی در این حوزه پرداخت. او تأکید کرد که بهجای تدوین اسناد راهبردی بلندمدت، کشور نیازمند اقدام عملی است، زیرا این فناوری بهسرعت در حال پیشرفت بوده و معادلات سنتی را تغییر میدهد.
آقامیری همچنین اشاره کرد که مجموعههای مختلفی ازجمله معاونت علمی ریاستجمهوری، وزارت ارتباطات، وزارت علوم و سازمان ملی هوش مصنوعی در حال حمایت از پروژههای مرتبط با این حوزه هستند. بااینحال، کارشناسان معتقدند که نبود استراتژی مشخص و عدم سرمایهگذاری کافی، ایران را در رقابت جهانی هوش مصنوعی عقب نگه داشته است.
براساس گزارشهای منتشرشده، سهم ایران از بازار هوش مصنوعی جهانی ناچیز است و بسیاری از شرکتهای ایرانی به دلیل تحریمها و مشکلات زیرساختی، امکان استفاده از ابزارهای پیشرفته هوش مصنوعی را ندارند. این در حالی است که کشورهای رقیب در منطقه، سرمایهگذاریهای گستردهای روی توسعه مدلهای بومی و زیرساختهای پردازشی انجام دادهاند.
آیا رفع فیلترینگ در راه است؟
مذاکرات ایران با پلتفرمهای خارجی، در حالی انجام میشود که کاربران و کسبوکارها همچنان با محدودیتهای شدید اینترنتی روبهرو هستند. بسیاری از کارشناسان معتقدند که بدون تغییر در سیاستهای کلی، حتی اگر برخی پلتفرمها شرایط ایران را بپذیرند، مشکل فیلترینگ همچنان پابرجا خواهد ماند.
با توجه به اینکه بیش از ۸۰ درصد کسبوکارهای آنلاین ایرانی وابسته به اینترنت و شبکههای اجتماعی هستند، نتیجه این مذاکرات میتواند تأثیر مستقیمی بر آینده اقتصاد دیجیتال کشور داشته باشد. اما تا زمانی که سیاستهای اینترنتی ایران بهطور شفاف تغییر نکند، انتظار گشایش جدی در وضعیت فیلترینگ و دسترسی کاربران، همچنان در هالهای از ابهام خواهد ماند.