کارگرانی که عیدی نمی‌گیرند بخوانند / چگونه از کارفرما عیدی بگیریم؟

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تسنیم، مجتبی شجاعتی ثمرین کارشناس اقتصادی در یادداشتی نوشت: در دنیای امروز نیروی کار به عنوان سـتون فقرات جامعه و عنصر محرکه صنعت و اقتصـاد، نیازمند توجه و احترام ویژه‌ای می‌باشد. بر همین مبناء پرداخت عـیدی از سوی کارفرمایان به عنوان یک تکلیف قانونی و نمادی از قدردانی نسبت به زحمات کارگران در طول سـال می‌باشد که در روز‌های پایانی سال، زمانی که کارگران با زحمات خود دستاورد‌های اقتصادی جامعه را رقم می‌زنند اهمیت پرداختن به این موضوع دو چندان می‌شود. در این مقال سعی داریم با رویکردی قانونی و شـفاف و سنجش پذیر به بررسی روند و نحوه محاسبه عـیدی کارگران مشمول قانون کار پرداخته تا با آگاهی بخشـیدن به کارگران و کارفرمایان در مورد حقوق و تکالیف قانونی خود، ضمن جلوگیری از بروز اختلافات احتمالی فی مابین، قدمی مثبت درجهت ایجاد روابط کاری سـالم و سازنده، بین کارگران و کارفرمایان برداشته باشیم.

چه کسانی مشمول عیدی وپاداش موضـوع قانون کار می‌باشند؟

کلیه اشخاصی که در کارگاه‌های موضوع ماده ۴ قانون کار به مدت یک سـال و حتا کمتر از یک سال، و یا بصورت پاره وقت و ساعتی و حتی فصلی اشـتغال داشته باشند، با توجه به شرایط مشـمول عیدی و پاداشِ موضوع ماده واحده قانون مربوط به تعیین عـیدی و پاداش سالانه کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون کار مصوب ۱۳۷۰/۱۲/۰۶ مجلس شورای اسلامی خواهند شد. با توجه به اینکه قانون گذار با تصویب قانون نحوه پرداخت عیدی به کارکنان دولت مصوب ۱۳۷۴/۱۰/۲۰ اعتبار قانون تعیین عـیدی و پاداش کارگران مشمول قانون کار مصوب ۱۳۷۰/۱۲/۰۶ را لغو نکرده است، بنا بر این علاوه بر کارگران بخش خصوصی، کارگران بخش دولـتی نیز در موضوع میزان و نحوه محاسبه عیدی و پاداش سالیانه، مشمول قانون اخیر بوده و همسان با دیگر کارگران مشـمول قانون کار، از عـیدی و پاداش بهره‌مند می‌گردند.

میزان عـیدی کارگران با سابقه اشتغال یک سال و بیشتر

بر اساس ماده واحده قانون تعیین عـیدی و پاداش مصوب ۱۳۷۰/۱۲/۰۶، قانون گذار برای عیدی کارگران حداقل و حداکثری تعیین نموده است و بر طبق ماده مذکور کارفرما مکلف است حداقل مبلغی معادل با دستمزد مصوب ۶۰ روز را به عنوان عیدی به کارگر پرداخت نماید و مبلغ پرداختی نباید از مقدار دستمزد مصوب ۹۰ روزکارگر بیشتر باشد؛ لذا با توجه به اینکه حداقل دسـتمزد مصوب روزانه در سال ۱۴۰۳ مبلغ ۲/۳۸۸/۷۲۸ ریال تعیین گردیده است، در نتیجه میزان حداقل عـیدی استحقاقی کارگران برای سال ۱۴۰۳ برابر با حاصل ضرب مبلغ مذکور در عدد ۶۰، یعنی معادل ۱۴۳/۳۲۳/۶۸۰ ریال، و میزان حداکثرمجاز آن نیز مبلغ ۲۱۴/۹۸۵/۵۲۰ ریال خواهد بود.

میزان عـیدی کارگران با سابقه اشتغال کمتر از یک سال

مطابق با تبصره ۱ ماده واحده قانون تعیین عـیدی و پاداش مصوب ۱۳۷۰/۱۲/۰۶ مبلغ پرداختی به کارگرانی که کمتر از یک سال در کارگاه مشـغول به کار بوده‌اند، به نسبت مدت کارکرد آن‌ها محاسـبه و پرداخت خواهد شد؛ لذا برای محاسبه میزان عـیدی در آن خصوص، باید تعداد ماه‌هایی که شخص در آن کارگاه مشغول به کار بوده است را در دو برابر حقوق پایه ماهیانه و یا به عبارتی، در دستمزد مصوب ۶۰ روز او ضرب نموده و حاصل را بر عدد ۱۲ تقسیم کرد.

میزان عـیدی کارگران پاره وقت و کارگران سـاعتی

مطابق ماده ۳۹ قانون کار، مزد و مزایا (از جمله عیدی) کارگران پاره وقت به نسبت ساعات کار انجام گرفته، محاسـبه و پرداخت خواهد شد و در مورد کارگران ساعتی که حقوق ثابت ماهانه نداشـته و حقوق آن‌ها در ماه‌های مختلف متغیر است، ملاک محاسبه عـیدی، میانگین حقوق سه ماه آخر خدمت آن‌ها خواهد بود.

تعلق عیدی به دوران مرخصی اسـتعلاجی: در خصوص مرخصی‌های استعلاجیِ در طول سال، به دلیل بیماری یا حوادث، اصل بر این است که مرخصی استعلاجی که بر اساس مقررات قانونی، و با تایید مراجع ذیصـلاح (از جمله پزشک معتمد) اعطاء شده باشد، موجب محرومیت کارگر از حق دریافت عـیدی نشده و دوران مرخصی نیز در محاسبه عیدی، جزو زمان اشتغال محسوب خواهد شد.

نحوه محاسبه میزان مالیـات بر عیدی: بر اساس قوانین مالیـاتی، در سال جاری (۱۴۰۳)

عیدی دریافتی کارگران تا مبلغ ۱۲۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال معاف از مالیات بوده و نسبت به مازاد بر آن مبلغ به میزان ۱۰ در صد مالیات محاسبه و دریافت خواهد شد. بنابر این چنانچه میزان عیدی پرداختی به کارگری بیشتر از مبلغ مذکور باشد، صرفا نسبت به مبلغ مازاد بر ۱۲۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال، مالیات محاسبه و دریافت خواهد شد و مبالغ کمتر از آن مبلغ معاف از مالیات می‌باشد.

سخن پایانی اینکه، پرداخت عــیدی از سوی کارفرما نه یک لطف و یا عرف، بلکه یک تکلیف قانونی بوده و نحوه محاسـبه و میزان حداقل و حداکـثر آن در قانون تعیین گردیده است، که این مبلغ می‌باید تا پایان هر سال و قبل از شروع سال چدید به کارگران مشمول قانون کار پرداخت گردد، و چنانچه کارفرمایی از انجام این تکلیف قانونی اسـتنکاف نماید، توصیه می‌گردد که در وحله اول موضوع از طریق مذاکره مستقیم کارگـر با کارفرما و یا مذاکره باواسطه اتحادیه‌ها و سندیکا‌های کارگری مربوطه حل و فصـل گردد و در صورت عدم حصول نتیجه، می‌توان با طرح شکایت در مراجع حل اختلاف ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعیِ محل اشتغال، موضوع را تحت رسیدگی قرار داده و چنانچه توفیقی در حصول صلح و سازش د رآن مرجع به دست نیاید، با ارجاع شکایت به هیات تشخیص، متشکل از نمایندگان کارگران و کارفرمایان و دولت، موضوع از طریق آن مرجع قانونی، مورد رسیدگی قرار گرفته و در آن خصوص رای قطعی و لازم الاجرا صادر گردد. امــید است با افزایش آگاهی کارگـران و کارفرمایان نسبت به حــقوق و تکالیف قانونی خود، زمینه‌های ایجاد اختلافات کاری کاسـته شده و با ایجاد رابطه کاری سـالم و بالنده، شاهد شکوفا شدن بیشتر صنعت و اقتصـاد و نیز ایجاد انگیزه و امید برای قشـر شریف و زحمتکش کارگران باشیم