فرصت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر در ایران, از دیجیکالا تا مدل‌های تأمین مالی جدید

به گزارش اقتصادآنلاین، سرمایه‌گذاری خطرپذیر (Venture Capital) در ایران همچنان با چالش‌های متعددی مواجه است، اما در عین حال فرصت‌هایی نیز برای رشد و توسعه آن فراهم شده است. در پنلی تخصصی که با حضور دکتر حسام جعفری (عضو هیئت‌مدیره فرابورس ایران)، دکتر محمد مهدی عباسخانی (مدیرعامل حرکت اول)، مهرداد اسماعیلی (عضو هیئت مدیره یکانت)، دکتر سید مهدی سادات رسول (مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری توسعه صادرات و فناوری شریف) و ... برگزار شد.

اهمیت استراتژی خروج در سرمایه‌گذاری خطرپذیر

یکی از مهم‌ترین موضوعات مطرح‌شده در این نشست، استراتژی خروج سرمایه‌گذاران از شرکت‌های نوپا بود. دکتر عباسخانی با اشاره به تجربه سرمایه‌گذاری در دیجیکالا اظهار داشت: «ما سال ۱۳۹۹ یک‌بار با دیجیکالا به مرحله امضای قرارداد رسیدیم، اما به دلیل عدم توافق بر سر سهم مشارکت، این قرارداد به سرانجام نرسید. در سال ۱۴۰۲ با بررسی مجدد، ۴۰ درصد سهام دیجیکالا را خریداری کردیم که این اقدام نقطه عطفی در سرمایه‌گذاری خطرپذیر ایران محسوب می‌شود.» وی افزود که سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت در این حوزه معمولاً بازدهی خوبی دارند، اما نیازمند صبر و استراتژی مشخص برای خروج هستند.

چالش‌های تأمین مالی و سرمایه‌گذاری در اکوسیستم نوآوری

دکتر جعفری، عضو هیئت‌مدیره فرابورس ایران، با اشاره به نقش بازار سرمایه در تأمین مالی استارتاپ‌ها گفت: «در دنیا، سرمایه‌گذاری خطرپذیر بر پایه بازار سرمایه قوی و متنوع بنا شده است. در ایران نیز باید ابزار‌های مالی جدیدی برای حمایت از استارتاپ‌ها تعریف شود.» او به محدودیت‌های موجود در حوزه اگزیت (خروج از سرمایه‌گذاری) اشاره کرد و افزود که بسیاری از صندوق‌های وی‌سی (VC) در ایران به دلیل نبود زیرساخت مناسب برای خروج، با مشکلاتی مواجه هستند.

نقش تیم‌های مدیریتی در موفقیت سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر

یکی دیگر از موضوعات کلیدی این نشست، اهمیت تیم‌های مدیریتی در موفقیت استارتاپ‌ها بود. اسماعیلی، عضو هیئت مدیره یکانت، با تأکید بر این موضوع اظهار داشت: «ما در یکانت هنگام سرمایه‌گذاری روی استارتاپ‌ها به سه فاکتور اصلی توجه می‌کنیم: تیم مدیریتی متخصص، سهامداری مدیران و آزادی عمل در تصمیم‌گیری.» او توضیح داد که در مدل سرمایه‌گذاری یکانت، همه مدیران استارتاپ‌ها در سهام شرکت شریک هستند تا انگیزه بیشتری برای رشد داشته باشند. همچنین تاکید کرد که نقش سرمایه‌گذار باید حمایتی باشد و نباید در تصمیم‌گیری‌های روزمره شرکت‌ها دخالت کند.

الگو‌های موفق سرمایه‌گذاری و تأمین مالی جمعی

در بخش دیگری از این نشست، تجربیات موفق در حوزه تأمین مالی استارتاپ‌ها مورد بررسی قرار گرفت. یکی از مدل‌های مطرح‌شده، تأمین مالی جمعی (Crowdfunding) بود که توانسته در سال‌های اخیر نقش مهمی در تأمین سرمایه اولیه استارتاپ‌ها ایفا کند. دکتر سادات رسول با اشاره به این موضوع گفت: «ما در سال‌های اخیر از ابزار‌های مختلف تأمین مالی، از جمله تأمین مالی جمعی و اوراق سرمایه‌گذاری، استفاده کرده‌ایم. اما همچنان یکی از چالش‌های اصلی، محدودیت‌های قانونی و پیچیدگی‌های اداری برای این مدل‌های تأمین مالی است.»

چشم‌انداز آینده سرمایه‌گذاری خطرپذیر در ایران

در پایان این نشست، سخنرانان به بررسی راهکار‌های توسعه سرمایه‌گذاری خطرپذیر در ایران پرداختند. یکی از پیشنهادات کلیدی، توسعه بازار‌های سرمایه برای تسهیل فرآیند خروج سرمایه‌گذاران بود. همچنین بر ضرورت ایجاد صندوق‌های جدید با قوانین انعطاف‌پذیرتر تأکید شد.

در مجموع، این نشست نشان داد که سرمایه‌گذاری خطرپذیر در ایران، باوجود چالش‌های موجود، همچنان ظرفیت‌های بالقوه‌ای برای رشد دارد. توسعه ابزار‌های مالی جدید، تقویت بازار سرمایه و حمایت از تیم‌های مدیریتی استارتاپ‌ها، از جمله اقداماتی است که می‌تواند مسیر سرمایه‌گذاری در اکوسیستم نوآوری ایران را هموارتر کند.