متا با تراشه اختصاصی MTIA به جنگ انویدیا می‌رود

به گزارش اقتصادآنلاین، شرکت متا، مالک فیسبوک و اینستاگرام، آزمایش‌های اولیه تراشه اختصاصی خود را برای پردازش و آموزش مدل‌های هوش مصنوعی آغاز کرده است. بر اساس گزارش رویترز، این پروژه بخشی از استراتژی متا برای کاهش وابستگی به انویدیا و دیگر تأمین‌کنندگان خارجی است. در صورت موفقیت این تراشه، متا تولید انبوه آن را آغاز کرده و از آن برای توسعه هوش مصنوعی خود استفاده خواهد کرد.

توسعه پردازنده اختصاصی، بخشی از طرح کلان متا برای کاهش هزینه‌های زیرساختی است. این شرکت در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری هنگفتی روی توسعه ابزار‌ها و زیرساخت‌های هوش مصنوعی انجام داده است. طبق پیش‌بینی‌ها، هزینه‌های متا در سال ۲۰۲۵ بین ۱۱۴ تا ۱۱۹ میلیارد دلار خواهد بود که حدود ۶۵ میلیارد دلار از آن به توسعه زیرساخت‌های هوش مصنوعی اختصاص دارد.

آیا تراشه متا جایگزینی برای پردازنده‌های گرافیکی خواهد شد؟

بر اساس اطلاعات منتشرشده، تراشه جدید متا به‌عنوان یک شتاب‌دهنده اختصاصی برای پردازش هوش مصنوعی طراحی شده است. منابع آگاه اعلام کرده‌اند که این تراشه از نظر مصرف انرژی، عملکرد بهتری نسبت به پردازنده‌های گرافیکی سنتی دارد و می‌تواند جایگزینی مقرون‌به‌صرفه برای سخت‌افزار‌های گران‌قیمت انویدیا باشد.

متا برای تولید این تراشه با شرکت تایوانی TSMC، بزرگ‌ترین تولیدکننده نیمه‌رسانا در جهان، همکاری می‌کند. این پروژه پس از مرحله "Tape-out" آغاز شده است که به معنای ارسال نمونه اولیه تراشه به کارخانه تولیدی است. این فرآیند چندین میلیون دلار هزینه دارد و بین سه تا شش ماه زمان می‌برد، اما تضمینی برای موفقیت آن وجود ندارد.

تراشه MTIA حرکت متا به سمت استقلال پردازشی

تراشه جدید متا بخشی از سری MTIA (Meta Training and Inference Accelerator) است. این شرکت از سال گذشته نسخه‌ای از این تراشه را برای پردازش استنتاجی (Inference) در سیستم‌های پیشنهاد محتوای فیسبوک و اینستاگرام به کار گرفته است.

متا قصد دارد در سال ۲۰۲۶ از این تراشه‌ها برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی استفاده کند. کریس کاکس، مدیر ارشد محصولات متا، تأکید کرده است که در ابتدا، اولویت این تراشه‌ها برای پردازش مدل‌های پیشنهاد محتوا خواهد بود و سپس برای مدل‌های هوش مصنوعی مولد، مانند چت‌بات Meta AI، به‌کار گرفته خواهد شد.

چرا متا به دنبال ساخت تراشه اختصاصی است؟

این نخستین باری نیست که متا روی توسعه تراشه اختصاصی کار می‌کند. این شرکت پیش‌تر نیز تراشه‌ای برای پردازش استنتاجی توسعه داده بود، اما پس از شکست در مرحله آزمایشی، پروژه را متوقف کرد و در عوض، میلیارد‌ها دلار برای خرید پردازنده‌های گرافیکی انویدیا هزینه نمود.

امروز متا یکی از بزرگ‌ترین مشتریان انویدیا محسوب می‌شود و از پردازنده‌های این شرکت برای آموزش مدل‌های پیشنهاد محتوا، تبلیغات و مدل‌های زبانی لاما (LLaMA) استفاده می‌کند. اما افزایش قیمت سخت‌افزار‌های هوش مصنوعی و محدودیت‌های زنجیره تأمین، متا را وادار به یافتن جایگزین کرده است.

تهدیدی برای انویدیا؟

سرمایه‌گذاری متا در سخت‌افزار‌های پردازشی، در شرایطی انجام می‌شود که برخی محققان در مورد آینده مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) تردید دارند. شرکت چینی دیپ‌سیک در ژانویه امسال مدل‌هایی مقرون‌به‌صرفه معرفی کرد که با بهینه‌سازی منابع محاسباتی، عملکردی هم‌تراز شرکت‌های پیشتاز آمریکایی را ارائه می‌دهند.

موفقیت دیپ‌سیک ضربه سنگینی به بازار سهام شرکت‌های فناوری و هوش مصنوعی وارد کرد. به‌ویژه، ارزش سهام انویدیا در یک دوره کوتاه تا ۲۰ درصد کاهش یافت. اگرچه این افت قیمت تا حدی جبران شد، اما تحولات اخیر نشان داده که مدل‌های پرهزینه‌ی LLM ممکن است آینده‌ی بازار را در اختیار نداشته باشند.

آیا متا موفق خواهد شد؟

متا امیدوار است که با توسعه تراشه‌های اختصاصی، هزینه‌های زیرساختی خود را کاهش داده و وابستگی به تأمین‌کنندگان خارجی، به‌ویژه انویدیا، را کم کند. با این حال، موفقیت این پروژه به نتایج آزمایش‌های اولیه و قابلیت رقابتی تراشه جدید بستگی دارد.

در صورتی که تراشه MTIA بتواند انتظارات را برآورده کند، متا می‌تواند جایگاه قدرتمندتری در بازار هوش مصنوعی پیدا کند. اما اگر این پروژه مانند تلاش قبلی متا برای توسعه تراشه اختصاصی شکست بخورد، این شرکت همچنان وابسته به سخت‌افزار‌های پرهزینه انویدیا خواهد ماند.