درس‌هایی از تاثیر تعرفه بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کره جنوبی

به گزارش اقتصاد آنلاین، انستیتو ژاپنی اقتصاد‌های در حال توسعه یک موسسه تحقیقاتی نیمه دولتی زیر نظر وزارت اقتصاد، تجارت و صنعت و بزرگترین موسسه علوم اجتماعی در ژاپن در گزارشی تاثیر شوک‌های تعرفه‌ای در بازار‌های مقصد را بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی شرکت‌های کره‌ای از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۸ را بررسی کرده است.

یافته‌های این ارزیابی تاثیر نامتقارن تعرفه‌ها را نشان می‌دهند: کاهش قابل‌توجه تعرفه‌ها شرکت‌های چند ملیتی را به کاهش تعداد شرکت‌های تابعه به جای کاهش میانگین سرمایه‌گذاری به ازای هر شرکت فرعی سوق می‌دهند. در مقابل، اثرات افزایش تعرفه بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی کاهش یافته است. هم چنین، نتیجه این مطالعه نشان می‌دهد که شرکت‌های مولدتر احتمال بیشتری دارد که تعداد شرکت‌های تابعه خود را در کشور‌های در حال توسعه در صورت مواجهه با کاهش قابل‌توجه تعرفه کاهش دهند. این یافته‌ها نشان می‌دهند که چگونه شرکت‌های چند ملیتی با سیاستگذاری‌های تجاری در حال تحول سازگار می‌شوند و منابع را بین شرکت‌های تابعه خارجی خود مجددا تخصیص می‌دهند.

تعرفه‌ها و سرمایه گذاری مستقیم خارجی

این اندیشکده ژاپنی با اشاره به رابطه میان تعرفه‌ها و سرمایه گذاری مستقیم خارجی به ویژه در مورد شرکت‌های چند ملیتی می‌نویسد:" تجارت جهانی دائما در حال تغییر است و تعرفه‌ها به عنوان مالیات بر واردات نقش مهمی در تاثیرگذاری بر نحوه مشارکت شرکت‌های صادرکننده و شرکت‌های چند ملیتی در تجارت بین‌المللی ایفا می‌کنند. یکی از جنبه‌های این موضوع آن است که آیا تعرفه‌ها بر تصمیمات شرکت‌های چند ملیتی برای سرمایه گذاری در خارج از کشور تاثیر می‌گذارد یا خیر. به طور معمول، تعرفه‌های بالا اغلب شرکت‌ها را به ایجاد تاسیسات تولید در بازار محلی سوق می‌دهد عملی که "پرش تعرفه‌ها" نامیده می‌شود. این رویکرد به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا مالیات‌های وارداتی را دور بزنند و به بازار‌های محلی دسترسی موثرتری داشته باشند. با این وجود، از آنجایی که روند جهانی شدن منجر به کاهش کلی تعرفه‌ها در سراسر جهان شده است (حداقل تا سال ۲۰۱۸ میلادی) ممکن است این پرسش مطرح شود که آیا این پدیده بر الگوی سرمایه گذاری مستقیم خارجی شرکت‌ها تاثیر می‌گذارد یا خیر. به طور خاص، زمانی که تعرفه‌ها در کشور مقصد به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد آیا شرکت‌ها سرمایه گذاری مستقیم خود را متوقف می‌کنند و در عوض صادرات را انتخاب می‌کنند یا به روش‌های دیگر سازگار می‌شوند؟ اقتصاد کره جنوبی با ردپای سرمایه گذاری جهانی فعال خود چشم اندازی ارزشمند برای مطالعه این موضوع ارائه می‌دهد. شرکت‌های کره جنوبی در فاصله سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۸ میلادی به شدت در خارج از کشور سرمایه‌گذاری کردند که سالانه تقریبا ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی یک کشور (حدود ۳۰ میلیارد دلار) را تشکیل می‌داد. تحقیقات ما نشان می‌دهند که چگونه تغییرات قابل توجهی در تعرفه‌ها بر استراتژی‌های سرمایه‌گذاری شرکت‌های چند ملیتی با تمرکز بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی توسط شرکت‌های کره جنوبی طی دوره ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۸ میلادی تاثیرگذار بوده‌اند".

شناسایی شوک‌های تعرفه‌ای و ارزیابی تاثیر آن بر تصمیمات سرمایه گذاری مستقیم خارجی شرکت‌ها

انستیتوی ژاپنی "اقتصاد‌های در حال توسعه" در ادامه با استفاده از داده‌های شرکتی در صنعت تولید کره جنوبی به این موضوع پرداخته که چگونه تغییرات قابل توجه در تعرفه‌ها چه افزایش و چه کاهش آن بر تعداد شرکت‌های تابعه خارجی و میزان سرمایه‌گذاری در هر شرکت فرعی تاثیر می‌گذارد. برای انجام این ارزیابی تغییرات تعرفه‌ای در سطح صنعت که توسط کشور‌های سراسر جهان بر کره جنوبی تحمیل شده براساس میزان این تغییرات به شوک‌های تعرفه‌ای مثبت و منفی طبقه بندی شدند. سپس تجزیه و تحلیل همبستگی بین شوک‌های تعرفه منفی در سطح صنعت و تعداد شرکت‌های تابعه خارجی و هم چنین میانگین سرمایه گذاری مستقیم خارجی در هر شرکت تابعه در یک صنعت و کشور صورت گرفت. نتایج نشان دادند علیرغم آن که هیچ ارتباط معناداری بین شوک‌های تعرفه منفی و میانگین مقدار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به ازای هر شرکت تابعه وجود ندارد این تحلیل نشان می‌دهد که تعداد شرکت‌های تابعه خارجی در هنگام وقوع شوک‌های تعرفه منفی کمتر می‌شوند. از آنجایی که این همبستگی یک رابطه علّی مستقیم ایجاد نمی‌کند. در نتیجه، تجزیه و تحلیل سیستماتیک تری را برای گرفتن استنتاج علّی با کنترل عوامل تعیین کننده سرمایه گذار مستقیم خارجی و هم چنین ویژگی‌های شرکت، صنعت و کشور صورت گرفت".

اثرات نامتقارن تعرفه ها: تعرفه‌های پایین‌تر منجر به تخصیص مجدد منابع می‌شود

این انستیتوی ژاپنی با اشاره به این که شرکت‌های کره‌ای با کاهش تعداد شرکت‌های تابعه خود در بازار‌ها به کاهش قابل توجه تعرفه‌ها در بازار‌های مقصد پاسخ دادند، اما به طور کامل از آن بازار‌ها خارج نشدند، می‌نویسد:"در عوض، آنان منابع خود را در تعداد کمتری از شرکت‌های تابعه خارجی کلیدی به دلیل هزینه‌های سرمایه گذاری بالاتر نسبت به کاهش هزینه‌های تجاری که ناشی از تعرفه‌های پایین‌تر است متمرکز کردند. این موضوع نشان می‌دهد که تعرفه‌های پایین‌تر شرکت‌ها را تشویق می‌کند تا فعالیت‌های خود را ساده‌تر کنند و به جای گسترش ردپای خود بر کارایی تمرکز نمایند. با این وجود، هنگامی که شوک تعرفه‌ای رخ می‌دهد تاثیر قابل‌توجهی بر میانگین سرمایه‌گذاری در شرکت‌های تابعه خارجی وجود ندارد. این بدان معناست که شرکت‌ها علیرغم کاهش هزینه‌های تجاری بلافاصله استراتژی خود را از سرمایه گذاری مستقیم خارجی به صادرات تغییر نمی‌دهند، زیرا آنان پیش‌تر هزینه‌های کاهش یافته سرمایه گذاری مستقیم خارجی را متحمل شده‌اند".

نقش بهره وری شرکت‌ها و مقصد سرمایه گذاری در شکل دهی سرمایه گذاری مستقیم خارجی

انستیتوی ژاپنی "اقتصاد‌های در حال توسعه" با اشاره به این که یکی از یافته‌های جالب دیگر از بررسی موردی کره جنوبی آن بوده که هم بهره‌وری شرکت و هم مقصد سرمایه‌گذاری آن نقش مهمی در شکل‌دهی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی دارند، می‌نویسد:" شرکت‌های مولدتر با شدت بیشتری به کاهش تعرفه‌ها واکنش نشان می‌دهند. این شرکت‌ها به احتمال زیاد تعداد شرکت‌های تابعه خود را در کشور‌های در حال توسعه کاهش می‌دهند و در عین حال سرمایه گذاری در اقتصاد‌های پیشرفته را حفظ می‌کنند. این موضوع بازتاب دهنده تخصیص مجدد استراتژیک منابع مولد شرکت‌های چند ملیتی است که کیفیت را بر کمیت در کشور‌های در حال توسعه ترجیح می‌دهد جایی که آنان بر نهاده‌های ارزان قیمت متکی هستند که برخلاف سرمایه گذاری در کشور‌های پیشرفته با هدف دستیابی به بازار است. در نهایت، برخلاف انتظارات شواهد محدودی نشان دادند که افزایش قابل توجه تعرفه‌ها بر الگو‌های سرمایه گذرای مستقیم خارجی تاثیر می‌گدذارد. این عدم تقارن نشان می‌دهد که شرکت‌ها بیش از آن که به چالش‌های ناشی از افزایش تعرفه‌ها در دوره جهانی شدن حساس باشند به فرصت‌های ارائه شده توسط کاهش تعرفه‌ها حساس‌تر هستند".

درس‌های آموخته شده در مورد الگو‌های سرمایه گذاری مستقیم خارجی پس از شوک‌های تعرفه‌ای

این انستیتوی ژاپنی اشاره می‌کند که مدل کره جنوبی نشان داد برخلاف آن که ادبیات جریان اصلی معتقد است که آزادسازی تجارت که بر شرکت‌های درگیر در تجارت جهانی تاثیر می‌گذارد کارایی را در سراسر اقتصاد جهانی ارتقاء می‌دهد، مدل کره جنوبی نشان داد که تعرفه‌های پایین‌تر می‌تواند به استراتژی‌های سرمایه‌گذاری خارجی ساده‌تر و کارآمدتر منجر شود.

این اندیشکده در این باره می‌نویسد:"علاوه بر این، شرکت‌های چند ملیتی با بهره وری بالا احتمالا به طور موثرتری با تغییر سیاستگذاری‌های تجاری سازگار می‌شوند. این موضوع با این ایده مطابقت دارد که تخصیص منابع به صورت استراتژیک به بازار‌های اصلی و شرکت‌های تابعه می‌تواند به حفظ رقابت پذیری شرکت در یک محیط تجاری به سرعت در حال تحول کمک کند. هم چنین، نتیجه این ارزیابی نشان می‌دهد که تخصیص مجدد منابع بر مبنای تعرفه که در کاهش تعداد شرکت‌های تابعه خارجی به دنبال کاهش تعرفه‌ها بازتاب می‌یابد، در کشور‌های در حال توسعه بیشتر از کشور‌های پیشرفته است. از این رو، کشور‌های در حال توسعه باید در نظر داشته باشند که چگونه کاهش تعرفه‌های آنان نه تنها بر واردات شان تاثیر می‌گذارد بلکه بر توانایی آنان برای جذب و حفظ شرکت‌های چند ملیتی مولد خارجی نیز تاثیرگذار است، زیرا شرکت‌های چند ملیتی خارجی تمایل دارند تعداد شرکت‌های تابعه خود را در واکنش به کاهش تعرفه کاهش دهند. در گذشته، در دوران حمایت گرایی سیاست اقتصادی (جلوگیری از تجارت بین کشور‌ها از طریق وضع تعرفه بر کالا‌های وارداتی، محدودسازی حجم واردات و شماری دیگر از ضوابط دولتی) شرکت‌های چند ملیتی موانع تجاری را برسمیت شناختند و به دنبال راه‌های کارآمدتر برای بین المللی شدن بودند، مانند مشارکت در افزایش تعرفه سرمایه گذاری مستقیم خارجی از طریق جابجایی تاسیسات تولید. با این وجود، در عصر جهانی شدن که با کاهش مداوم تعرفه‌ها مشخص می‌شود، شرکت‌های چند ملیتی با تخصیص مجدد منابع خود را با تغییرات در سیاست تجاری تطبیق می‌دهند، نه تنها با انتخاب بین صادرات و تکیه بر فروش از شرکت‌های تابعه خارجی بلکه با استقرار منابع به صورت انتخابی در میان آن شرکت‌های تابعه. با این وجود، ظهور ناگهانی سیاست‌های حمایت از صنایع و تجارت داخلی همان طور که اکنون با روی کار آمدن ترامپ در آمریکا تحقق یافته است پرسش‌های مهمی را در مورد چگونگی سازگاری شرکت‌ها با این چالش‌های جدید ایجاد می‌کند. آیا آنان به استراتژی‌های افزایش تعرفه باز خواهند گشت یا مسیر جدیدی را کشف خواهند کرد"؟