جوانان ژاپنی سخت‌کوشی را کنار گذاشتند/ چرا ژاپنی‌ها شغل‌های شان را ترک می‌کنند؟

به گزارش اقتصاد آنلاین، نشریه "اکونومیست" در گزارشی تازه‌ای برای بیان چرایی افزایش نرخ ترک مشاغل از سوی کارمندان و کارکنان ژاپنی به روایت زندگی یک کارمند ژاپنی می‌پردازد و می‌نویسد:"کاواتا یاسوتوشی" هرگز از زندگی شرکتی سنتی ژاپنی جدا نشد. به عنوان یک گیتاریست سابق در یک گروه هوی متال، کار در یک شرکت بزرگ الکترونیک را ناامیدکننده می‌دانست. او به طور خاص تحمل سلسله‌مراتب سفت و سخت که در آن جوانان هر کاری را که بزرگ‌تر‌ها می‌گفتند انجام می‌دادند را دشوار می‌دانست. بسیاری از کار‌ها ناکارآمد بود. او ساعات زیادی را پشت میز می‌گذراند و یا در دوره‌های دوستانه همراه با همکارانش وقت گذرانی می‌کرد. ترک شغل نیز برایش دشوار بود. او زمانی که یک دهه پیش تصمیم گرفت به یک شرکت فناوری اطلاعات بین المللی نقل مکان کند، از سوی مافوق هایش مورد سرزنش قرار گرفت. کار تا جایی پیش رفت که آنان او را "خائن" خطاب کردند. اکنون "کاواتا" در اواخر دهه چهارم عمرش دوباره شغل خود را تغییر داده است. او می‌گوید:"من تشنه یک چالش بودم".

فرسایش مدل سفت و سخت "حقوق بگیری"

این نشریه با اشاره به این که این روز‌ها در ژاپن افرادی شبیه "کاواتا" زیاد شده‌اند، می‌نویسد:"در ژاپن کارمند ایده آل به طور سنتی پس از فارغ التحصیلی استخدام می‌شد و انتظار می‌رفت که به صورت مادام العمر در یک شرکت باقی بماند و از مزایای سیستم ارتقاء مبتنی بر ارشدیت با بالا رفتن سن بهره‌مند شود. با این وجود، اکنون این مدل سفت و سخت "حقوق بگیری" در ژاپن در حال فرسایش است. علیرغم آن که افرادی که در طول زندگی چندین بار تغییر شغل می‌دهند در ژاپن در مقایسه با کشور‌های غربی کم‌تر رایج هستند، اما تعدادشان رو به افزایش است. تعداد کارکنانی که در ژاپن تغییر شغل داده و یک شغل تمام وقت دیگر را انتخاب کرده‌اند در سال ۲۰۲۴ میلادی به ۹۹۰ هزار نفر رسید که نسبت به یک دهه قبل بیش از ۶۰ درصد افزایش یافته است. نتیجه یک نظرسنجی انجام شده در سال ۲۰۲۴ میلادی توسط اتاق بازرگانی و صنعت توکیو نشان داد که ۲۱ درصد از کارمندان جوان ژاپنی گفته بودند که قصد دارند "تا زمان بازنشستگی" نزد کارفرمای فعلی خود بمانند که نسبت به ۳۵ درصد در سال ۲۰۱۴ کاهش یافته بود". 

تاثیر عامل جمعیتی 

"اکونومیست" با اشاره به این که روند رو به افزایش تغییر شغل در ژاپن به تغییرات جمعیتی آن کشور نیز مرتبط است، می‌نویسد:"این روند بازتاب دهنده واقعیت جمعیتی ژاپن نیز می‌باشد. کارکنان هنگام انتخاب شغل با کاهش جمعیت در سن کار قدرت چانه زنی بیش تری دارند. نتیجه یک نظرسنجی نشان می‌دهد که بیش از نیمی از شرکت‌های ژاپنی با کمبود نیروی کار معمولی مواجه هستند. اکنون کارکنان جوان و باهوش ژاپنی به دنبال فضای هیجان انگیزتری هستند. ظهور و رونق عصر کارکنان حقوق بگیر که در ژاپپن در دوره رونق اقتصادی پس از جنگ در دوره سلطنت هیروهیتو امپراتور اسبق ژاپن رخ داد. وفاداری کارکنان در آن دوره از طریق ساعات طولانی در دفتر بودن و کار کردن پس از ساعت کاری نشان داده می‌شد. این فرهنگ به قدری قوی بود که در یک تبلیغ معروف برای یک نوشیدنی انرژی زا در دهه ۱۹۸۰ میلادی از کارمندان شرکت پرسیده می‌شد:" آیا می‌توانید ۲۴ ساعت بجنگید"؟ 

سبک کاری سخت کوشانه در ژاپن در حال فروپاشی است

این نشریه با اشاره به این که نسل‌های جوان‌تر ژاپنی شیوه سنتی سخت کوشانه کار کردن را زیر سوال برده‌اند، می‌نویسد:"سهم مردانی که از مرخصی دوره پدر شدن استفاده می‌کنند از ۲ درصد افراد واجد شرایط یک دهه پیش به ۳۰ درصد در سال ۲۰۲۳ میلادی رسیده است. "اونو هیروشی" از دانشکده بازرگانی دانشگاه هیتوتسوباشی می‌گوید:"سبک کاری دوران پس از جنگ در ژاپن در حال فروپاشی است". "ماتسونامی تاتسویا" یک ژاپنی از نسل هزاره فکر می‌کند که بسیاری از ژاپنی‌ها از شغل خود لذت نمی‌برند. او می‌گوید امروز حقوق بگیری به مثابه "زامبی بی جان" بودن قلمداد می‌شود. او مصمم است همان مسیر را دنبال نکند. از همین رو، او آژانس استخدام خود راه اندازی کرده است. هم چنین، تنش بین نسلی بین کارمندان در حال افزایش است. کارکنان جوان می‌گویند مردان مسن که چندان کار نمی‌کنند تحت حمایت قانونی سخت گیرانه کار در ژاپن قرار دارند. نتیجه یک نظرسنجی در سال ۲۰۲۲ میلادی نشان داد که تقریبا نیمی از کارکنانی که در دهه دوم و سوم عمرشان قرار داشتند گزارش داده بودند که چنین همکاران مسنی دارند و آنان را عامل اصلی افت روحیه در محل کار ذکر کردند. جوانان در آن نظرسنجی گفته بودند که کارکنان مسن تمایل دارند تا مناصب مدیریتی را برای خود حفظ کنند و برای کارمندان جوان فرصت و فضای کمی به منظور پیشرفت و ارتقاء شغلی باقی گذاشته‌اند. آنان با تمسخر از این کارمندان مسن تحت عنوان "ویندوز ۲۰۰۰" یاد می‌کنند. در طول پاندمی کووید نرخ بیکاری در ژاپن در حدود ۳ درصد باقی ماند. در همان بازه زمانی نرخ بیکاری در آمریکا از ۴ درصد به نزدیک به ۱۵ درصد افزایش یافته بود. "اونو" بازار کار سفت و سخت ژاپن را به یک "حمام راکد" تشبیه می‌کند که در آن آب را نمی‌توان تخلیه یا تازه کرد". 

سیستم اشتغال مادام العمر در ژاپن دیگر پایدار نیست 

"اکونومیست" با اشاره به این که درخواست‌ها برای اصلاحات نظارتی در بازار کار ژاپن افزایش یافته می‌نویسد:"رئیس بزرگترین فدراسیون تجاری ژاپن در سال ۲۰۱۹ میلادی اعلام کرد که سیستم اشتغال مادام العمر این کشور دیگر پایدار نیست. اخیرا "شینجیرو کویزومی" یکی از نامزد‌های پیشتاز حزب لیبرال دموکرات متعهد شد که قوانین اخراج را برای ترویج سیالیت نیروی کار تعدیل کند، اگرچه پیشنهاد او باعث ایجاد بحث‌های شدیدی شد و نامزد‌های حزب محافظه کار نسبت به تغییرات عجولانه هشدار دادند. اگرچه سیاستگذاری‌ها در حوزه شغلی در ژاپن به کُندی با شرایط تازه تطبیق پیدا می‌کنند، نگرش‌ها در میان کارمندان مسن‌تر نیز در حال تغییر است. یک ضرب المثل معروف در ژاپن معروف به "نظریه حد ۳۵ ساله" هشدار می‌دهد که تغییر شغل پس از آن سن تقریبا غیرممکن است. آن نظریه، اما در حال منسوخ شدن است. به گفته Recruit، یک آژانس کاریابی تعداد افراد شاغل ژاپنی در دهه‌های چهارم و پنجم عمر در طول یک دهه گذشته افزایشی شش برابری یافته است. "واکاتسوکی میتسورو" ۴۴ ساله اخیرا پس از گذراندن بیش از دو دهه در یک شرکت بزرگ ژاپنی شغل خود را ترک کرد. او می‌گوید:"احتمالا می‌توانستم یست سال دیگر نیز تا زمان بازنشستگی در شغلم باقی بمانم. با این وجود، نمی‌توانستم به این پرسش مهم فکر نکنم: آیا این همان چیزی است که من می‌خواهم؟ " هم چنین، کمبود نیروی کار بدان معناست که شرکت‌هایی که پیش‌تر بر استخدام فارغ التحصیلان تازه تمرکز می‌کردند، اکنون به طور فزاینده‌ای از استعداد‌های متوسط استقبال می‌کنند". 

پیامد‌های اقتصادی تغییر روند شغلی در ژاپن 

"اکونومیست" در بخش پایانی این گزارش با اشاره به پیامد‌های اقتصادی بزرگ تغییرات در روند شغلی در ژاپن می‌نویسد:"در ژاپن فقدان سیالیت نیروی کار بدان معناست که افزایش دستمزد‌ها به "شانتو" یا مذاکرات دستمزد سالانه بهاره بستگی دارد. نتیجه مطالعه دیگری نشان می‌دهد که تقریبا دو پنجم افراد شاغل در حال حاضر در ژاپن شاهد افزایش بیش از ۱۰ درصدی دستمزد خود هستند. این میزان برای کم‌تر از یک سوم آنان در سال ۲۰۲۱ صدق می‌کرد. "کوئیکه ماساتو" اقتصاددان ژاپنی می‌گوید:" در حالی که دستمزد‌های ژاپنی بر اساس استاندارد‌های جهانی کشور‌های ثروتمند پایین باقی مانده است، تحرک رو به رشد نیروی کار می‌تواند وضعیت را بهبود بخشد". "واکاتسوکی" با تأمل در مورد محل کار قبلی خود می‌گوید:"وقتی افراد مشابهی در یک سازمان باقی می‌مانند طرز فکر آن سازمان به طور فزاینده‌ای درونی می‌شود". "کاواتا" نیز می‌گوید:" شرکت‌های ژاپنی برای دمیدن به باد از بیرون نیاز دارند".