تصمیمات ناکارآمد اقتصاد ایران را ضعیف کرد/ برای توسعه اقتصادی در انتظار لغو تحریم‌ها هستیم

به گزارش اقتصادآنلاین، در این نشست صمد حسن‌زاده، رئیس اتاق ایران از واقعیت‌های جامعه که منجر به بی‌اعتمادی مردم نسبت به سیاست‌های دولت شده است، سخن گفت و از آن به عنوان مانعی جدی در برابر جذب سرمایه‌گذاری یاد کرد.

او گفت: منابع در خانه‌ها در قالب ارز و طلا قفل شده است، چون اعتماد لازم وجود ندارد. همه بر اساس منفعت و سودی که قابل کسب است برنامه‌ریزی می‌کنند و نباید برای کسب منفعت قانونی و شرعی، مفهومی منفی در نظر گرفت.

جذاب کردن فضای اقتصادی برای سرمایه‌گذاری وظیفه دولت است

در ادامه پیام باقری، نایب‌رئیس اتاق ایران به مناسبت ۲۹ فروردین، روز ارتش از فعالان اقتصادی به عنوان ارتش اقتصادی کشور یاد کرد و توضیحاتی درباره قدمت اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ارائه کرد.

او از ظرفیت اتاق‌های استانی، تشکل‌ها و اتاق‌های مشترک بازرگانی سخن گفت و تأکید کرد: این نهاد بخش خصوصی، سرمایه‌ای ارزشمند است و نمایندگی بخش خصوصی کل کشور را به عهده دارد و تنظیم‌گری روابط بین دولت و بخش خصوصی را دنبال می‌کند. اتاق ایران مشاور سه قوه است و بنابر یک قانون مجزا مأموریت‌های خود را پی می‌گیرد.

باقری با توجه به شعار سال ۱۴۰۴، تصریح کرد: توسعه تولید و استفاده از ظرفیت‌های معطل در صحنه اقتصادی بسیار مؤثر است و همه باید تلاش کنیم ظرفیت‌های متوقف، به کار آیند و منابع در کشور به سمت تولید مولد هدایت شود.

نایب‌رئیس اتاق ایران با بیان این مطلب که سرمایه‌گذاری حلقه مفقوده در اقتصاد است، ادامه داد: ناترازی انرژی ناشی از بی‌توجهی به شاخص‌های سرمایه‌گذاری است و عدم سرمایه‌گذاری‌ها و اینکه متناسب با رشد تقاضا، عرضه را تقویت نکردیم به ناترازی انرژی منجر شد. در واقع به جای اینکه طبق برآوردهای صورت گرفته سالی ۵ هزار مگاوات برق وارد مدار کنیم، سالی ۲۵۰۰ مگاوات برق وارد مدار شد.

باقری خاطرنشان کرد: فضاسازی و سیاست‌گذاری برای جذاب کردن سرمایه‌گذاری وظیفه دولت است. تنظیم‌گری محیط کسب‌وکار وظیفه دولت است و در این حوزه باید از انواع خطاهای سیاستی از جمله ممنوعیت‌های صادراتی اجتناب کرد. البته دستور رئیس‌جمهور درباره صادرات به ویژه محصولات کشاورزی مبنی بر توقف ممنوعیت‌ها اقدام امیدوارکننده‌ای بود.

او از انتظار فعالان اقتصادی مبنی بر اینکه بخش خصوصی میدان‌دار اصلی اقتصاد باشد، صحبت کرد و افزود: اقتصاد باید به سمت پیش‌بینی‌پذیر شدن حرکت کند. از طرفی دولت تمهیداتی اندیشیده که بر اساس آن خاموشی‌های برق و قطعی گاز گریبان بنگاه‌ها و صنایع را نگیرد. البته در این رابطه بسته پیشنهادی هم از طرف اتاق ایران بابت جبران خسارت‌های ناشی از قطعی انرژی ارائه شد که مورد توجه جدی قرار نگرفت و به یک ماده در قانون بودجه 1404 ختم شد.

او ادامه داد: بنگاه‌ها در تأمین منابع دچار چالش جدی هستند و بانک‌ها هم به بنگاه‌داری ورود کردند و از وظیفه ذاتی خود غافل شدند. بازار سرمایه هم چندان آماده تأمین منابع موردنیاز نیست و هنوز باید روی آن کار کرد. در این وضعیت باید تکلیف بانک‌ها و مأموریت ذاتی که دارند، مشخص شود، سیستم بانکی در کجای صحنه اقتصادی کشور قرار دارد؟

نایب‌رئیس اتاق ایران از ظرفیت‌های بالای کشور برای جذب سرمایه‌گذاری صحبت کرد و افزود: باید مشکلات بین‌المللی را حل کنیم و از لیست سیاه FATF خارج شویم و امیدوار باشیم ضمن تلاش در راستای پذیرش FATF در مذاکرات هم با حفظ جایگاه کشور، موفق باشیم و سایه تحریم‌ها از سر اقتصاد کشور کم شود. اگر این اتفاقات رخ دهد، زمینه برای جذب سرمایه‌گذاری نیز مهیا می‌شود.

برای توسعه اقتصادی در انتظار لغو تحریم‌ها علیه ایران هستیم

علی نقوی، رئیس کمیسیون خدمات فنی مهندسی و احداث اتاق ایران به نشست دوم مذاکرات ایران و آمریکا که در رم برگزار شده، اشاره و تصریح کرد: در مطالعه‌ای فرض کردیم به دنبال مذاکراتی که در دست پیگیری است، تحریم‌ها لغو و امکان فروش سه میلیون بشکه نفت در روز مهیا شود. با در نظر گرفتن نرخ متوسط ۷۵ دلار برای هر بشکه، سالانه ۸۲ میلیون دلار درآمد خواهیم داشت.

او ادامه داد: در مقابل خرید ۳۰۰ هواپیما با برند شناخته شده، توسعه واقعی فرودگاه‌های بین‌المللی، احداث ۲۰ هزار مگاوات برق، توسعه منطقه مکران، ۱۰ هزار کیلومتر ریل پرسرعت، اینترنت 5G و تبدیل شدن به قطب هوش مصنوعی منطقه در کل به ۲۷۰ میلیارد دلار منابع نیاز دارد. پس در یک افق ۱۰ ساله امکان تحقق این برنامه‌ها وجود دارد؛ اگر تحریم‌ها لغو شود. بنابراین در مذاکرات باید به این برنامه‌ها و ظرفیت‌ها توجه کنیم.

تصمیمات ناکارآمد اقتصاد ایران را ضعیف کرد

آرش نجفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران نگاهی به شرایط حاکم بر اقتصاد داشت و گفت: تصمیماتی که در سطح دولت اتخاذ می‌شود باید ملی باشد. در صورتی که برعکس با تثبیت قیمت برق میزان سرمایه‌گذاری در این حوزه به صفر رسید، یعنی در آن زمان که قیمت برق را ثابت کردیم، نگاه ملی نداشتیم. آیا کسی پاسخی می‌دهد. بدون ادله، یارانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی را ماهانه در جامعه توزیع کردیم که آثار تورمی بسیاری داشت، جلوگیری از تغییر ساعت که سال‌ها برای صرفه‌جویی در مصرف برق اجرایی می‌شد، این تصمیمات همگی آثاری داشت که به جامعه آسیب زد و هیچ کس پاسخی بابت آنها نداد. بنابراین بهترین راه‌حل این است که نوع مدیریت مسئولان و کارآمدی آنها ارزیابی شود.

او تأکید کرد: دولت باید نسبت به مدیرانی که انتخاب می‌کند مسئول باشد. فعالان اقتصادی پیشنهادهای خود را برای جبران ناترازی‌ها ارائه دادند؛ اما گوش شنوایی نیست.

این فعال اقتصادی از بروکراسی حاکم بر اقتصاد انتقاد کرد و خواستار توجه به کارآمدی تصمیمات شد.

سرمایه‌ها با اولویت هزینه شوند

سادینا آبایی، رئیس کمیسیون فاوا اتاق ایران از اهمیت مقوله سرمایه‌گذاری در راستای تولید گفت و یادآور شد: دولت در بخش دانش‌بنیان‌ها ادعای برنامه‌ریزی برای توسعه هوش مصنوعی می‌کند. در کشوری که سرمایه اندک است نباید برای حوزه‌های جدید این چنین بودجه‌پاشی بکنیم. سرمایه‌گذاری باید اولویت‌بندی شود. تعداد طرح‌های نیمه‌تمام زیاد است و فکری بابت آنها نمی‌شود.

این عضو هیات نمایندگان اتاق ایران از ضرورت شفاف‌سازی در حوزه داده‌ها سخن گفت و تأکید کرد: وقتی امکان تبادل داده نباشد، هوش مصنوعی جایگاهی ندارد. هفته هوش مصنوعی در ایران مورد توجه سران قوا قرار گرفته و سندنویسی در این رابطه مورد توجه اتاق ایران قرار دارد و در این بخش فعال شدیم، توصیه بخش خصوصی این است که از پراکندگی در بخش تدوین سند جامع، جلوگیری شود. روز جهانی دختران ICT نیز به همت کمیسیون فاوا اتاق ایران، چهارشنبه برگزار می‌شود.

چالش‌های اقتصادی با کوچک شدن دولت، کم‌رنگ می‌شوند

بهرام شکوری، رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق ایران با اظهار امیدواری نسبت به نتیجه مذاکرات ایران و آمریکا، ریشه مشکلات اقتصادی کشور را فربه بودن دولت عنوان کرد و گفت: دولت برای جبران کسری‌های بودجه و پوشش هزینه‌های خود منابع بسیاری را صرف می‌کند. در سال سرمایه‌گذاری برای تولید رسیدگی به این مشکلات ضرورت دارد.

او افزود: کل سرمایه‌گذاری در بخش معدن از ابتدای امر تاکنون به ۵۰ میلیارد دلار هم نمی‌رسد. تا وقتی دولت کوچک نشود، اتفاقت خوبی در اقتصاد رخ نمی‌دهد. افزایش حقوق دولتی، عوارض صادراتی و … برای افزایش درآمد و پوشش هزینه‌های جاری است که بخش خصوصی را فلج می‌کند.

تعریف مجوزهای جدید مخل کسب‌وکار است

محمدرضا فاروقی، رئیس کمیسیون گمرک اتاق ایران ضرورت صدور مجوزهای کاذب در روند تجارت و تولید را برای حل اسمی مشکل اشتغال توسط دولت، اقدام نادرستی توصیف کرد که باید متوقف شود چون به تولید و تجارت آسیب می‌زند و در نهایت مخل چرخ اقتصاد خواهد شد.

این فعال اقتصادی خاطرنشان کرد: رعایت حقوق مالکیت برای حفظ امنیت خاطر سرمایه‌گذار خارجی باید ملاک عمل قرار گیرد و ایران باید برای پیوستن به کنوانسیون‌های بین‌المللی در این حوزه برنامه‌ریزی کند تا سرمایه‌گذار ترغیب به حضور شود.

او آسیب‌های ناشی از قطع مستمر سامانه‌های فعال در عرصه تجارت را مورد توجه قرار داد و گفت: باید خسارت‌های ناشی از قطعی سامانه‌ها جبران شود. این سامانه‌ها به جای اینکه تسهیل‌کر باشند، مانع شدند و روند کار را قفل می‌کنند.

فاروقی تغییر نرخ ارز محاسبه حقوق گمرکی که آثار تورمی قابل توجهی دارد را مورد انتقاد قرار داد و خواستار رسیدگی به این بخش شد. 

اجرای مواد 24 و 30 قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار از طرف معاون اول رئیس‌جمهور ابلاغ شود

احمد آتش‌هوش، رئیس کمیسیون حقوقی اتاق ایران درباره نامه‌نگاری صورت گرفته مبنی بر اجرای مواد ۲۴ و ۳۰ قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار در راستای برقراری ثبات در قوانین برای رسیدن به آرامش اقتصادی از طرف رئیس اتاق ایران خطاب به معاون اولی رئیس‌جمهور، صحبت کرد و گفت: مفاد این مواد قانونی دو امر بدیهی است؛ ولی در برابر اجرای آنها مقاومت بسیاری وجود دارد.

او تأکید کرد: درخواست اتاق از معاون اول ریاست‌جمهوری ابلاغ مجدد مفاد این دو مقرره به دستگاه‌ها برای تأکید در اجرا بود که علی‌رغم این درخواست، دبیر هیات دولت این دو مواد را ابلاغ کرد. آیا اهمیت کمی داشت؟ که از طرف معاون اول انجام شد. درخواست اتاق ایران، تأکید بر اجرای مواد 24 و 30 قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار با ابلاغیه معاون اول رئیس‌جمهور به دستگاه‌های اجرایی است.

حرمت گذاشتن به اصل مالکیت یک امر حیاتی است

فرشید شکرخدایی، رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تأمین مالی اتاق ایران، بعد از تحریم، سرمایه اجتماعی را به عنوان چالش جدی اقتصاد عنوان کرد و گفت: سرمایه اجتماعی در یک مدت کوتاه تغییر نمی‌کند بلکه در طولانی‌مدت دچار تغییر می‌شود و عامل اصلی آن اصل صداقت است که چون رعایت نمی‌شود به سرمایه اجتماعی کشور آسیب زنده است.

او ادامه داد: باید حرمت اموال بخش خصوصی را رعایت و واژه مصادره را در دایره فعالیت‌های خود حذف کنیم. مصادره اموال احکام قانونی و شرعی خاص خود را دارد که نسبت به آن بی‌اعتنا هستیم. هیچ‌کس نمی‌تواند بی‌توجهی به آنچه در امکان قانونی و شرعی آمده است، حکم به مصادره اموال بدهد. بنابراین باید نسبت به آنچه انجام می‌دهیم و نتایجی که در پی دارد، هشیار باشیم.

او پاسخ‌گو بودن در روند تصمیماتی که گرفته می‌شود و اظهارنظرهایی که می‌کنیم را بسیار مهم ارزیابی کرد و گفت: هرکدام از مدیران، وزرا و معاونان تصمیمی می‌گیرند و نظری می‌دهند و در نهایت نتیجه آن را گردن نمی‌گیرند. این نوع برخوردها باید اصلاح شود.

مضرات باقی مانده سموم در محصولات کشاورزی را جدی بگیرید

محمدعلی رضایی، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران قیمت تمام شده گندم را بالاتر از قیمت تضمینی تعیین شده می‌داند و گفت: اگر بر همین منوال سیاست‌گذاری کنیم، تولید گندم را از دست می‌دهیم و زمین‌ها به کشت محصولات دیگر سوق پیدا می‌کند.

او تأکید کرد: باقی مانده سموم در محصولات کشاورزی یک خطر جدی است و باید این واقعیت را بپذیریم. اطلاعات و داده‌های واقعی را مورد توجه قرار نمی‌دهیم و آن را کتمان می‌کنیم. سمومی که وارد شده و استفاده می‌شوند در سطح جهانی از رده خارج شدند. مانع از ورود این نوع سموم به داخل کشور شوید.

این فعال اقتصادی ضمن اینکه از نیاز به حمایت کشاورزان برای جبران سرمازدگی اخیر محصولات کشاورزی و باغی سخن گفت، حذف رفع تعهد ارزی در حوزه صادرات محصولات کشاورزی را خواستار شد.

سال 1403 سال سیاه صنعت گردشگری کشور بود

شهاب علی‌عرب، نایب‌رئیس کمیسیون گردشگری اتاق ایران، سال ۱۴۰۳ را سال سیاه صنعت گردشگری توصیف کرد و گفت: ورودی گردشگران خارجی متناسب با شرایط حاکم ناچیز است. گردشگری داخلی هم با این سطح از تورم و تصمیمات نادرست در حال نابودی است. جشنواره بوشهر که قرار است جمعه برگزار شود، در حال تعطیلی است. این جشنواره به همت بخش خصوصی تنظیم شده و دولت در این بخش تنها یک مجوز داده است. اجازه ندهید این جشنواره ارزشمند تعطیل شود.

حضور نماینده بخش خصوصی در جلسات کمیسیون اجتماعی دولت ضروری است

محمود اولیایی، رئیس کمیسیون مسئولیت اجتماعی و حاکمیت شرکتی اتاق ایران گفت: در هم تنیدگی توسعه اقتصادی و اجتماعی قابل کتمان نیست. این دو مفهوم باید در کنار هم توسعه یابند. ۳۷ میلیون جمعیت غیرفعال داریم که ۲۵ میلیون از آنها خانم هستند. نرخ فرزندآوری و تشکیل خانواده پایین آمده و نخبگان در حال مهاجرت هستند. تا ۵ سال آینده نیروی کاری نداریم تا بر اساس آن اقتصاد را جلو ببریم. دچار عدم تعادل منطقه‌ای از منظر نیروی اشتغال هستیم. در همین شرایط کمیسیون اجتماعی دولت نسبت به این مسئله حساس نیست. بنابراین توصیه می‌شود زمینه حضور نمایندگان اتاق ایران در جلسات کمیسیون اجتماعی دولت فراهم شود تا گفتمانی در این بخش شکل بگیرد و برای رسیدن به راهکار مذاکره کنیم.

میز خدمت به سدی در برابر روابط مردم با دولت تبدیل شده است

احمدرضا فرشچیان، رئیس کمیسیون مدیریت واردات اتاق ایران تصریح کرد: رابطه با مردم و واگذاری امور به مردم راه‌حل نهایی است؛ اما این ارتباط وجود ندارد. میز خدمت در گذشته شکل گرفت و امروز به سدی تبدیل شده که ارتباط مردم با دولت را از بین برده است. این طرح باید بازبینی شود چون از مسیر اصلی خارج شده است.

دولت دچار بروکراسی پیچیده درونی است

فاطمه قنبرپور، نایب‌رئیس کمیسیون حمل‌ونقل اتاق ایران نیز از شرایط پیچیده بروکراسی در بدنه دولت صحبت کرد و گفت: فساد و مافیای سازمان‌یافته‌ای وجود دارد که وضعیت تجارت را مختل می‌کند. در مقابل، شرایط پیگیری موضوعات از طرف نمایندگان بخش خصوصی مهیا نیست. دولت باید این امکان را فراهم کند تا اعضای اتاق ایران که نمایندگان بخش خصوصی در کل کشور هستند، بتوانند وضعیت فعالان اقتصادی را در دستگاه‌های مختلف پیگیری کنند.

آسیب جدی صادرات از تصمیمات ناگهانی دولت

محمدعلی میرزاییان، نایب‌رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران از فعالیت کارت‌های بازرگانی اجاره‌ای سخن گفت و تأکید کرد: تصمیمات ناگهانی دولت در برابر صادرات انواع محصولات کشاورزی بدون مشورت با بخش خصوصی نادرست و غیرمنطقی است.

راهبرد دولت چهاردهم بازگذاشتن مسیر حرکت بخش خصوصی است

در بخش بعدی این نشست فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت با بیان اینکه امکان پیگیری موضوعات به صورت موردی با هر کمیسیون تخصصی را داریم و گفت: ثروت حلال مقدس است و فعال اقتصادی است که اشتغال می‌آفریند، مدرسه و بیمارستان می‌سازند و بسیاری اقدامات خیرخواهانه دیگر را انجام می‌دهد. برای همین باز گذاشتن راه برای بخش خصوصی راهبرد دولت چهاردهم است و مطمئنم توانمندی‌های وافری در بین بخش خصوصی هست و همین قدمت بیش از صد ساله اتاق یعنی توان تولید ارزش در بین اعضای اتاق ایران وجود دارد.

او ارتباط اقتصاد و اجتماع را امری بدیهی دانست و گفت: در سیاست‌گذاری‌ها باید روی همین اصل متمرکز شد هر چند امروز فرهنگ کار را با آسیب جدی مواجه کردیم و به نظر می‌رسد با توزیع یارانه‌ها بین مردم، این فرهنگ نادرست در حوزه کاری، تقویت شد. بنابراین با توجه به شرایط نامساعدی که شاهد هستیم، تلاش برای افزایش سرمایه اجتماعی را به عنوان مأموریت کاری برای خود تعریف کردم و پیگیری می‌کنم.

سخنگوی دولت تأکید کرد: در بسته شعار سال 1404 هم روی ثبات اقتصادی، صیانت از برند، حقوق مالکیت و … تمرکز شده است و در تلاش هستیم در اسرع‌وقت نهایی شود. هرچند عدم دعوت از نماینده اتاق ایران در جلسات تدوین این بسته، نقص جدی است و باید مانع تکرار آن شویم.

او همچنین توزیع یارانه‌ها را بلای جان اقتصاد دانست و گفت: در تلاشیم آرام‌آرام معضل یارانه‌ها را حل کنیم. سرمایه اجتماعی در ایران بسیار پایین است و همین مسئله، قدرت تصمیم‌گیری دولت درباره برخی موارد را سخت می‌کند؛ پایین بودن سرمایه اجتماعی موجب شده است قیمتی که برای انرژی تعیین می‌کنیم با واقعیت بسیار فاصله داشته باشد.

مهاجرانی خاطرنشان کرد: بدون شک سرمایه‌گذاری‌های متمرکز در حوزه هوش مصنوعی و ICT را پیگیری می‌کنیم. درباره فربه بودن دولت و تجربه تلخ خصوصی‌سازی انتقادها پذیرفتنی است و تلاش می‌کنیم کم‌کم به سمت لاغر شدن دولت برویم و تمام مطالباتی که در این نشست عنوان شد را پیگیری می‌کنم.

فعال شدن مرکز پژوهش‌های اتاق ایران برای ارتباط بیشتر دولت و بخش خصوصی

در بخش دیگری از این نشست، طراحی و تعریف الگوهای مطالعاتی با همکاری بین کمیسیون‌های تخصصی و مرکز پژوهش‌های اتاق ایران از منظر شناسایی به موقع چالش‌ها، اظهارنظر کارشناسی شده بابت تصمیمات و سیاست‌های اتخاذ شده از طرف دستگاه‌های اجرایی و بیان راهکارها از طرف روسای کمیسیون‌های اتاق ایران مورد تأکید قرار گرفت.

در این بین خاطرنشان شد که ارائه نقطه‌نظرات اجرایی بخش خصوصی در سطح حاکمیت و بین دولت‌مردان یک امر ضروری است و همه کمیسیون‌ها باید در این حوزه فعال شوند و کنش‌گرایانه رفتار کنند.