کشاورزی استان گلستان قربانی سیاست‌های ناکارآمد/ احیای سازمان پنبه در اولویت قرار بگیرد
گلستان_ استان گلستان با داربودن ۵۶۰ هزار هکتار زمین زراعی و باغی، حدود ۵۳ هزار بهره‌بردار گلستانی در بخش پرورش دام سبک، سنگین و زنبور و ۱۵ زنجیره طیور و کشتارگاه یکی از مهم‌ترین قطب‌های تولید محصولات کشاورزی، مرغ و تخم مرغ است که نقش مهمی در تامین امنیت غذایی کشور دارد.
اقتصاد آنلاین؛ گروه استان ها_ استان گلستان با داربودن ۵۶۰ هزار هکتار زمین زراعی و باغی، حدود ۵۳ هزار بهره‌بردار گلستانی در بخش پرورش دام سبک، سنگین و زنبور و و ۱۵ زنجیره طیور و کشتارگاه یکی از مهم‌ترین قطب‌های تولید محصولات کشاورزی، مرغ و تخم مرغ است که نقش مهمی در تامین امنیت غذایی کشور دارد.
این استان با تولید چهار محصول استراتزیک گندم با گلوتن بالا، کلزا، جو و سویا اگر چه نقش مهمی در چرخه اقتصادی کشور دارد، اما همواره به دلیل عدم مطالبه گری جدی همواره استانی تامین کننده بوده و خود از مزایایی این تولید بی بهره مانده است.
ضعف ایجاد صنایع تبدیلی برای ممانعت از خام فروشی، کشاورزی سنتی، از بین رفتن محصول استراتژیک پنبه و همچنین عدم اجرای کشاورزی حفاظتی و کم توجهی به اجرای کامل طرح‌های نوین آبیاری، آبخیزداری و زهکشی، افزایش کاشت محصولات آب بر از جمله شالی و حمایت اندک از زنجیره‌های طیور موجب شد تا گلستان سهمی زیادی از منابع ملی و سرمایه گذاری دراین بخش نداشته باشد که همین مسائل موجب شده تا گلستان در ردیف چهارمین استان فقیر کشور در بحث درآمد سرانه قرار بگیرد.
از سوی دیگر پسروی آب خزر و نگرانی از خشک شدن خلیج گران طی سال‌های گذشته موجب شده تا خاویار استان همانند کشت پنبه به تاریخ بپیوند و میزان صید آبزیان نیز به شدت کاهش پیدا کرده است.
در حوزه گردشگری نیز به دلیل تعلل فراوان در اجرای مصوبات، طرح‌های گردشگری یا مجوز نگرفت و یا با چوب لای چرخ گذاشتن پروژه ها، سرمایه گذار را منصرف از ادامه مسیر منصرف و پروژه‌ها در استان مازندران اجرائی شد.
از زمان روی کار آمدن دولت چهاردهم و شکل گیری تیم اقتصادی در استان، اگر چه اراده محکم تری نسبت به سال‌های گذشته در راستای حمایت از بخش صنعتی، کشاورزی و گردشگری صورت گرفته، اما گویا گلستان به دلیل فقدان نیروی تصیمیم گیرنده در مناصب بالادستی و عدم همراهی برخی دستگاه‌های اجرائی همچنان به دنبال راه حلی برای برون از سیاه چاله مشکلات اقتصادی است.
حضور سه روزه اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس طی هفته گذشته در گلستان و پس از سال‌ها چشم انتظاری ورق دیگری را رد تقویم اقتصادی استان ورق زد.
توسعه با وعده اتفاق نمی‌افتد
نماینده مردم گرگان و اق قلا خطاب به اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس، با بیان اینکه صدای مردم گلستان به جایی نمیرسد اظهار کرد که به‌دلیل بی‌تصمیمی و برخورد‌های متناقض بسیاری از پروژه‌های استان از جمله تله کابین سال‌ها است بلاتکلیف مانده است.
رمضانعلی سنگدوینی با اشاره به برخی حمایت‌ها از طرح‌های مشابه در استان‌های دیگر، گفت: صدای مردم گلستان به‌جایی نمیرسد، در حالی‌که در استان‌های همسایه، با حمایت کامل، پروژه‌ها اجرا می‌شوند. مردم گلستان چه تفاوتی با استان‌های دیگر دارند؟
وی عنوان کرد که گلستان به توسعه نیاز دارد، اما توسعه با وعده و جلسه اتفاق نمی‌افتد. مردم ما منتظر اقدام واقعی هستند، نه امضای تکراری و سکوت مدیریتی.
۴۰ درصد مردم گلستان زیر خط فقر هستند
نماینده مردم مینودشت، آزادشهر و رامیان در مجلس هم عنوان کرد که در استانی که جزو سه رتبه اول تولید بسیاری از محصولات کشاورزی است، زندگی ۴۰ درصد از مردم زیر خط فقر یک علامت سوال بزرگ است. آیا این تقصیر کشاورز، دامدار یا بازرگان گلستانی است؟ یا اینکه دولت تکلیف خود را با استان روشن نکرده است.
جمشید قائم‌مقام با بیان اینکه گلستان از مواهب فراوانی برخوردار است، افزود: اگر گلستان در هر جای دیگری از دنیا بود، مردم آن ده برابر وضعیت فعلی رفاه داشتند و مردم این استان شایسته زندگی در فقر نیستند.
این نماینده مجلس در ادامه به فقدان زنجیره حمایتی در تولیدات کشاورزی اشاره کرد و اظهار کرد: اگر امروز به بن‌بست رسیدیم، علتش نبود زنجیره حمایتی است. ما نمی‌خواهیم بیشتر از حق‌مان مطالبه کنیم؛ فقط می‌خواهیم از عوائد محصولات خود منتفع شویم. این شدنی است، اگر زنجیره ارزش را تکمیل کنیم.
وی همچنین از عملکرد ناعادلانه برخی قوانین گلایه کرد و گفت: در استان‌های همجوار قوانین زیر پا گذاشته می‌شود، اما در گلستان، تنها ما قانون را رعایت می‌کنیم و قانونی که به نفع مردم نباشد، طاعون است.
خواستار بازنگری در قیمت گذاری محصولات هستیم
در ادامه این دیدار‌ها نائب رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی گرگان هم با انتقاد از نظام فعلی مالیاتی و قیمت‌گذاری محصولات اساسی، خواستار بازنگری در سیاست‌های مالیاتی، حمایت عملی از تولیدکنندگان محصولات استراتژیک همچون گندم، شالی و پنبه، و اجرای قانون احیای ورشکستگی برای نجات شرکت‌های زیانده شد.
علی‌محمد چوپانی، با اشاره به دغدغه‌های فعالان اقتصادی استان، تأکید کرد: نظام مالیاتی کشور باید به‌نفع تولید اصلاح شود. اگر از سود شرکت‌ها ۲۰ درصد تقسیم شود و ۳۵ درصد مالیات اخذ گردد، در عمل تا ۵۰ درصد منابع آن شرکت از بین میرود و این خود زمینه‌ساز فرار مالیاتی است.
وی با اشاره به تجارب گذشته در حوزه کشاورزی گفت: بعد از انقلاب، هر زمان قیمت سویا به سه‌ونیم برابر قیمت گندم می‌رسید، کشاورزی دچار بحران میشد. امروز هم همین نسبت برقرار است. اگر قیمت گندم را شاخص بگیریم و به ۲۰ هزار تومان برسانیم، باید قیمت دانه‌های روغنی نیز متناسب با آن اصلاح شود.
چوپانی با انتقاد از سیاست‌های ناکارآمد واردات و خرید داخلی برنج و پنبه افزود: در بحث شالی، پیشنهاد دادیم هرکس که برنج داخلی بخرد، بتواند واردات انجام دهد. درباره پنبه هم اگر واقعاً نگران منابع آب زیرزمینی هستیم، باید به جای شالیزاری‌های پرمصرف، تولید پنبه را رونق دهیم. با تضمین قیمت مناسب برای پنبه، می‌توان کشاورزان را به این سمت سوق داد.
وی با اشاره به تفاوت شدید قیمت نان یارانه‌ای و آزاد در بازار گفت: در حالی که قیمت یک کیسه آرد یارانه‌ای ۴۰ هزار تومان است، در بازار آزاد تا ۸۰۰ هزار تومان فروخته می‌شود. این فاصله قیمتی، رانت عظیمی ایجاد کرده و فسادزا است. باید سازوکار توزیع و قیمت‌گذاری این کالا‌ها شفاف و منطقی شود.
نائب رئیس اتاق بازرگانی گرگان همچنین از زیان‌دهی گسترده شرکت‌های دولتی انتقاد کرد و اظهار کرد: طبق آمار، ۱۳۵ شرکت دولتی مجموعاً ۳۵۰ هزار میلیارد تومان زیان داده‌اند. قانون تجارت صراحت دارد اگر زیان شرکتی از دو برابر سرمایه‌اش عبور کند، باید سهامداران آن در اولین مجمع به دادستان معرفی شوند. دولت باید با اجرای قانون از هدررفت منابع ملی جلوگیری کند.
وی همچنین به تمرکز منابع مالی کشور در پایتخت و چند شهر بزرگ اشاره کرد و خواستار اصلاح نظام تخصیص منابع شد: نیمی از منابع کشور در تهران تأمین می‌شود، ۳۰ درصد در چند کلان‌شهر، و تنها ۲۰ درصد به بقیه کشور می‌رسد. باید ضریب استانی برای پرداخت تسهیلات مشخص و الزام‌آور شود تا استان‌هایی مثل گلستان هم از منابع ملی بهره‌مند شوند.
چوپانی در پایان با تأکید بر ضرورت اجرای قانون احیای ورشکستگی گفت: اگر این قانون اجرایی شود، جلوی حیف‌ومیل گسترده منابع گرفته می‌شود و می‌توان اقتصاد کشور را از بحران نجات داد.
گندم گلستان بابد بر اساس کیفیت قیمت گذاری شود
رئیس اتاق بازرگانی گرگان هم بر لزوم افزایش قیمت دانه‌های روغنی، افزایش اختیارات بانک‌های استان در تسهیلات‌دهی به بخش کشاورزی، و لزوم اختصاص یارانه و مشوق‌های مؤثر برای تولید کالا‌های اساسی از جمله گندم، تاکید کرد و گفت که خرید گندم باید براساس کیفیت، نه صرفاً بر اساس وزن، صورت گیرد.
وی به مباحث زیست‌محیطی و گردشگری نیز اشاره کرد و افزود: موضوع ریزگردها، حفظ تالاب‌ها، و پروژه‌هایی نظیر تله‌کابین نیز از سوی فعالان این حوزه‌ها مطرح شد که امیدواریم در مصوبات نهایی این نشست مورد توجه قرار گیرد.
یوسفی با اشاره به مطالبات مطرح‌شده از سوی فعالان اقتصادی گفت: بازنگری در قیمت خرید تضمینی گندم، اصلاح لایحه مالیات، بررسی تعهدات ارزی برای صادرات محصولات کشاورزی، تعیین کارگزار خرید کلزا، و چالش‌های زنجیره تولید طیور از مهم‌ترین دغدغه‌های فعالان اقتصادی استان که باید نگاه ویژه‌ای به ان‌ها صورت گیرد.
گلستان در چانه زنی ضعیف است
رئیس کمیسین کشاورزی مجلس هم در دیدار با فعلاان اقتصادی حوزه کشاروزی و صنعتی استان اظهار کرد که بر اساس اطلاعاتی که در جریان سفر از منابع بانکی استان دریافت کردیم متوجه شدیم که متاسفانه چانه زنی برای دریافت منابع در استان اندک بوده و اعتبارات مورد نیاز جذب نشده است.
محمد جواد عسکری افزود: با توجه به اینکه گلستان استان معین برای تولید مرغ در کشور شناخته می‌شود لذا این زنجیره نیازمند حمایت ویژه‌ای از سوی دولت است.
عسکری خطاب به استاندار گلستان پیشنهاد کرد که با همراهی کمیسیون کشاورزی مجلس، نشستی با بانک مرکزی، وزارت جهاد و وزارت اقتصاد برای رفع مشکلات مالی زنجیره مرغ استان برگزار شود.
وی در پاسخ به مطالبه صادرات سیب زمینی و ممنوعیت آن اعلام کرد که هیچ ممنوعیتی برای صادرات سیب زمین وجود ندارد و از استاندار گلستان خواست تا با مدیران خاطی که در قوانین اخلال ایجاد میکنند برخورد جدی صورت گیرد.
عسکری همچنین تذکر داد که اگر هر مدیری در بخش کشاورزی بخواهد خلاف مصوبات رفتار کند مثال ترک فعل است و مدیران بالادستی استان باید با این مسأله با جدیت برخورد کنند.
رییس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: با بازدید‌هایی که اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس از منابع آبی و کشاورزی استان داشتند و مشخص شد که گلستان ظرفیت‌های بسیار زیادی در بخش‌های مختلف از جمله آبزی پروری، کشاورزی، طیور و دیگر منابع دارد، اما متاسفانه با مشکلات زیادی از جمله منابع بانکی و حمایت‌های ویژه وجود دارد که امید داریم با همراهی و همفکری پس از این سفر حل و فصل شود.
تسریع در احیای سازمان پنبه، ورود فرودگاه گرگان به "کارگو"
در پایان این جلسه احیای سازمان پنبه برای توسعه کشت پنبه، تخصیص روزانه یکهزار تن کود اوره برای کشاورزی استان پیگیری صادرات محصولات با روش "کارگو" از فرودگاه گرگان و ورود این فرودگاه از محل تخصیص بنزین یارانه‌ای در قالب کارگو و ایجاد پایانه محصولات کشاورزی توسط بخش خصوصی از نمونه مصوباتی بود که برای پیگیری در دستور کار قرار داد.
عسکری توضیحات دبیر هماهنگی بین بانک‌های استان را مبنی بر کمبود منابع برای اعطای تسهیلات کشاورزی قابل قبول ندانست و از استاندار گلستان در خواست کرد تا جلسه‌ای با مدیران عامل بانک‌ها گذاشته و از آنها گزارش عملکرد بخواهد تا در کمیسیون کشاورزی مجلس مورد بررسی قرار بگیرد.
وی همچنین اعلام کرد که در هفته جاری در شورای قیمت گذاری در رابطه با قیمت جدید خرید گندم جلسه‌ای برگزار خواهد شد.
عسگری بیان کرد: در رابطه با مقابله با پدیده ریزگردها که گلستان با آن مواجه هست نیز مصوب کرد که نشستی با سفیر ترکمنستان که کانون اصلی این گرد و غبار است گذاشته شود و پیشنهاد کرد برای بررسی بیشتر علت حتی در قالب یک هیات برای حل این مسأله تهاتر انجام شود.
مسئولان تمکین نکنند برخورد میکینم
وی همچنین عنوان کرد که مصوبات تله کابین گرگان و‌علی آباد تیز در دستور کار قرار گیرد و خطاب به استاندار گلستان اعلام کرد که در برخی موارد خودتان برای پیشبرد کار جلو بروید و ما نیز با مسئولیت کمیسیون کشاورزی ریاست سازمان محیط زیست را پای کار می‌آوریم و هر کجا که منافع مردم و کشور باشد و مدیری تمکین نکند با مسئولیت کمیسیون کشاورزی کار را جلو می‌بریم.
رییس کمیسیون کشاورزی مجلس عنوان کرد که با توجه به بحران کم‌آبی طرح محصولات گلخانه‌ای با جدیت بیشتری در دستور کار قرار بگیرد.
تصویب ۳ هزار میلیارد تومان برای طرح آبخیزداری
وی در رابطه با اجرای طرح‌های آبخیزداری هم مصوب کرد که ۳ هزار میلیارد تومان از ۲۵ همتی که برای اجرای این طرح‌ها گذاشته شده به گلستان تخصیص یابد و در کمیسیون کشاورزی مجلس به عنوان طرح ملی پیگیری و اجرا شود.
عسکری همچنین در حوزه آب بندان‌ها هم مصوب کرد: ۸۰ درصد مبلغ اجرای این طرح از منابع ملی و ۲۰ درصد از منابع استانی انجام شود و این طرح را برای اجرا با وزیر نیرو برای تخصیص اعتبار در میان می‌گذارد.
رییس کمیسیون کشاورزی مجلس بیان کرد که در قانون تعرفه‌ای برای صادرات محصولات کشاورزی گذاشته نشده و چنانچه برخی مدیران در این زمینه کم کاری کرده و یا قانون را اجرا نمی‌کنند باید معرفی و با آنها برخورد شود.
وی در پایان عنوان کرد که برای پیگیری و اجرای مصوبات این سفر و رفع مشکلات حوزه کشاورزی، آب و محیط زیست حتی اگر شده ۱۰ بار دیگر هم به گلستان سفر خواهم کرد.
تجربه تلخ گلستان از مصوبات اجرا نشده
استاندار گلستان در پایان این دیدار اظهار کرد که متاسفانه گلستان تجربه تلخی از مصوبات اجرا نشده دارد.
مصوباتی که در سال‌های گذشته فقط روی کاغذ‌ها ماند و به رغم آنکه اعلام میشد ۹۰ درصد پیشرفت داشته، اما هیچ اقدامی برای اجرای آنها صورت نگرفته بود و همین مسأله موجب شده گلستان امروز با مشکلات زیادی رو‌به‌رو شود.
علی اصغر طهماسبی خطاب به رییس کمیسیون کشاورزی مجلس گفت که ما نیازمند عملیاتی شدن مصوبات هستیم.
وی بیان کرد: امروز گلستان با پدیده خطرناک ریزگردها مواجه است و چنانچه برای آن اقدامی جدی صورت نگیرد کشاورزی و حتی جنگل‌های استان از بین خواهند رفت.
اجرای قانون تغییر کاربری در زمین‌های درجه یک و دو از دیگر مسائلی بود که استاندار به آن اشاره کرد و گفت: این مساله باعث شده سال‌ها اجرای بسیاری از پروژه‌ها و حتی نهضت ملی مسکن به دلیل حاصلخیز بودن این نوع زمین‌ها اجرایی نشود و همین مسأله موجب شد تا از ۵۰۰ سرمایه گذاری که به استان مراجعه کرده بودند فقط یک نفر مجوز بگیرد.
وی افزود: استان‌های همجوار گلستان از جمله مازندران و‌گیلان دارای تله کابین هستند، اما چگونه است که گلستان برای اجرای چنین پروژه‌ای ۳۰سال که پشت در‌های بسته مانده است.
طهماسبی ادامه داد: ۱۵سال است که سد نرماب بلا معطل مانده و اقدام عاجلی برای آن انجام نشده و امسال اگر موفق شویم ساکنان داخل کاسه سد را کوچ دهیم، مهرماه امسال آبگیری خواهد شد.
طهماسبی بیان کرد: سد چایلی نیز از دیگر سد‌هایی است که به دلیل وجود مشکلات کوچ روستائیان در کاسه سد همچنان معطل اجرا مانده و از سوی دیگر مردم روستا نیز از کمترین امکانات انرژی برخودارند و ما امسال مقرر کردیم که اگر تا خرداد ماه کوچ داده نشوند از ادامه ساخت سد منصرف و به آنها خدمات رسانی شود.
وی خطاب به رییس کمیسیون کشاورزی مجلس گفت که گلستان به دلیل فقدان نیرو در مراکز و ادارات و‌زارتخانه‌های بالا دستی امکان رشد پیدا نکرده است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار گلستان، هم روز گذشته از برنامه‌ریزی برای برگزاری نشستی کلیدی در تهران با حضور استاندار، اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس و مدیران ستادی خبر داد و گفت: هدف این نشست، پیگیری مصوبات سفر اخیر کمیسیون کشاورزی به گلستان و تصمیم‌گیری نهایی درباره پروژه‌های استراتژیک از جمله تله‌کابین است.
وی تأکید کرد: اجرای این پروژه با رعایت اصول زیست‌محیطی می‌تواند معیشت مردم را متحول کند و از معضلاتی مانند قاچاق چوب جلوگیری کند.
به گفته کیان مهر در راستای حمایت از کشاورزان در شرایط کم‌بارشی و تأخیر در پرداخت مطالبات، مقرر شد روزانه هزار تُن کود اوره به گلستان اختصاص یابد که این اقدام گامی مهم برای تأمین نهاده‌های کشاورزی و کاهش فشار بر کشاورزان است.
ضمانت اجرا حلقه مفقوده مصوبات
نتیجه سال‌ها کم توجهی به مشکلات اساسی استان در بخش‌های مختلف موجب شده تا بسیاری از مصوبات به دلیل افزایش بار مالی یا امکان اجرائی شدن نداشته باشند و یا چشم انتظار سرمایه گذار بنشینند، ضمانت در اجرا همواره حلقه مفقوده مصوبات گلستان بوده که امروز دود آن به چشم مردم و تولیدکنندگان میرود.
