نشانه‌های افزایش صادرات نفت روسیه/ پنجه خرس‌ها روی صورت تحریم

به گزارش اقتصاد آنلاین، افزایش صادرات نفت خام روسیه در شرایطی رخ می‌دهد که وضعیت ژئوپولیتیکی همچنان پرتنش باقی مانده و اقتصاد جهانی با پیامدهای جنگ اوکراین و تنش‌های مداوم در خاورمیانه دست‌وپنجه نرم می‌کند. در این میان، بازگشت نفتکش‌های تحریمی به چرخه صادرات و نبود تحریم‌های جدید از سوی دولت ترامپ، فرصت‌هایی تازه برای مسکو به وجود آورده تا با حفظ درآمدهای نفتی، فشار تحریم‌ها را کاهش دهد.

از سوی دیگر، تلاش‌های دونالد ترامپ برای پایان دادن سریع به جنگ اوکراین با واکنش سرد مسکو مواجه شده، و نشانه‌ای از عقب‌نشینی یا مصالحه فوری دیده نمی‌شود. به نظر می‌رسد که روسیه، در غیاب فشار تحریمی مؤثرتر، همچنان بر ادامه صادرات و حفظ نفوذ منطقه‌ای خود تأکید دارد.

افزایش مستمر صادرات نفت روسیه، همراه با به‌کارگیری مجدد ناوگان نفتکش‌های تحریم‌شده، ممکن است چشم‌انداز تلاش‌های غرب برای محدود کردن درآمدهای نفتی مسکو را با چالش مواجه کند. در عین حال، این روند می‌تواند عامل مهمی در نوسانات قیمت جهانی نفت و روابط اقتصادی شرق و غرب در ماه‌های آینده باشد.

در این زمینه نشریه بلومبرگ در گزارشی آورده است: در بازه چهار هفته‌ای منتهی به ۲۷ آوریل، جریان صادرات نفت خام از تمامی بنادر روسیه به ۳.۲۶ میلیون بشکه در روز رسید که نسبت به هفته پیش از آن ۱ درصد افزایش نشان می‌دهد. با این حال، این میزان همچنان حدود ۱۹۰ هزار بشکه در روز کمتر از اوج اخیر ثبت‌شده در یک ماه گذشته است که معادل ۶ درصد کاهش محسوب می‌شود.

افزایش صادرات از بنادر بالتیک و اقیانوس آرام تا حد زیادی با کاهش ارسال‌ها از دریای سیاه و قطب شمال جبران شد.

در شرایطی که دولت دونالد ترامپ تاکنون از اعمال تحریم‌های جدید علیه روسیه خودداری کرده، برخی از نفتکش‌هایی که در دوره ریاست جمهوری جو بایدن تحریم شده بودند، بار دیگر در حال حمل نفت خام روسیه هستند. طبق داده‌های ردیابی کشتی‌ها که توسط بلومبرگ گردآوری شده، دست‌کم ۱۸ نفتکش از ۳۹ نفتکش تحریمی که در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ در فهرست سیاه آمریکا قرار گرفتند، اکنون به‌طور منظم از بنادر روسیه نفت بارگیری می‌کنند. برخی دیگر از این کشتی‌ها نیز به نظر می‌رسد به مسیرهای نفتی ایران و ونزوئلا منتقل شده‌اند.

در این میان، مسکو همچنان مانع تحقق برنامه‌های ترامپ برای پایان سریع جنگ اوکراین شده است.

افزایش حجم صادرات خام

بر اساس داده‌های ردیابی کشتی‌ها و گزارش‌های نمایندگان بندری، در هفته منتهی به ۲۷ آوریل، در مجموع ۳۲ نفتکش ۲۳.۷۲ میلیون بشکه نفت خام روسیه را بارگیری کردند. این رقم نسبت به هفته قبل که ۳۱ کشتی ۲۳.۴۵ میلیون بشکه صادر کرده بودند، افزایش داشته است.

میانگین روزانه صادرات نفت خام روسیه در هفته اخیر حدود ۳.۳۹ میلیون بشکه بوده که نسبت به هفته گذشته حدود ۴۰ هزار بشکه در روز افزایش نشان می‌دهد. همچنین، میانگین چهار هفته‌ای صادرات نیز برای دومین هفته پیاپی افزایش یافته و از ۳.۲۱ میلیون بشکه در روز در دوره منتهی به ۲۰ آوریل، به ۳.۲۶ میلیون بشکه در روز رسیده است.

در این مدت، هیچ‌گونه صادرات نفت خام KEBCO قزاقستان گزارش نشده است.

ارزش صادرات

در هفته منتهی به ۲۷ آوریل، ارزش ناخالص صادرات نفت مسکو برای دومین هفته افزایش یافت و با رشد حدود ۵۰ میلیون دلاری، به ۱.۳۳ میلیارد دلار رسید؛ رشدی معادل ۴ درصد که ناشی از افزایش قیمت و حجم محموله‌های صادراتی بوده است.

طبق گزارش آرگوس مدیا، قیمت نفت اورال روسیه در بنادر بالتیک حدود ۰.۹۰ دلار در هر بشکه افزایش یافت و قیمت بارگیری‌ها در دریای سیاه نیز با افزایشی حدود ۰.۸۰ دلار همراه بود. نفت خام نوع ESPO در اقیانوس آرام حدود ۱.۵۰ دلار افزایش یافت و قیمت تحویلی به هند نیز حدود ۰.۴۰ دلار افزایش نشان داد.

میانگین چهار هفته‌ای درآمد صادراتی

بر مبنای میانگین چهار هفته‌ای، درآمد حاصل از صادرات نفت روسیه در بازه منتهی به ۲۰ آوریل، در حدود ۱.۳ میلیارد دلار در هفته باقی مانده است. با استفاده از این معیار، هرچند حجم صادرات افزایش یافته، اما این افزایش با کاهش قیمت‌ها تا حدودی خنثی شده است.

صادرات بر اساس مقصد

بر اساس داده‌های گردآوری‌شده، صادرات مشاهده‌شده به مشتریان آسیایی روسیه، از جمله آن‌هایی که مقصد نهایی مشخصی ندارند، در چهار هفته منتهی به ۲۷ آوریل به ۲.۹۵ میلیون بشکه در روز افزایش یافته است.

این رقم شامل حدود ۶۳۰ هزار بشکه در روز نفت است که توسط کشتی‌هایی از بنادر غربی بارگیری شده و مقصد آن‌ها بندر پورت‌سعید یا کانال سوئز ثبت شده است؛ همچنین شامل محموله‌هایی از بنادر اقیانوس آرام است که مقصد نهایی برای آن‌ها مشخص نیست. افزون بر این، حدود ۵۰ هزار بشکه در روز از طریق کشتی‌هایی حمل شده‌اند که هنوز مقصد نهایی را اعلام نکرده‌اند.

افزایش صادرات به ترکیه

جریان صادرات به ترکیه نیز در دوره چهار هفته‌ای اخیر به طور میانگین حدود ۳۱۰ هزار بشکه در روز بوده که نسبت به هفته پیش از آن، افزایشی ۳۰ هزار بشکه‌ای داشته است. این رقم بالاترین میزان صادرات به ترکیه از دوره منتهی به دوم فوریه محسوب می‌شود.