دردسر جدید هواپیمای ۴۰۰ میلون دلاری برای ترامپ

به گزارش اقتصاد آنلاین رویداد ۲۴: در جدیدترین و بحث‌برانگیزترین پرونده اخلاقی و سیاسی واشنگتن، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، هدیه‌ای کم‌سابقه از خاندان سلطنتی قطر دریافت کرده است: یک بوئینگ ۷۴۷-۸ مجلل با ارزش تقریبی ۴۰۰ میلیون دلار. به گزارش نیویورک تایمز و ان‌بی‌سی نیوز، این هواپیما تا پایان ریاست‌جمهوری ترامپ، به عنوان ایرفورس وان مورد استفاده قرار می‌گیرد و پس از آن به «کتابخانه ریاست‌جمهوری» ترامپ، که بیشتر جنبه نمادین و تبلیغاتی دارد، منتقل می‌شود.

ترامپ تأکید می‌کند این هواپیما به دولت آمریکا اهدا می‌شود، اما کارشناسان حقوقی و قانون‌گذاران هر دو حزب، آن را نمونه‌ای آشکار از عبور از خط قرمز قانون اساسی ایالات متحده می‌دانند. به گزارش واشنگتن پست، قانون اساسی آمریکا رئیس‌جمهور را از پذیرش هرگونه هدیه یا امتیاز از دولت‌های خارجی بدون اجازه کنگره منع می‌کند، اما در این معامله، ترامپ در عمل از دارایی دولتی بهره‌برداری شخصی می‌کند.

پام باندی، دادستان کل و مشاور حقوقی ترامپ ـ که سابقه لابی‌گری برای دولت قطر را دارد ـ این معامله را در یادداشتی حقوقی قانونی دانسته است. اما، چنان که نیویورک تایمز و گاردین اشاره کرده‌اند، همین سابقه ارتباط نزدیک با قطر، به نگرانی‌ها درباره استقلال تصمیم‌گیری دولت ترامپ دامن زده است.

ترامپ در شبکه‌های اجتماعی و بیانیه‌هایش این اقدام را «صرفه‌جویی مالی» و پاداشی برای حمایت نظامی آمریکا از قطر معرفی کرده است: «چرا مالیات‌دهندگان آمریکایی باید صد‌ها میلیون دلار هزینه کنند، در حالی که قطر این هواپیمای گران‌قیمت را به رایگان در اختیار ما می‌گذارد؟ فقط یک احمق این هدیه را رد می‌کند.»

واکنش‌ها به این هدیه، از هشدار‌های امنیتی تا نگرانی‌های اخلاقی گسترده است. کارشناسان امنیتی، همان‌گونه که تایم و پی‌بی‌اس گزارش داده‌اند، درباره وجود فناوری‌های جاسوسی یا تجهیزات نظارتی پنهان در این هواپیما هشدار می‌دهند و برخی سناتور‌ها خواستار بررسی کامل هواپیما پیش از استفاده رسمی شده‌اند.

جولان امپراتوری اقتصادی و شبکه‌سازی ترامپ در خاورمیانه

در حالی که انتقادات علیه ترامپ در آمریکا رو به افزایش است، پسران او، دونالد جونیور و اریک ترامپ، به‌گزارش ان‌بی‌سی نیوز و تایم، پروژه‌های اقتصادی بی‌سابقه‌ای را در منطقه دنبال می‌کنند. از راه‌اندازی هتل فوق لوکس در دبی و برج‌های مسکونی گران‌قیمت در جده عربستان تا پروژه ویلا‌های مجلل در قطر، امپراتوری اقتصادی خانواده ترامپ با حمایت‌های سیاسی و شبکه‌سازی گسترده منطقه‌ای پیوسته در حال گسترش است.

هم‌زمان، باشگاه اختصاصی «قوه مجریه» با حق عضویت ۵۰۰ هزار دلاری در واشنگتن افتتاح شده تا محلی برای ملاقات میلیاردر‌ها و مقامات ارشد دولت ترامپ، به دور از نظارت رسانه‌ها و منتقدان باشد. به گزارش پولیتیکو، این فضا بستری برای دسترسی بی‌واسطه لابی‌گران و سرمایه‌گذاران به حلقه قدرت ترامپ فراهم می‌آورد.

همچنین ترامپ با شرکت‌های بزرگ فناوری و رسانه‌ای نیز معاملات بزرگی انجام داده است. آمازون reportedly مبلغ ۴۰ میلیون دلار برای حق پخش مستند ملانیا ترامپ پرداخت کرده، متا با پرداخت ۲۵ میلیون دلار به بنیاد ترامپ، اختلافات حقوقی را فیصله داده و شبکه ABC News نیز ۱۵ میلیون دلار به بنیاد ترامپ پرداخت کرده است. پارامونت نیز در حال مذاکره برای تسویه دعوای ترامپ علیه CBS است.

ترامپ همچنین با معرفی رمزارز اختصاصی $TRUMP، میلیارد‌ها دلار سود از بازار رمزارز‌ها کسب کرده و با وعده برگزاری ضیافت‌های خصوصی برای بزرگ‌ترین دارندگان این رمزارز، شکاف میان قدرت سیاسی و منافع شخصی را از همیشه بیشتر کرده است.

قطر؛ میانجی‌گر بحران‌ها، حامی اسلام‌گرایان و بازیگر قدرت نرم

قطر، این کشور کوچک، اما فوق‌العاده ثروتمند حاشیه خلیج فارس، جایگاهی فراتر از توان سرزمینی خود در سیاست منطقه‌ای و جهانی دارد. پس از آغاز صادرات نفت و به‌ویژه گاز طبیعی مایع، قطر به یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان انرژی جهان بدل شد. این ثروت بی‌کران، ابزار قدرت نرم و نفوذ سیاسی را برای دوحه فراهم کرده است.

به گزارش ان‌بی‌سی نیوز، قطر علاوه بر میزبانی بزرگ‌ترین پایگاه نظامی آمریکا در منطقه (پایگاه العدید)، شبکه خبری الجزیره را تأسیس کرده است که دیدگاهی متفاوت به اخبار جهان عرب ارائه می‌دهد. این شبکه نقش مهمی در تشویق و تسریع اعتراضات بهار عربی در سال ۲۰۱۱ ایفا کرد و به دلیل پخش بیانیه‌های رهبران القاعده، توجه جهانیان را جلب نمود.

قطر در سیاست خارجی، رویکردی دوگانه دارد: از یک سو پیروی از شکل محافظه‌کارانه وهابیت (همچون عربستان)، و از سوی دیگر حمایت از اسلام‌گرایان معتدل‌تر مانند اخوان‌المسلمین مصر، محمد مرسی و نیرو‌های مخالف اسد در سوریه. به گزارش گاردین و الجزیره، همین حمایت موجب تحریم و بایکوت چندساله قطر توسط همسایگان قدرتمندش شد؛ بایکوتی که تنها با تغییر دولت آمریکا و حضور بایدن در آستانه کاخ سفید پایان گرفت.

قطر به عنوان میانجی در مذاکرات آمریکا و طالبان برای خروج از افغانستان و همچنین تلاش برای آتش‌بس بین اسرائیل و حماس ایفای نقش کرده است. این کشور همواره متهم به پرداخت رشوه در سطح جهانی بوده است: از پرونده «قطرگیت» در پارلمان اروپا تا اتهام رشوه به مقامات فیفا برای میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲. با این وجود، قطر همواره هرگونه تخلف را رد کرده و خود را حامی مبارزه با فساد معرفی می‌کند.

پیشینه ارتباطات سیاسی و مالی قطر، به ویژه در جریان هدیه دادن هواپیمای مجلل به رئیس‌جمهور آمریکا، موجب نگرانی‌های جدی درباره میزان نفوذ این کشور بر سیاست و امنیت ملی ایالات متحده شده است. پرسش مهمی که به گزارش تایم و فایننشال تایمز اکنون در واشنگتن مطرح است، آن است که آیا این سطح از نفوذ و نفوذپذیری در بالاترین سطح قدرت اجرایی، با اصول دموکراسی و شفافیت سیاسی سازگار است یا نه؟

دولت ترامپ؛ سیاست در خدمت تجارت شخصی

هم‌زمان با این تحولات، محدودیت‌های قانونی و اخلاقی یکی پس از دیگری کنار زده شده‌اند. واحد ویژه وزارت دادگستری برای جرایم رمزارزی منحل شده، اجرای قوانین ضد فساد تضعیف گشته و راه برای تأثیرگذاری پنهان دولت‌های خارجی بازتر از همیشه شده است. کارشناسان حقوقی، به نقل از پی‌بی‌اس و تایم، تأکید می‌کنند که بی‌سابقه بودن حجم و شفافیت تعارض منافع در دولت دوم ترامپ، آزمونی تاریخی برای توان نهاد‌های دموکراتیک آمریکاست.

آیا قانون اساسی ایالات متحده ظرفیت مقابله با چنین روندی را دارد یا آمریکا ناچار به پذیرش الگوی تازه‌ای از حکمرانی خواهد بود که در آن، مرز سیاست و تجارت شخصی برای همیشه محو شده است؟