دوراهی انحصار و فراگیری مالی؛ بررسی چالش حقوقی دیجیپی با اسنپپی

اخیرا شورای رقابت در رایی، اسنپ پی را با شکایت دیجیپی، بهدلیل شروط ضدرقابتی و انحصاری در قراردادهای خرید اقساطی با فروشگاهها، محکوم کرد. صدور این رای منجر به مجادله علنی این دو شرکت شد.
به گزارش اقتصادآنلاین، اسنپپی با صدور بیانیهای رای شورای رقابت را زیر سوال برد و اعلام کرد که در موقعیت مسلط در این بازار نیست. دیجیپی نیز در اطلاعیهای، جوابیه اسنپپی را تلاشی مخدوش برای پوشاندن انحصار نامید که قصد دارد رأی شورای رقابت درباره رفتارهای انحصاری خود را بیاثر جلوه دهد.
اما دلیل صدور رای شورای رقابت علیه انحصار اسنپپی چه بود؟
اسنپپی در قراردادهای خود با فروشندگان، محدودیتهایی مبنی بر ممنوعیت خروج از قراردادهای خاص، ممانعت از همکاری با سایر رقبا و تعیین جریمهها و ضمانتهای اجرایی در صورت عدم رعایت این شروط را قرار داده است.
بعضی از این فروشگاهها طبق شروط اسنپپی، در صورت همکاری با شرکتهای دیگری مانند دیجیپی و ازکیوام، باید جریمههایی سنگین تا چند میلیارد تومان پرداخت کنند.
گروه اسنپ همچنین در تمام پلتفرمهای خود از جمله اسنپتاکسی، اسنپفود و... صرفا اجازه انحصاری استفاده از درگاه پرداخت اسنپپی را میدهد و این احتمال وجود دارد که با تکرار استدلالهای غیر مرتبط، موضوع انحصار در درگاه پرداخت درگروه اسنپ نیز مورد توجه شورای رقابت قرار بگیرد.
فرشاد فاطمی، استاد دانشگاه و عضو سابق شورای رقابت در یادداشتی در این زمینه نوشت: زمانی که یک پلتفرم، بازیگران یک بخش را مجبور کرده که صرفا با اسنپ کار کنند و اگر با پلتفرم دیگری کار کنند، ناچار خواهند بود جریمههای سنگین پرداخت کنند، ایجاد انحصار است؛ حال دیگر تفاوتی ندارد که این قرارداد از چه نوع بوده است. ورود زودهنگام و حتی استفاده از ابزارهای قانونی برای یک پلتفرم، حق انحصارگری ایجاد نمیکند.
اما جدا از دعوی حقوقی این دو شرکت، آنچه مهم به نظر میرسد، موضوع فراگیری مالی و دسترسی افراد بیشتری به فناوریهای نوین مالی است. بهطور قطع انحصارطلبی گرچه در کوتاهمدت منافعی برای گروه اسنپ در پی دارد، اما در بلندمدت، اکوسیستم فناوری و در نهایت کاربران، از این انحصارطلبی و ایجاد محدودیت در بازار متضرر میشوند. به نظر میرسد گروه اسنپ حالا با احکام اخیر شورای رقابت در دوراهی انحصارطلبی و همراهی با روند فراگیری مالی قرار گرفته است.