جهش نرخ تورم در اسرائیل همزمان با تشدید حملات به غزه

به گزارش اقتصاد، نشریه بلومبرگ در گزارشی به بحران اقتصادی اسرائیل پرداخته است. این نشریه در گزارش خود آورده است: بانک مرکزی اسرائیل در میانه افزایش عملیات نظامی در غزه و جهش نرخ تورم، در نظر دارد نرخ بهره را برای یازدهمین بار متوالی ثابت نگه دارد.

طبق نظرسنجی بلومبرگ، بانک اسرائیل روز دوشنبه نرخ پایه بهره را در سطح ۴.۵ درصد حفظ خواهد کرد؛ پیش‌بینی‌ای که همه تحلیل‌گران حاضر در این نظرسنجی بر آن توافق دارند.

افزایش تورم سالانه و عبور از سقف هدف

این تصمیم در حالی اعلام خواهد شد که تورم سالانه با شتاب بیشتری مواجه شده است. نرخ تورم در ماه گذشته از ۳.۳ درصد در مارس به ۳.۶ درصد افزایش یافت. این رقم بالاترین سطح در هشت ماه گذشته محسوب می‌شود ـ به‌جز در ژانویه که افزایش مالیات بر ارزش افزوده رخ داد ـ و آن را فراتر از بازه هدف‌گذاری بانک مرکزی یعنی بین ۱ تا ۳ درصد قرار می‌دهد.

رشد اقتصادی در سه‌ماهه نخست سال اندکی بیش از انتظار بود و به ۳.۴ درصد رسید که نیاز به کاهش فوری نرخ بهره را کاهش داده است. با این حال، بخش عمده این رشد نسبت به سه‌ماهه پایانی سال ۲۰۲۴ به دلیل آتش‌بس دوماهه میان اسرائیل و حماس در بازه زمانی مورد بررسی بوده است. این آتش‌بس اکنون از بین رفته و اسرائیل اعلام کرده است که حملات خود علیه حماس را برای تسلیم این گروه و آزادی گروگان‌ها تشدید خواهد کرد.

چشم‌انداز نرخ بهره و بازدهی اوراق بدهی

آمیر یارون، رئیس بانک مرکزی اسرائیل، پیشتر اعلام کرده بود که در صورت کاهش تورم و کنترل ریسک بازار، ممکن است در نیمه دوم سال نرخ بهره کاهش یابد. با این حال، اختلاف نرخ مبادله اوراق قرضه پنج‌ساله اسرائیل ـ که شاخصی از اعتماد معامله‌گران به بدهی این کشور است ـ از ۱۲۱ واحد پایه در آوریل به ۱۰۳ واحد کاهش یافته است. با این حال، این سطح همچنان بالاتر از میزان آن پیش از حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ است؛

بخش مالی بانک هاپوعالیم هفته گذشته در یادداشتی برای مشتریان خود اعلام کرد: «تا زمانی که تورم از محدوده هدف فراتر باشد، بانک اسرائیل برای کاهش نرخ بهره با دشواری مواجه خواهد بود. انتظار منطقی آن است که نخستین کاهش نرخ بهره را در پایان تابستان شاهد باشیم.»

اثر جنگ و پرواز‌ها بر تورم تابستانی

بانک هاپوعالیم، دومین وام‌دهنده بزرگ اسرائیل، اخیراً پیش‌بینی خود از تورم در سال ۲۰۲۵ را از ۳ درصد به ۳.۲ درصد افزایش داده است.

رافائل گوزلان، اقتصاددان ارشد شرکت سرمایه‌گذاری آی‌بی‌آی در تل‌آویو، چشم‌انداز سیاست پولی را همچنان انقباضی می‌بیند. او می‌گوید: «تحولات اخیر احتمال ثبات نرخ بهره را تا پایان سال به‌طور قابل توجهی افزایش داده است.»

رسانه‌های اسرائیلی روز یکشنبه به نقل از یک جلسه توجیهی نظامی گزارش دادند که مقام‌ها قصد دارند در مدت دو ماه آینده ۷۵ درصد نوار غزه را تحت کنترل درآورند؛ رقمی که اکنون حدود ۴۰ درصد است.

در حال حاضر ده‌ها هزار نیروی ذخیره در عملیات غزه مشارکت دارند که این موضوع احتمالاً بر اقتصاد اسرائیل ـ که با کمبود نیروی کار و چالش‌های زنجیره تأمین مواجه است ـ تأثیرگذار خواهد بود.

تنش‌های داخلی و استقلال نهاد‌های اسرائیلی

افزون بر این، به دنبال افزایش حملات موشکی از سوی حوثی‌های یمن، بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی پرواز‌های خود به اسرائیل را متوقف کرده‌اند.

قیمت بلیت هواپیما عامل اصلی افزایش نرخ تورم ماه گذشته بوده است. انتظار می‌رود این هزینه‌ها در سراسر فصل تعطیلات تابستانی همچنان بالا باقی بماند؛ هرچند قدرت‌گیری نسبی شِکِل اسرائیل که ناشی از تضعیف دلار بود، اندکی موجب تعدیل سطح کلی قیمت‌ها شده است.

تنش‌های داخلی نیز عاملی تعیین‌کننده برای بانک مرکزی خواهند بود.

بنیامین نتانیاهو در پایان هفته گذشته رئیس جدید سازمان امنیت داخلی شین‌بت را منصوب کرد، اقدامی که در تضاد با نظر مشورتی دادستان کل کشور انجام شد. این موضوع جدیدترین نمونه از رویارویی نخست‌وزیر با نهاد‌های حکومتی اسرائیل است.

یارون پیش‌تر در یک نشست خبری گفته بود: «میان قدرت و استقلال نهاد‌ها و رشد اقتصادی همبستگی مثبتی وجود دارد. اگر بازار‌ها چنین برداشت کنند که به این قدرت آسیب وارد شده، این موضوع در قالب آسیب به اقتصاد منعکس خواهد شد.»