روایت‌های ضد و نقیض رسانه‌ها و کاخ سفید از دور ششم مذاکرات+ جزئیات

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از فرارو، دونالد ترامپ در تازه‌ترین اظهار نظر خود در خصوص پرونده هسته‌ای ایران بار دیگر با تکرار ادعا‌های پیشین، اصل مسأله وجود غنی‌سازی در ایران را زیر سؤال برد؛ اقدامی که بار دیگر نگاه‌ها را به مواضع متناقض مقامات آمریکایی در جریان مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا جلب کرد.

ترامپ در تازه‌ترین اظهار نظر خود در خصوص بحث هسته‌ای ایران در پیامی در شبکه اجتماعی تروث سوشال با انتقاد از جو بایدن گفت: «ماشین امضا (منظور جو بایدن) بایستی ایران را مدت‌ها پیش از غنی‌سازی باز می‌داشت. تحت هرگونه توافقی، ما اجازه نخواهیم داد هیچ‌گونه غنی‌سازی اورانیوم انجام شود.».

اما این موضع‌گیری جدید رئیس جمهور آمریکا در حالی انجام شده است که پیشتر رسانه‌ها از پیشنهاد این کشور برای به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی ایران سخن گفته بودند.

پیشنهاد ویتکاف از دید آکسیوس

۳۱ مه (۱۰ خرداد) بود که نشریه آکسیوس در گزارشی به قلم «باراک راوید» از پیشنهاداتی سخن گفت که استیو ویتکاف، نماینده آمریکا در مذاکرات هسته‌ای با ایران آن را از طریق وزیر خارجه عمان برای عباس عراقچی، وزیر خارجه کشورمان فرستاده بود.

در گزارش آکسیوس آمده بود: «بنابر اعلام یک مقام آمریکایی، پیشنهاد آمریکا تلاشی برای حل مسأله‌ای است که مدت‌ها مذاکرات را به بن‌بست کشانده است و آن تقاضای ایران برای ادامه غنی‌سازی اورانیوم در خاک خود است. طبق اعلام یک مقام آمریکایی و یک منبع آگاه دیگر، یکی از پیشنهادات مطرح شده از سوی ویتکاف که از سوی عمان داده شده و مورد پذیرش آمریکا نیز واقع شده است، درخواست‌ها برای ایجاد یک کنسرسیومی منطقه‌ای است که اورانیوم را برای اهداف غیرنظامی تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و نیز نظارت خود آمریکا غنی‌سازی کند.»

در گزارش آکسیوس همچنین آمده بود: «پرسش مهمی اینجا مطرح است و آن این است که تأسیسات غنی‌سازی تحت این کنسرسیوم کجا بایستی قرارداشته باشد. بنابر اعلام یک منبع آگاه، آمریکا خواسته این تأسیسات خارج از ایران باشد. پیشنهاد دیگر آمریکا این بوده است که آمریکا حق ایران برای غنی‌سازی اورانیوم را به رسمیت بشناسد و در ازای آن، ایران نیز غنی‌سازی اورانیوم را به‌طور کامل به حال تعلیق در بیاورد.»

همانطوری که می‌بینیم طبق گزارش ادعایی آکسیوس در دو پیشنهاد مطرح شده از سوی ویتکاف، حق غنی‌سازی برای ایران به رسمیت شناخته شده است.

روایت نیویورک تایمز

در همین حال نیویورک تایمز نیز در گزارشی مشابه اعلام کرد که آمریکا، پیشنهاد تشکیل یک «کنسرسیوم منطقه‌ای» را داده است؛ هرچند همزمان از ایران خواسته شده که غنی‌سازی را در داخل خاک خود متوقف کند.

بر اساس این گزارش، واشینگتن یک پیشنهاد مکتوب برای توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم در ایران ارائه کرده است که شامل تشکیل یک کنسرسیوم منطقه‌ای برای تولید انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز است.

به گزارش نیویورک‌تایمز و به نقل از مقامات آگاه به مذاکرات، این پیشنهاد فهرستی از نکات مهم مورد نظر آمریکا در توافق احتمالی است و نسخه کامل یک توافق نیست. به گفته این منابع، آمریکا در این سند خواستار توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم در ایران و تشکیل یک کنسرسیوم منطقه‌ای با حضور ایران، عربستان سعودی، کشور‌های عرب و آمریکا برای تولید انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز شده است.

اظهارات تهدیدآمیز سخنگوی کاخ سفید

اما اظهار نظر‌ها در خصوص مسأله هسته‌ای در چند روز اخیر به پیشنهاد ویتکاف و سخنان ترامپ محدود نشد، بلکه سخنگوی کاخ سفید نیز در اظهاراتی تهدید آمیز، خواستار پذیرش پیشنهاد ارائه شده از سوی آمریکا شد.

در همین ارتباط، رسانه‌های خبری گزارش دادند پس از پنج دور مذاکرات غیرمستقیم میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا با میانجیگری عمان، واشینگتن شامگاه شنبه خبر داد پیشنهاد خود در زمینه توافق هسته‌ای را به تهران ارائه کرده است.

«کارولین لویت» سخنگوی کاخ سفید گفت که «استیو ویتکاف» مذاکره‌کننده ارشد آمریکا «پیشنهاد مفصل و قابل قبول خود را به ایران درباره توافق هسته‌ای ارسال کرده و به نفع ایران است که این پیشنهاد را قبول کند!».

روایت متناقض دیگر آکسیوس از پیشنهاد آمریکا

اما بر خلاف گزارش پیشین آکسیوس که گفته بود آمریکا دو پیشنهاد به ایران داده که یکی از آنها تشکیل کنسرسیوم منطقه‌ای برای غنی‌سازی و دیگری توقف غنی‌سازی در مقابل به رسمیت‌شناختن حق غنی‌سازی است، اکسیوس بار دیگر شامگاه دوشنبه در گزارشی دیگر مدعی شد که پیشنهاد اخیر آمریکا به ایران، به تهران اجازه غنی‌سازی اورانیوم در «سطوح پایین» را می‌دهد.

پایگاه خبری آمریکایی «آکسیوس» شامگاه دوشنبه گزارش کرد: «خبرنگار آکسیوس دریافته است که برخلاف اظهارات مقامات ارشد آمریکایی، پیشنهاد توافق هسته‌ای که ایالات متحده روز شنبه به ایران ارائه داد، غنی‌سازی محدود اورانیوم با سطح پایین در خاک ایران را برای مدت زمانی که بعداً مشخص می‌شود، مجاز می‌داند.»

این پایگاه خبری با اشاره به اظهارات افرادی همچون «استیو ویتکاف» فرستاده ویژه رئیس جمهور آمریکا و «مارکو روبیو»، وزیر امور خارجه درباره خواست واشینگتن برای برچیدن برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران مدعی شد: «این پیشنهاد محرمانه، انعطاف‌پذیری بسیار بیشتری را در هر دو مورد نشان می‌دهد.»

خبر‌های ضد و نقیض از لغو دور ششم مذاکرات.

اما همین مواضع متناقض مقامات آمریکایی سبب شده است برگزاری دور جدید مذاکرات با هاله‌ای از ابهام رو‌به‌رو باشد. در همین ارتباط، شبکه خبری سی‌ان‌ان از احتمال لغو دور ششم مذاکرات و برگزار نشدن آن خبر داده است.

شبکه سی‌ان‌ان در خبری به نقل از فردی که او را «مقام ارشد ایرانی» توصیف کرد، در خصوص پیشنهاد جدید آمریکا نوشت: «این پیشنهاد در نگاه اول نامنسجم، پراکنده، کاملاً غیرواقعی و مملو از مطالبات زیاده‌خواهانه ارزیابی می‌شود.»

این مقام ایرانی با اشاره به مواضع متغیر واشینگتن، به شبکه سی‌ان‌ان گفت: «اینکه آمریکایی‌ها پیوسته مواضع خود را تغییر می‌دهند، تاکنون مانع اصلی موفقیت مذاکرات بوده و اکنون بیش از هر زمان دیگری روند کار را دشوار کرده است.»

نتیجه‌گیری

اگرچه پیشنهاد ارائه شده از سوی آمریکا تا کنون به شکل رسمی اعلام نشده، اما از آنچه از برخی از گزارش‌های منتشر شده از سوی نیویورک تایمز و گزارش نخست آکسیوس برمی‌آید، احتمالا یکی از پیشنهادات ارائه شده از سوی آمریکا، تشکیل کنسرسیومی منطقه‌ای برای غنی‌سازی است؛ به شرط آنکه این غنی‌سازی در داخل خاک ایران صورت نگیرد. این در حالی است که پیشنهاد غنی‌سازی به شکل کنسرسیوم در خارج از خاک ایران تفاوت چندانی باعدم غنی‌سازی ندارد؛ چرا که در حقیقت ایران کنترل چندانی بر روی آن نداشته و هر زمانی که کشور‌های غربی و یا طرف‌های دیگر مشارکت کننده در این کنسرسیوم بخواهند، می‌توانند مانع ورود اورانیوم غنی‌شده به ایران شوند.

از سوی دیگر، گزارش دوم آکسیوس که شب گذشته منتشر شد و سخن از به رسمیت شناختن حق ایران در غنی‌سازی در سطح پایین دارد نیز با پیام دونالد ترامپ که گفته اساسا ذیل هر توافقی، ما هیچ‌گونه غنی‌سازی را اجازه نخواهیم داد در تناقض است.

همچنین طبق پیام ترامپ مشخص نیست وی غنی‌سازی در چارچوب کنسرسیوم را نیز قبول دارد یا آنکه بر اساس سخنان ترامپ، غنی‌سازی حتی در چارچوب کنسرسیوم منطقه‌ای نیز نبایست انجام شود.

همین تناقض‌ها سبب شده است که اکنون دستیابی به یک توافق بیش از پیش سخت‌تر شود و دور جدید مذاکرات در هاله‌ای از ابهام قرار گیرد.