
چرا افزایش تورم فقط دستمزد نجومی فوتبالیستها را نجومیتر کرد!

افزایش دستمزد بازیکنان فوتبال بر پایه نرخ تورم ۳۰ درصدی، اخیراً موضوعی بحثبرانگیز شده است؛ مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال، در مصاحبهای با رسانه ملی از این تصمیم پرده برداشت که واکنشهای زیادی در فضای اجتماعی به همراه داشته است.
به گزارش اقتصاد آنلاین، ایوب اسلامیان، پژوهشگر اجتماعی، در یادداشتی برای شرق نوشت که اخیراً مصاحبهای از مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال، در رسانه ملی پخش شد. در این مصاحبه، وی به موضوع افزایش دستمزد بازیکنان بر اساس نرخ تورم که به گفته ایشان حداقل ۳۰ درصد است، اشاره کرد. البته نگارنده تأکید میکند که به عنوان کسی که چندان پیگیر فوتبال نیست، تنها بخشهایی از این مصاحبه را مشاهده کرده و هدف او نیز پرداختن به عملکرد شخص آقای تاج نیست، چراکه قضاوت در این زمینه را باید به کارشناسان سپرد.
آیا افزایش دستمزد فوتبالیستها باید به نرخ تورم وابسته باشد؟
ابتدا باید پرسید، ارزش یک فوتبالیست بر چه اساسی تعیین میشود؟ آیا این ارزش باید با نرخ تورم جامعه تناسب داشته باشد؟ پاسخ این سؤال بهوضوح "خیر" است. در فوتبال جهان، قیمت و ارزش بازیکنان بر اساس ارزیابیهایی که توسط نهادهای تخصصی مانند ترنسفر مارکت انجام میشود، مشخص میگردد. این ارزیابی که کیفیت و عملکرد بازیکنان در زمین مسابقه را در نظر میگیرد، میتواند به افزایش یا کاهش قیمت بازیکن در سطح جهانی منجر شود. پرداخت این مبالغ نیز معمولاً در قالب رقابتهای خصوصی در لیگهای حرفهای و شفاف صورت میگیرد.
علاوه بر این، تیمهای فوتبال هنگام جذب بازیکنان، به تواناییهای آنها در درآمدزایی برای باشگاه نیز توجه میکنند؛ عاملی که در ایران غالباً کمتر مورد توجه است.
چالش افزایش دستمزدها با منطق تورم
یکی از مسائل حائز اهمیت در گفتههای آقای تاج، مغلطهای است که در ظاهر منطقی به نظر میرسد: افزایش دستمزد فوتبالیستها بر اساس تورم، مشابه آنچه برای کارگران یا کارمندان رخ میدهد. در اینجا باید بر فلسفه این سیاست تمرکز کرد. اصولاً چرا دستمزد کارگران و کارمندان افزایش مییابد؟ این افزایش با هدف تأمین حداقل نیازهای زندگی تنظیم میشود.
ضرورت تأمین نیازهای اساسی کارگران و کارمندان
میزان افزایش حقوق کارگران و کارمندان معمولاً بر اساس محاسبه نیازهای اولیه زندگی انجام میشود. این نیازها شامل اجاره منزل، هزینه مواد غذایی مانند غلات، پروتئین، میوه و حبوبات، هزینههای رفت و آمد و موارد اینچنینی هستند. هدف از افزایش دستمزدها این است که افراد بتوانند زندگی حداقلی و شرافتمندانه داشته باشند.
قابل توجه است که بر اساس سیاستهای اخیر، افزایش حقوق به صورت پلکانی اجرا میشود؛ به این معنی که با افزایش حقوق افراد، درصد افزایش دستمزد کاهش مییابد. برای مثال، در مواردی که حقوق ماهانه حدود ۶۰ تا ۷۰ میلیون تومان باشد (بالاترین سطح حقوق در دستگاههای مختلف)، نیازهای زندگی شرافتمندانه تامین میشود و افزایش حقوق بیشتر از این میزان، فاقد توجیه منطقی است.
معیار درست برای دستمزد فوتبالیستها
حال این سؤال مطرح میشود که هزینههای زندگی یک فوتبالیست چیست که افزایش دستمزد سالیانه او به بیش از ۳۰ میلیارد تومان میرسد؟ آیا این افزایش دستمزد صرف اجاره منزل یا خرید مواد غذایی میشود که مبنای نرخ تورم برایشان اعمال شود؟ پاسخ به این پرسش، خاستگاه اصلی بحث در رابطه با افزایش درآمد فوتبالیستها است.