ویتنام برنده بزرگ جنگ تجاری آمریکا و چین/ هجوم شرکت‌های چینی به ویتنام در سایه تعرفه‌های آمریکا
خروج پیوسته کارخانه‌های چینی از سرزمین اصلی و انتقال آنها به ویتنام، این کشور آسیای جنوب شرقی را به «مونتاژکار جهان» تبدیل کرده است. ویتنام با نیروی کار ارزان‌تر و معافیت‌های تعرفه‌ای توانسته جایگزین مهمی در زنجیره جهانی تولید شود.
به گزارش اقتصاد آنلاین، اندیشکده چینی تینک چاینا در گزارشی به هجوم شرکت‌های چینی به ویتنام در سایه تعرفه‌های آمریکا پرداخته است. این اندیشکده در گزارش خود آورده است: ۹۰ دقیقه رانندگی به شمال هانوی کافی است تا چهره تازه‌ای از اقتصاد ویتنام آشکار شود. در استان «باک نین»، جایی که زمانی دهکده‌های کشاورزی آرام گسترده بودند، امروز کارخانه‌های مدرن در حال شکل‌گیری‌اند. شرکت «مینگ‌جی»، سازنده قاب‌های پلاستیکی برای لوازم الکترونیکی، یکی از صد‌ها شرکتی است که برای حفظ دسترسی به بازار آمریکا، خطوط تولید خود را از چین به ویتنام منتقل کرده است.
این موج جابه‌جایی، نخست در روز‌های آغازین جنگ تجاری چین و آمریکا با گام‌های محتاطانه آغاز شد، اما امروز به سیلی از سرمایه‌گذاری‌ها تبدیل شده است. فشار مشتریان بین‌المللی بر تولیدکنندگان چینی چنان بالا گرفته که بسیاری از آنها تنها در صورت حضور در ویتنام، قادر به دریافت سفارش‌های جدید هستند.
جنگ تجاری و تولد «مونتاژکار جهان»
ظهور ویتنام به‌عنوان قطب تازه تولید، محصول مستقیم تعرفه‌های سنگین آمریکاست. از سال ۲۰۱۸ که واشنگتن بر طیف گسترده‌ای از کالا‌های چینی تعرفه‌های ۱۰ تا ۲۵ درصدی اعمال کرد، ده‌ها شرکت کوچک و بزرگ چین برای حفظ بقای خود به ویتنام روی آوردند. این روند با سرمایه‌گذاری‌های غول‌هایی، چون سامسونگ و اپل شتاب گرفت و اکنون ویتنام به مرکز اصلی مونتاژ در زنجیره جهانی بدل شده است.
شرکت‌هایی همچون «گوئر تک»، «فاکسکان» و «لوکس‌شِر» با تأسیس کارخانه در شمال ویتنام، این کشور را به قطب تازه الکترونیک تبدیل کرده‌اند. نزدیکی جغرافیایی ویتنام به جنوب چین نیز این انتقال را تسهیل کرده است؛ قطعات از دلتا مروارید طی چند روز به «باک نین» می‌رسند.
هزینه‌های رو به افزایش و چالش بقا
با وجود این جذابیت‌ها، هزینه‌های تولید در ویتنام به سرعت در حال افزایش است. دستمزد کارگران که زمانی تنها ۲۰۰ یوان در ماه بود، اکنون به ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ یوان رسیده است. قیمت زمین صنعتی نیز در «باک نین» به ۲۰۰ هزار دلار در هر جریب افزایش یافته و حتی از برخی مناطق داخلی چین بالاتر است.
با این حال، تفاوت تعرفه‌ای هنوز عامل نجات‌بخش است. کالا‌های چینی با میانگین تعرفه ۵۷.۶ درصدی وارد آمریکا می‌شوند، در حالی‌که برای کالا‌های ویتنامی این رقم تنها ۲۰ درصد است. این شکاف نزدیک به ۳۸ واحدی همچنان تولیدکنندگان را به ماندن در ویتنام ترغیب می‌کند، حتی اگر هزینه تمام‌شده آنها بالاتر از چین باشد.
زنجیره‌های ناقص تأمین
یکی از موانع اساسی برای سرمایه‌گذاران خارجی در ویتنام، وابستگی به قطعات وارداتی از چین است. در صنایع الکترونیک، حدود ۳۰ درصد از مواد اولیه هنوز باید از چین تأمین شود. در صنایع مبلمان، هرچند بیش از ۹۰ درصد نهاده‌ها در داخل موجود است، اما نبود ظرفیت کافی در تولید برخی پانل‌های چوبی و فولاد، زنجیره را آسیب‌پذیر می‌کند.
با این حال، بسیاری از فعالان صنعت بر این باورند که تغییر مسیر تولید برگشت‌ناپذیر است. یک تولیدکننده مبلمان چینی در «بین دونگ» تأکید کرده: «از سال ۲۰۱۸ مرکز جهانی تولید مبلمان از دونگ‌گوان به ویتنام منتقل شد و این صنعت دیگر به چین بازنخواهد گشت.»
