یارانه این افراد قطع شد/ اگر ماهانه بیش از این مبلغ درآمد داشتید، جزو پردرآمد‌ها محسوب شدید

به گزارش اقتصادآنلاین، در شرایطی که دولت سیزدهم بر اجرای سیاست‌های هدفمندسازی یارانه‌ها و تمرکز بر اقشار نیازمند تاکید داشت، اما خبری مبنی بر ادامه پرداخت یارانه به دهک دهم، یعنی پردرآمدترین افراد جامعه، منتشر شد. این موضوع، علاوه بر زیر سوال بردن مبانی اجرای این سیاست‌ها، پرسش‌های جدی را درباره میزان هدررفت منابع دولتی و تاثیر آن بر بودجه کشور مطرح می‌کند. در این گزارش، به بررسی جزئیات این موضوع، معیارهای دهک‌بندی درآمدی و تبعات مالی ادامه پرداخت یارانه به اقشار مرفه می‌پردازیم.

دهک‌بندی درآمدی و تعریف دهک دهم

حذف دهک دهم از ابتدا در راستای سیاست هدفمندسازی یارانه‌ها تعریف شده بود و قرار بر این بود که هیچ یارانه‌ای به این دهک تعلق نگیرد. با این حال، اظهارات یکی از اعضای کمیسیون نشان می‌دهد که همچنان ۳ میلیون نفر از این دهک در میان یارانه بگیران حضور داشته‌اند. این موضوع این پرسش را به میان می‌آورد که سالانه چه میزان از منابع دولتی صرف حمایت از این گروه مرفهین شده و حذف یارانه‌های دهک دهم چه تاثیری بر خزانه دولت داشته است.

دهک‌بندی درآمدی در ایران، خانوارها را بر اساس درآمد یا هزینه در ۱۰ گروه تقسیم می‌کند. دهک دهم به پردرآمدترین افراد جامعه از نظر درآمد اطلاق می‌شود. یکی از معیارهای مشخص شده این است که کسانی که درآمد سالانه‌شان بیش از ۴۲۹ میلیون تومان باشد (یعنی درآمد ماهانه حدود ۳۶ میلیون تومان)، در دهک دهم قرار می‌گیرند.

ارقام درشت؛ هزینه ۱۰.۸ همتی یارانه برای پردرآمدها

طبق گفته نماینده مجلس، جمعیت دهک دهم ۸.۵ میلیون نفر است، اما تنها ۳ میلیون نفر از این گروه یارانه دریافت می‌کردند. با محاسبه یارانه نقدی ۳۰۰ هزار تومانی به ازای هر نفر در ماه (بر مبنای آخرین اطلاعات یارانه نقدی در سال ۱۴۰۳–۱۴۰۴)، پرداخت یارانه به دهک دهم که اساساً نیازی به این حمایت نداشتند، سالانه مبلغ ۱۰ تریلیون و ۸۰۰ میلیارد تومان (۱۰.۸ همت) از بودجه دولتی را به خود اختصاص می‌داده است.

درس‌هایی از هدررفت بودجه

اگرچه حذف یارانه دهک دهم اقدامی در راستای هدفمندسازی یارانه‌ها محسوب می‌شود، اما تخصیص این منابع به پردرآمدترین اقشار جامعه، چه به‌دلیل تاخیر در حذف، چه به‌واسطه باقی‌ماندن داوطلبانه برخی افراد در فهرست یارانه‌بگیران یا ضعف در شناسایی دقیق دهک‌ها، هزینه‌ای سنگین بر دولت تحمیل کرده است. این تجربه، ضرورت پایش دقیق‌تر داده‌ها، شفافیت در دهک‌بندی و سرعت بخشیدن به اصلاحات بودجه‌ای را بیش از پیش آشکار می‌سازد.

وعده دولت پزشکیان؛ قطع بودجه ناموجه

مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور منتخب، اخیراً در اظهاراتی بر لزوم قطع هزینه‌های مازاد در بودجه تاکید کرده و بیان داشته است که برخی دستگاه‌ها هیچ برون‌دادی ندارند و تنها مصرف‌کننده هزینه‌های دولتی هستند. اکنون که در فصل بودجه‌نویسی قرار داریم، باید دید دولت پزشکیان چه اقدامات دیگری در راستای قطع بودجه ناموجه انجام خواهد داد. این اقدام، نه تنها بر مبنای وعده‌های انتخاباتی است، بلکه یکی از مهم‌ترین وظایف دولت برای جلوگیری از هدررفت بودجه کشور محسوب می‌شود.