جهش چشمگیر قیمت روغن آفتابگردان در اروپا/ منتظر افزایش قیمت روغن در ایران باشیم؟
بهای روغن آفتابگردان در اروپا به بالاترین سطح خود از نوامبر ۲۰۲۲ رسیده است. کاهش عملکرد مزارع اوکراین و اروپا در پی تابستانی گرم و خشک، عرضه این محصول را محدود کرده و فشار مضاعفی بر بازار‌های جهانی ایجاد کرده است.
به گزارش اقتصادآنلاین، بازار روغن آفتابگردان اروپا طی روز‌های اخیر شاهد جهشی چشمگیر بوده است. قیمت‌ها در بنادر فرانسه به نزدیکی بالاترین سطح ۲۲ ماه اخیر رسیده و نگرانی‌ها درباره کمبود عرضه را افزایش داده است. کارشناسان دلیل اصلی این روند را کاهش تولید در مزارع اوکراین و کشور‌های اروپایی به‌ویژه فرانسه می‌دانند.
بر اساس گزارش‌های رسمی، بخش عمده کشت آفتابگردان اوکراین در مناطق جنوبی این کشور متمرکز است؛ مناطقی که امسال با خشکسالی شدید مواجه شدند. واحد پایش منابع کشاورزی اتحادیه اروپا اعلام کرده است که عملکرد برداشت اوکراین کمتر از میانگین پنج‌ساله خواهد بود.
بحران تولید در اروپا و نقش فرانسه
اروپا نیز شرایطی مشابه را تجربه می‌کند. وزارت کشاورزی فرانسه پیش‌بینی کرده است که تولید آفتابگردان این کشور حدود ۱۵ درصد کمتر از میانگین پنج‌ساله خواهد بود. این افت تولید در حالی رخ می‌دهد که فرانسه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان روغن آفتابگردان اروپا شناخته می‌شود و هرگونه کاهش عرضه در این کشور تأثیری مستقیم بر بازار منطقه دارد.
کاهش تولید داخلی اروپا و همزمان محدودیت‌های صادراتی ناشی از جنگ اوکراین سبب شده بازار روغن نباتی این قاره با کمبود جدی مواجه شود. این شرایط می‌تواند به افزایش وابستگی اروپا به واردات از سایر کشور‌ها از جمله روسیه و آرژانتین منجر شود.
پیامد‌ها برای بازار جهانی و مصرف‌کنندگان
افزایش قیمت روغن آفتابگردان تنها به اروپا محدود نخواهد بود. از آنجا که اوکراین و اتحادیه اروپا در کنار روسیه سهم عمده‌ای از صادرات جهانی این محصول را در اختیار دارند، هرگونه کاهش در عرضه منطقه‌ای به سرعت بر قیمت‌های جهانی اثر می‌گذارد.
کارشناسان هشدار داده‌اند که ادامه این روند می‌تواند فشار تورمی بر صنایع غذایی و مصرف‌کنندگان در کشور‌های مختلف به‌ویژه واردکنندگان عمده در خاورمیانه و آسیا افزایش دهد. ایران نیز که بخشی از نیاز خود را از مسیر واردات تأمین می‌کند، ممکن است تحت‌تأثیر افزایش بهای جهانی روغن نباتی با رشد هزینه‌های واردات مواجه شود.
چشم‌انداز پیش‌رو
با توجه به تغییرات اقلیمی و احتمال تداوم خشکسالی در فصل‌های آینده، چشم‌انداز بازار روغن آفتابگردان همچنان ناپایدار ارزیابی می‌شود. کارشناسان بر این باورند که تنوع‌بخشی به منابع واردات و افزایش ذخایر راهبردی می‌تواند از شدت بحران بکاهد.
به‌رغم همه چالش‌ها، انتظار می‌رود که تقاضا برای روغن آفتابگردان در سطح جهانی همچنان بالا باقی بماند، چراکه این محصول به دلیل ویژگی‌های تغذیه‌ای و کاربرد گسترده در صنایع غذایی، جایگاه ویژه‌ای در سبد مصرفی خانوار‌ها دارد.
