شیر مدارس پس از سال‌ها دوباره به کلاس‌ها باز می‌گردد
بازگشت طرح «شیر مدارس» می‌تواند گام مهمی برای ارتقای سلامت دانش‌آموزان و جبران کاهش سرانه مصرف لبنیات در کشور باشد.
به گزارش اقتصادآنلاین، شیر یکی از کامل‌ترین مواد غذایی است که منبع غنی کلسیم، پروتئین و ویتامین‌های ضروری به شمار می‌آید. مصرف مداوم آن نقش پیشگیرانه‌ای در بیماری‌هایی مانند پوکی استخوان، ضعف سیستم ایمنی و کوتاهی قد دارد. در بسیاری از کشورها، شیر و فرآورده‌های لبنی جزو اصلی‌ترین اقلام سبد غذایی خانوار محسوب می‌شود.
کاهش مصرف شیر در ایران
با وجود ارزش تغذیه‌ای شیر، آمارها حاکی از کاهش مصرف آن در ایران طی سال‌های اخیر است. طبق داده‌های وزارت جهاد کشاورزی، سرانه مصرف لبنیات در کشور کمتر از ۸۰ کیلوگرم در سال برآورد می‌شود؛ رقمی که فاصله زیادی با میانگین جهانی ۱۵۰ کیلوگرم و توصیه سازمان جهانی بهداشت یعنی بیش از ۱۶۰ کیلوگرم دارد.
افزایش قیمت محصولات لبنی، کاهش قدرت خرید خانوارها، تغییر الگوی غذایی و کمبود فرهنگ‌سازی، از مهم‌ترین دلایل کاهش مصرف شیر در ایران به شمار می‌رود. متخصصان هشدار می‌دهند که این روند در بلندمدت می‌تواند سلامت عمومی را تهدید کرده و هزینه‌های درمانی کشور را افزایش دهد.
آغاز طرح شیر مدارس در ایران
طرح «شیر مدارس» نخستین بار در سال ۱۳۷۹ با هدف ارتقای سلامت کودکان و ترویج فرهنگ مصرف شیر اجرا شد. این طرح در سال‌های ابتدایی با استقبال گسترده همراه بود و میلیون‌ها دانش‌آموز روزانه سهمیه شیر خود را دریافت می‌کردند. ایران حتی مدتی یکی از گسترده‌ترین طرح‌های توزیع شیر مدارس در منطقه را داشت.
چالش‌های اجرای طرح
به مرور زمان، این سیاست با مشکلاتی نظیر کمبود منابع مالی، افزایش هزینه تولید، ضعف در بسته‌بندی و نگهداری شیر و ناهماهنگی میان دستگاه‌های مسئول مواجه شد. بدهی‌های دولت به کارخانه‌های لبنی و نارضایتی دانش‌آموزان از طعم برخی محصولات نیز از دیگر موانع بود. همین مسائل باعث شد در مقاطعی طرح به‌طور ناقص اجرا شود یا به‌طور کامل متوقف گردد.
میر اسلام تیموری، رییس انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی، معتقد است که حذف شیر مدارس در جریان هدفمندی یارانه‌ها یکی از آسیب‌زننده‌ترین تصمیم‌ها بود. او می‌گوید این یارانه، دقیقاً به گروه هدف می‌رسید و حتی در سطح بین‌المللی به‌عنوان یک دستاورد ملی مطرح بود.
بودجه و برنامه سال جاری
بر اساس اظهارات رضا باکری، دبیر انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی، برای اجرای طرح شیر مدارس در سال ۱۴۰۴ حدود ۶.۵ همت بودجه در نظر گرفته شده است. همچنین در برنامه هفتم توسعه نیز اجرای آن تکلیف شده است. با این حال، تعلل در عقد قراردادها با تولیدکنندگان لبنی نگرانی‌هایی درباره آغاز به‌موقع اجرای طرح از ابتدای مهر ایجاد کرده بود.
اعلام آموزش و پرورش
در نهایت، علی فرهادی سخنگوی وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد: توزیع شیر در تمام مدارس ابتدایی کشور آغاز خواهد شد. او افزود که این برنامه در گام نخست، دو بار در هفته اجرا می‌شود و هدف نهایی، پوشش کامل دانش‌آموزان تا پایان سال تحصیلی است.
اجرای دوباره طرح «شیر مدارس» علاوه بر تأمین بخشی از نیاز تغذیه‌ای کودکان، اقدامی مهم برای فرهنگ‌سازی مصرف شیر به شمار می‌آید. کارشناسان امیدوارند این بار، تداوم اجرای آن تضمین شود تا نسل آینده از مزایای این سیاست بهره‌مند گردد.
