بازار نفت نگران شد

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از وزارت نفت، قیمت نفت خام برنت دریای شمال در پایان معاملات هفته گذشته (جمعه، چهارم مهر) با ثبت رشد ۶ درصدی، به ۷۰ دلار و ۱۳ سنت برای هر بشکه رسید. تشدید تنش‌های ناشی از جنگ روسیه و اوکراین همانند ماه‌های اخیر، همچنان مهم‌ترین عامل اثرگذار بر بازار نفت است.

در هفته گذشته حملات پهپادی اوکراین به پالایشگاه‌ها و پایانه‌های صادراتی روسیه، فعالیت دو پایانه راهبردی در دریای سیاه را برای چند ساعت مختل کرد. هرچند اختلال روز پنجشنبه (سوم مهر) رفع شد، اما همین رویداد حساسیت بازار به تهدید‌های احتمالی علیه کریدور‌های صادراتی روسیه را افزایش داد.

در همین حال، ایالات متحده آمریکا تلاش‌های خود برای محدود کردن صادرات نفت روسیه را شدت بخشیده است. دونالد ترامپ پس از مذاکره دو ساعته با رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، اعلام کرد آنکارا احتمالاً واردات نفت از روسیه را متوقف می‌کند و در مقابل، احتمال دارد تحریم‌های آمریکا علیه ترکیه لغو شود. ترکیه پس از هند، دومین خریدار بزرگ نفت اورال روسیه است که تاکنون به کارزار تحریم‌های غرب نپیوسته است.

به گفته تحلیلگران، هشدار اخیر ناتو به مسکو درباره نقض حریم هوایی، تصمیم روسیه برای توقف صادرات سوخت، کاهش غیرمنتظره ذخایر نفت خام آمریکا و افت عرضه نفت ونزوئلا در پی قوانین تازه نیز از عوامل تقویت‌کننده قیمت نفت در روز‌های اخیر بوده‌اند.

از سوی دیگر، تازه‌ترین برآورد دفتر تحلیل اقتصادی وزارت بازرگانی آمریکا نشان می‌دهد تولید ناخالص داخلی این کشور در سه‌ماهه اخیر با نرخ سالانه ۳.۸ درصد افزایش یافته است. این رشد اقتصادی ممکن است بانک مرکزی آمریکا را در مسیر کاهش نرخ بهره محتاط‌تر کند، اما برای بازار نفت یک نشانه افزایشی محسوب می‌شود.

بازگشت نفت کردستان به بازار و نگرانی از مازاد عرضه

با وجود این محرک‌ها، عواملی هم مانع رشد بیشتر قیمت‌ها شدند. نگرانی‌ها درباره مازاد عرضه، احتمال ادامه افزایش تولید اوپک‌پلاس و همچنین ازسرگیری صادرات نفت از اقلیم کردستان عراق فشار‌هایی بر بازار وارد کرده‌اند. دولت منطقه‌ای کردستان عراق هفته گذشته اعلام کرد صادرات نفت این منطقه طی ۴۸ ساعت آینده از سر گرفته می‌شود؛ اقدامی که می‌تواند تا ۵۰۰ هزار بشکه نفت در روز به بازار جهانی برگرداند.

معامله‌گران همچنین چشم به پیش‌بینی اخیر آژانس بین‌المللی انرژی دارند که اعلام کرده در صورت لغو کاهش داوطلبانه عرضه اوپک‌پلاس و افزایش تولید کشور‌های خارج از این ائتلاف، احتمال رشد سریع عرضه جهانی نفت وجود دارد. بر اساس این گزارش، مازاد عرضه جهانی ممکن است از سال ۲۰۲۶ شدت گیرد و تعادل بازار را به چالش بکشد.

افزون بر این، سایه تنش‌های تجاری میان آمریکا و چین بر بازار نفت سنگینی می‌کند. تشدید اختلاف‌های دو قدرت اقتصادی بر سر تعرفه‌ها و محدودیت‌های فناوری، نگرانی‌ها درباره کاهش رشد اقتصاد جهانی را تقویت کرده است؛ مسئله‌ای که به‌معنای کاهش تقاضا برای نفت در بلندمدت تفسیر می‌شود. هرگونه افت در سرعت رشد اقتصاد چین، به‌عنوان بزرگ‌ترین واردکننده نفت خام جهان، می‌تواند به فشار نزولی بر قیمت‌ها منجر شود.

‌می‌توان گفت بازار جهانی نفت اکنون در شرایطی قرار دارد که همزمان از سمت آثار ناشی از جنگ و تحریم‌ها تحت فشار صعودی و از سوی نگرانی‌های عرضه و تنش‌های تجاری با ریسک نزولی روبه‌رو است. به نظر می‌رسد برقراری تعادل میان این عوامل، تعیین‌کننده مسیر قیمت نفت در ماه‌های آینده خواهد بود.