بن‌بست بودجه؛ همه چیز درباره آغاز رسمی تعطیلی دولت آمریکا
تحلیل‌گران می‌گویند که تعطیلی دولت آمریکا، بیش از آنکه صرفاً یک وقفه فنی در جریان بررسی بودجه باشد، نمادی از عمق شکاف‌های سیاسی در آمریکا است. از یک‌سو خواست دولت و جناح جمهوری‌خواه برای پیشبرد اولویت‌های خود و از سوی دیگر مقاومت دموکرات‌ها و اتحادیه‌ها برای حفاظت از برنامه‌های اجتماعی و حقوق کارگران و کارمندان دولتی.
به گزارش اقتصادآنلاین، دولت آمریکا سرانجام برای بیست‌ویکمین بار تعطیل شد. به این ترتیب، از نیمه‌شب یکم اکتبر (۹ مهر)، بخش‌هایی از دولت فدرال ایالات متحده آمریکا پس از به اجماع‌نرسیدن جمهوری‌خواهان و دموکرات‌های در سنا برای تمدید بودجه به حالت تعلیق درآمدند. جمهوری‌خواهان با طرح تامین کوتاه‌مدت تا ۲۱ نوامبر (۳۰ آبان) به دنبال پیشبرد برنامه‌های خود بودند، اما در مقابل دموکرات‌ها بسته پیشنهادی را ارائه کردند که شامل ادامه یارانه‌های مربوط به قانون بیمه درمانی و گسترده‌های کردن خدمات درمانی بود.
از نشست‌های اضطراری تا آماده‌سازی برای تعطیلی کنترل‌شده
پیش از آغاز رسمی وقفه، رهبران کنگره و کاخ سفید چندین جلسه اضطراری برگزار کردند؛ اما مذاکرات به نتیجه نرسید. دونالد ترامپ تلاش داشت تا دموکرات‌ها راضی کند که از خواسته‌های عقب بنشینند. با ناکام‌ماندن مذاکرات، آخرین ابزار، یعنی آغاز تعطیلی دولت به کار گرفته شد. دفتر مدیریت و بودجه به‌طور رسمی از آژانس‌ها خواست برنامه‌های تعطیلی منظم و کنترل‌شده را اجرا کنند و دستورالعمل‌هایی صادر شد که حتی شامل تهیه طرح‌هایی برای کاهش نیرو در صورت ادامه بن‌بست می‌شود. اقدامی که اعتراض گسترده اتحادیه‌ها را برانگیخت و به شکایت حقوقی منجر شد.
دولت فدرال چگونه تعطیل می‌شود؟
تعطیلی‌های دولت آمریکا به شکل ساختارمند و برنامه‌ریزی‌شده‌ای اعمال می‌شود. بخش‌های ضروری که به امنیت ملی مربوط می‌شوند به کار خود ادامه می‌دهند؛ بخش‌هایی مثل کنترلر‌های پرواز و پرسنل نظامی. اما بسیاری از کارکنان در وضعیت فوق‌العاده بدون دستمزد قرار می‌گیرند. در برنامه تعطیلی کنترل‌شده، درصد کارکنانی که به کار خود ادامه می‌دهند مشخص شده است. برای مثال در وزارت بهداشت و خدمات انسانی حدود ۵۹ درصد کارکنان نگه داشته می‌شوند.
اما به جز کارکنان فدرال، پیمانکاران ساعتی (نگهبانان، نظافتچی‌ها، کارکنان خدماتی) نیز نه به کار خود ادامه می‌دهند و نه تضمین پرداخت عقب‌افتاده دریافت خواهند کرد. موضوعی که می‌تواند نارضایتی‌های عمومی را افزایش دهد.
چرا دولت تعطیل شد؟
بن‌بست کنونی محصول ترکیب چند عامل است؛ اختلافات مبنایی و سیاسی بر سر هزینه‌های بهداشتی و مسوولیت‌های مالی دولت، فشار جناحی درون حزب جمهوری‌خواه برای پیشبرد دستورکار دولت، و مقاومت دموکرات‌ها در قبال کاهش یارانه‌ها و بودجه خدمات درمانی. تصویب بودجه در سنا به ۶۰ رأی نیاز دارد و دموکرات‌ها در اقلیت هستند. این وضعیت باعث شده که هر طرف دیگری را مسئول بحران بخواند و در عین حال ابزار‌های اداری مانند دستور آماده‌سازی تعطیلی دولت، به‌عنوان اهرم فشار به کار گرفته شده است.
هزینه تعطیلی برای دولت آمریکا چقدر است؟
بررسی تجربه قبلی نشان می‌دهد حتی تعطیلی چند هفته‌ای هزینه‌های هنگفتی بر اقتصاد آمریکا خواهد داشت. حالا نهاد‌های پژوهشی و مالی هشدار داده‌اند که اگر پرداخت حقوق کارمندان بیش از چند هفته عقب بیفتد، اثرات تقاضا و سرمایه‌گذاری می‌تواند عمیق‌تر و طولانی‌تر شود.
چه کسانی بیشترین ضربه را می‌خورند؟
گروه نخستی که از تعطیلی دولت آسیب می‌بینند، کارمندان فدرال هستند که تعداد آنها از صد‌ها هزار تا میلیون‌ها نفر بسته به برآوردها، تخمین زده می‌شود؛ افرادی که حقوق ماهانه‌شان مبنا و ثبات هزینه‌های خانوار است. گروه دوم، پیمانکاران ساعتی و مشاغل محلی وابسته به حضور فدرال (مثل رستوران‌ها و ارائه‌دهندگان خدمات در اطراف ادارات فدرال و پایگاه‌های نظامی) هستند. علاوه بر این، میلیون‌ها شهروند بهره‌مند از خدماتی، چون برنامه تغذیه تکمیلی ویژه زنان، نوزادان و کودکان یا کسانی که به سرویس‌های فوری بهداشتی، مجوز‌ها و بررسی‌های دولتی وابسته‌اند، با کندی یا اختلال مواجه خواهند شد. نهاد‌های خیریه محلی از افزایش تقاضا برای کمک‌های غذایی خبر داده‌اند.
مقاومت قانونی در برابر تهدید اخراج‌ها
دستورالعمل‌ها درباره تهیه طرح‌های کاهش نیرو و اظهارات برخی مقامات کاخ سفید مبنی بر احتمال اخراج گسترده، سبب شد اتحادیه‌های بزرگ کارمندی علیه دولت اقامه دعوی کنند. اتحادیه‌ها با استناد به قوانین موجود می‌گویند استفاده از تعطیلی برای اخراج‌ها یا به‌کارگیری کارکنان بدون پرداخت، غیرقانونی و هدفمند است. این منازعه حقوقی می‌تواند روند بحران را پیچیده‌تر کند و پی‌آمد‌های سیاسی و قضایی در پی داشته باشد.
پیامد سیاسی و سناریو‌های پیش‌رو
کارشناسان می‌گویند که سیاست‌مداران آمریکایی اکنون با سه گزینه روبه‌رو هستند. نخست توافق کوتاه‌مدت برای بازگرداندن بودجه و کاهش فشار فوری است. راهی که معمولاً هزینه سیاسی کوتاه‌مدت دارد، اما بحران را خاتمه می‌دهد. راه دوم ادامه پافشاری دو جناح جمهوری‌خواه و دموکرات برا مطالبات خود و طولانی شدن تعطیلی است که می‌تواند پیامدهای بلندمدت اقتصادی و اجتماعی در پی داشته باشد و نارضایتی عمومی را بالا ببرد. گزینه سوم نیز اتخاذ تدابیر حقوقی و اجرایی مانند اخراج‌ها یا تغییر در سازوکار‌های اداری است که می‌تواند به چالش‌های حقوقی و فشار سیاسی بیشتری بینجامد. هرکدام از این سناریو‌ها هزینه‌ها و پیامدهای خاص خود را دارد و نحوه مواجهه سیاست مداران دو جناح در هفته‌های آتی تعیین‌کننده خواهد بود.
با این همه، تحلیل‌گران می‌گویند که این تعطیلی بیش از آنکه صرفاً یک وقفه فنی در جریان بررسی بودجه باشد، نمادی از عمق شکاف‌های سیاسی در آمریکا است. از یک‌سو خواست دولت و جناح جمهوری‌خواه برای پیشبرد اولویت‌های خود و از سوی دیگر مقاومت دموکرات‌ها و اتحادیه‌ها برای حفاظت از برنامه‌های اجتماعی و حقوق کارگران و کارمندان دولتی. شکافی که به نظر می‌رسد پیامدهای آن در میان‌مدت و بلندمدت همچنان ادامه خواهد داشت.