پیشرفت کم‌سابقه در طرح ترامپ برای صلح در غزه

به گزارش اقتصاد آنلاین، به نقل از سی ان ان، دولت و ارتش اسرائیل اعلام کردند که برای اجرای فاز اول طرح صلح غزه از سوی رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، آماده می‌شوند؛ این بیانیه بامداد شنبه و پس از اعلام موضع مشابه از سوی حماس منتشر شد — که ممکن است نقطه عطفی در تلاش‌های شکست‌خورده چند ماه گذشته برای پایان جنگ باشد.

حماس اعلام کرده که آماده است "بلافاصله" وارد مذاکرات برای آزادی تمام گروگان‌ها طبق طرح ترامپ شود — اگرچه از پذیرش کامل و بی‌قید و شرط این طرح خودداری کرده است.

در بیانیه دفتر نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو آمده است:

«در پی پاسخ حماس، اسرائیل برای اجرای فوری فاز اول طرح ترامپ جهت آزادی تمامی گروگان‌ها آماده می‌شود.»

این مواضع در آستانه ضرب‌الاجل یک‌شنبه‌ای است که ترامپ برای پذیرش طرح صلح خود از سوی حماس تعیین کرده، در حالی که او به‌شدت در تلاش است تا به جنگی فرسایشی پایان دهد که تقریباً دو سال پیش با حمله حماس به اسرائیل آغاز شد.

دفتر نتانیاهو همچنین گفت:

«ما همچنان با همکاری کامل با رئیس‌جمهور ترامپ و تیم او، برای پایان دادن به جنگ بر اساس اصول تعیین‌شده توسط اسرائیل که با دیدگاه رئیس‌جمهور ترامپ هماهنگ است، تلاش خواهیم کرد.»

ارتش اسرائیل (IDF) نیز اعلام کرد که طبق دستور مقامات سیاسی، دستورالعمل‌هایی برای آمادگی اجرای فاز اول طرح ترامپ صادر شده است.

باراک راوید، خبرنگار Axios و تحلیلگر CNN، گزارش داد که ارتش اسرائیل عملیات تهاجمی خود برای اشغال شهر غزه را متوقف می‌کند — عملیاتی که محکومیت بین‌المللی و جابه‌جایی گسترده مردم فلسطینی را به دنبال داشت.

او افزود که ارتش اسرائیل به عملیات تدافعی در سراسر نوار غزه تغییر موضع خواهد داد، به نقل از یک مقام بلندپایه اسرائیلی که نامش فاش نشده. با این حال، هنوز زمانی برای پایان کامل عملیات در شهر غزه یا تغییر به حالت تدافعی اعلام نشده و ارتش اسرائیل نیز در بیانیه خود به این موارد اشاره نکرده است.

دفتر نخست‌وزیر اسرائیل و ارتش همچنین به خواسته ترامپ مبنی بر "توقف فوری بمباران غزه" اشاره‌ای نکردند و زمان دقیقی برای آزادی گروگان‌ها ارائه ندادند.

پیش‌تر در روز شنبه، حماس اعلام کرد که آماده است فوراً از طریق میانجی‌ها وارد مذاکرات شود و همچنین آماده است که اداره غزه را به «یک دولت مستقل فلسطینی (فناورمحور) مبتنی بر اجماع ملی فلسطینی و با حمایت کشور‌های عربی و اسلامی» واگذار کند.

جزئیات هنوز در حال بررسی است

ترامپ در واکنش به این بیانیه، در شبکه Truth Social نوشت که معتقد است حماس آماده «صلحی پایدار» است. او همچنین از اسرائیل خواست تا بمباران غزه را برای آزادی گروگان‌ها متوقف کند.

او نوشت:

«اسرائیل باید فوراً بمباران غزه را متوقف کند، تا بتوانیم گروگان‌ها را سریع و ایمن آزاد کنیم! در حال حاضر، شرایط برای این کار بسیار خطرناک است. ما در حال گفت‌و‌گو درباره جزئیات برای تکمیل توافق هستیم.»

در ویدیویی که پس از بیانیه حماس و پیش از پاسخ اسرائیل منتشر شد، ترامپ این روز را «روزی بزرگ» خواند، اما هشدار داد: «باید دید که در نهایت چه خواهد شد. باید توافق نهایی را به‌صورت مکتوب و مشخص داشته باشیم.»

دو خواسته کلیدی در طرح ترامپ — آزادی ۴۸ گروگان طی ۷۲ ساعت و واگذاری قدرت در غزه — پیش‌تر به عنوان خطوط قرمز حماس تلقی می‌شدند که احتمال رد طرح را بالا می‌برد.

اما اکنون که حماس با این دو شرط موافقت کرده، راهی برای پیشبرد توافق آتش‌بس فراهم شده است، توافقی که با حمایت بین‌المللی مواجه است؛ به‌ویژه با توجه به افزایش درخواست‌ها برای پایان جنگ. با این حال، دستیابی به یک توافق نهایی هنوز قطعی نیست، حتی با وجود فشار کشور‌های واسطه مانند قطر، مصر و ترکیه بر حماس.

پاسخ حماس اشاره‌ای به خلع سلاح یا تحویل سلاح نکرده — که یکی از بخش‌های اصلی طرح ترامپ است و حماس بار‌ها آن را رد کرده است. همچنین پاسخ حماس اشاره‌ای به ایجاد کمیته نظارت بین‌المللی به رهبری ترامپ — که او آن را «شورای صلح» (Board of Peace) نامیده — نکرده است.

در عوض، حماس به‌طور کلی اعلام کرد که مسائل باقی‌مانده در طرح آمریکا، «که مربوط به آینده نوار غزه و حقوق مسلم مردم فلسطین است»، در آینده بررسی خواهد شد.

حماس همچنین تأکید کرد که «در قالبی ملی و جامع فلسطینی» شرکت خواهد کرد و «مسئولانه در آن مشارکت خواهد داشت.» این بیانیه برخلاف خواسته ترامپ است که در آن حماس و سایر گروه‌های مسلح نباید هیچ نقشی — نه مستقیم و نه غیرمستقیم — در اداره غزه داشته باشند.

ترامپ از روز دوشنبه منتظر پاسخ رسمی به طرح ۲۰ ماده‌ای خود بود که آن را در کنار نتانیاهو در کاخ سفید اعلام کرد. نتانیاهو نیز در آن نشست با اصول کلی این طرح موافقت کرده بود.

ترامپ پیش‌تر روز جمعه هشدار داده بود که اگر حماس تا ساعت ۶ عصر یکشنبه (به وقت شرق آمریکا) با این طرح موافقت نکند، «جهنمی بی‌سابقه» در انتظار خواهد بود.

به نظر نمی‌رسد که میانجی‌ها بتوانند تا آن زمان توافق نهایی را به دست آورند، اما ممکن است بتوانند مذاکرات برای پر کردن شکاف‌های موجود را آغاز کنند.

مصر، که یکی از میانجی‌های اصلی در مذاکرات جنگ غزه است، پاسخ حماس را «تحولی مثبت» خواند.

کشور قطر نیز ضمن استقبال از این بیانیه حماس، اعلام کرد که با مصر و آمریکا برای تکمیل مذاکرات جهت پایان جنگ همکاری خواهد کرد.

طرح ۲۰ ماده‌ای ترامپ

بر اساس این طرح:

همه زیرساخت‌های نظامی حماس، چه روی زمین و چه زیرزمین، باید نابود شوند و اجازه بازسازی آنها داده نخواهد شد.

در مقابل آزادی ۴۸ گروگان (که ۲۰ نفر از آنها زنده هستند)، اسرائیل باید ۲۵۰ زندانی فلسطینی با حکم حبس ابد و ۱۷۰۰ نفر دیگر که از ابتدای جنگ بازداشت شده‌اند را آزاد کند.

اعضای حماس می‌توانند پس از خلع سلاح و تعهد به صلح، مشمول عفو شوند.

اسرائیل به تدریج از غزه عقب‌نشینی می‌کند و یک نیروی ثبات موقت بین‌المللی به رهبری کشور‌های عربی، امنیت را بر عهده می‌گیرد.

یک کمیته فلسطینی با نظارت یک نهاد بین‌المللی (شورای صلح) اداره امور غزه را تا آماده شدن دولت بازسازی‌شده فلسطینی بر عهده می‌گیرد.

این طرح، به رسمیت شناختن آرمان تشکیل کشور فلسطینی و ارائه مسیری "قابل اعتماد" برای خودمختاری و استقلال فلسطین را در نظر دارد.

حماس با واسطه‌های منطقه‌ای از قطر و مصر برای بررسی این طرح در حال گفت‌و‌گو بوده و ترامپ نیز در میانه هفته با امیر قطر درباره پیشرفت این مذاکرات گفت‌و‌گو کرده است.

گفته می‌شود مشکلات ارتباطی با رهبران نظامی حماس در غزه باعث تاخیر در پاسخ رسمی شده است. همچنین اختلافاتی بین جناح‌های سیاسی حماس در قطر و فرماندهان نظامی در غزه وجود دارد که تصمیم‌گیری را دشوارتر کرده است.

منبع: سی ان ان