آیا هوش مصنوعی جایگزین نیروی کار جوان می‌شود؟
در حالی‌که اقتصاد آمریکا هنوز از رشد نسبتاً سالمی برخوردار است، بازار کار نشانه‌هایی از کندی بروز داده و نگرانی‌ها درباره تأثیر هوش مصنوعی مولد بر اشتغال افزایش یافته است. پژوهش‌های تازه از تغییر تدریجی الگوی استخدام شرکت‌ها در عصر هوش مصنوعی خبر می‌دهند.
به گزارش اقتصادآنلاین، نشریه اکونومیست در گزارشی به نقش هوش مصنوعی در تغییر الگوی استخدام شرکت‌ها پرداخته است. این نشریه در گزارش خود آورده است: اقتصاد آمریکا همچنان پدیده‌ای پیچیده است. رشد اقتصادی در سطحی نسبتاً مطلوب ادامه دارد، اما در ماه اوت تنها ۲۲ هزار شغل جدید ایجاد شد؛ رقمی که در مقایسه با ۱۵۸ هزار شغل در ماه آوریل کاهش قابل توجهی را نشان می‌دهد. در میان این رکود نسبی، یک نگرانی در حال گسترش است: آیا هوش مصنوعی مولد در حال محدود کردن فرصت‌های شغلی برای انسان‌هاست؟
با این حال، نشانه‌های یک «آخرالزمان شغلی» ناشی از هوش مصنوعی هنوز دور از دسترس به نظر می‌رسد. در سال گذشته، سهم مشاغل اداری و دفتری – آن دسته از مشاغلی که بیش از همه در معرض خودکارسازی توسط هوش مصنوعی قرار دارند – در کل اشتغال ثابت مانده است. پژوهشی از «آزمایشگاه بودجه دانشگاه ییل» که در اکتبر منتشر شد، نشان می‌دهد از زمان معرفی چت‌جی‌پی‌تی، ربات گفت‌وگوی محبوب، در اواخر سال ۲۰۲۲، تغییر چشمگیری در نوع مشاغل مردم رخ نداده است.
الگو‌های جدید استخدام در شرکت‌های آمریکایی
با این حال، داده‌های سطح شرکتی الگوی ظریفی را آشکار می‌کنند. پژوهش جدیدی از «سید حسینی» و «گای لیختینگر»، دو دانشجوی دکتری دانشگاه هاروارد، شرکت‌هایی را ردیابی کرده که نیرو‌هایی تحت عنوان «یکپارچه‌ساز هوش مصنوعی مولد» استخدام کرده‌اند؛ افرادی که مأموریت دارند این فناوری را در فرآیند‌های روزمره سازمان ادغام کنند.
آنها با استفاده از هوش مصنوعی برای تحلیل ۲۰۰ میلیون آگهی شغلی، حدود ۱۳۰ هزار موقعیت شغلی در ۱۰ هزار و ۶۰۰ شرکت را شناسایی کردند که به آنها «پذیرندگان هوش مصنوعی» نام داده‌اند. استخدام این نوع نیرو‌ها در حدود سه‌ماهه نخست سال ۲۰۲۳ – هم‌زمان با انتشار نسخه ۳.۵ چت‌جی‌پی‌تی – افزایش یافته است. سایر ۲۷۴ هزار شرکت در پایگاه داده آنها به‌عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شدند؛ یعنی شرکت‌هایی که کارمندانی برای بازطراحی فرآیند‌های خود با هوش مصنوعی استخدام نکرده بودند.
تفاوت روند استخدام میان شرکت‌های پذیرنده و دیگران
اگر هوش مصنوعی تأثیری بر اشتغال نداشت، انتظار می‌رفت روند استخدام در شرکت‌های پذیرنده و غیرپذیرنده تقریباً مشابه باشد. اما پژوهشگران دریافتند که در حالی‌که استخدام نیرو‌های سطح پایین در سراسر بازار از سال ۲۰۲۳ کاهش یافته است، در شرکت‌های پذیرنده هوش مصنوعی این افت در شش فصل بعدی حدود ۷.۷ درصد شدیدتر بوده است. در مقابل، در زمینه استخدام نیرو‌های ارشد، چنین شکافی مشاهده نشد.
به نظر می‌رسد کار‌های تکراری، اما ذهنی دشوار که معمولاً به فارغ‌التحصیلان جوان سپرده می‌شود – مانند رفع اشکال کد‌ها یا بازبینی اسناد – به‌ویژه مستعد واگذاری به ماشین‌ها هستند. پژوهشگران یادآور شدند که این کاهش عمدتاً ناشی از کندی روند جذب نیرو‌های جدید بوده و نه اخراج کارکنان.
آسیب‌پذیری فارغ‌التحصیلان متوسط در برابر هوش مصنوعی.
اما چه گروهی از فارغ‌التحصیلان بیش از همه تحت فشار قرار گرفته‌اند؟ این مطالعه دانشگاه‌ها را به پنج سطح تقسیم کرد. نتایج نشان داد فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های متوسط وضعیت بسیار بدتری نسبت به همتایان خود از مؤسسات برتر یا ضعیف‌تر دارند. پژوهشگران گمان می‌برند شرکت‌ها نیرو‌های ممتاز را برای مهارت‌های تخصصی و فارغ‌التحصیلان سطح پایین‌تر را برای هزینه کمتر حفظ می‌کنند، در حالی‌که فارغ‌التحصیلان طبقه میانی بیش از دیگران در معرض تهدید ناشی از هوش مصنوعی قرار دارند.
تردید‌ها درباره دامنه واقعی اثرگذاری هوش مصنوعی
با این حال، پژوهشگران هشدار می‌دهند که باید با احتیاط به نتایج نگریست. از یک سو، تنها ۱۷ درصد از کارکنان نمونه مورد بررسی در شرکت‌های پذیرنده هوش مصنوعی مشغول بودند، به این معنا که فرصت‌های خودکارسازی هنوز محدود است. از سوی دیگر، روند استخدام نیرو‌های تازه‌کار در سال‌های اخیر بسیار نوسانی بوده و همه‌گیری کرونا آن را به‌شدت دگرگون کرده است؛ بنابراین اگر هوش مصنوعی واقعاً عاملی بازدارنده در جذب فارغ‌التحصیلان باشد، احتمالاً یکی از چندین عامل مؤثر در این روند محسوب می‌شود.