پایان بحران گروگان‌ها؛ آغاز صلحی شکننده در غزه

به گزارش اقتصاد آنلاین، به نقل از سی ان ان، آخرین ۲۰ گروگان زنده‌ای که در غزه نگهداری می‌شدند، روز دوشنبه آزاد شدند و در صحنه‌هایی پر از شادی و هیجان، با خانواده‌های خود دوباره دیدار کردند؛ در حالی که رهبران جهان در مصر گردهم آمده بودند تا درباره آینده غزه و مراحل بعدی توافق آتش‌بس که با میانجی‌گری آمریکا حاصل شده، گفت‌و‌گو کنند.

برای اولین بار در بیش از دو سال گذشته، حماس و متحدانش دیگر هیچ گروگان زنده‌ای در اختیار ندارند.

در همین حال، روز دوشنبه ۱۷۱۸ بازداشت‌شده فلسطینی که بدون اتهام در اسرائیل زندانی بودند، آزاد شده و به غزه بازگشتند. اسرائیل همچنین ۲۵۰ زندانی فلسطینی را که دوران محکومیت‌های بلندمدت را می‌گذراندند، آزاد کرد.

در جریان سفر خود به خاورمیانه و در سخنرانی‌اش در کنست (پارلمان اسرائیل)، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، اعلام کرد:

«کابوس طولانی و دردناک سرانجام به پایان رسیده است.»

او گفت:

«این طلوعی تاریخی برای خاورمیانه جدید است»

و ابراز اطمینان کرد که توافق آتش‌بس پایدار خواهد بود و جنگ در غزه به پایان رسیده است.

با این حال، تعدادی از مسائل مربوط به طرح ۲۰ ماده‌ای که با میانجی‌گری ترامپ، مصر، قطر و ترکیه تنظیم شده، همچنان حل‌نشده باقی مانده‌اند.

لحظات کلیدی روز دوشنبه و آینده روند صلح

آزادی گروگان‌ها

۲۰ گروگان باقی‌مانده در دو گروه آزاد شدند و این اقدام موجب شادی و آسودگی خاطر در سراسر اسرائیل شد.

در میدان گروگان‌ها در تل‌آویو، جمعیت زیادی با پرچم‌ها و شعار‌هایی مانند "ترامپ متشکریم! " به جشن و پایکوبی پرداختند.

در پایگاه نظامی رئیم در جنوب اسرائیل، صحنه‌های احساسی‌ای هنگام دیدار مجدد گروگان‌های آزادشده با خانواده‌هایشان پس از بیش از دو سال اسارت به وقوع پیوست.

در ویدیویی که ارتش اسرائیل منتشر کرد، گای گلبوع-دلال، ۲۴ ساله، که در جشنواره موسیقی نوا ربوده شده بود، با پدر و مادر و خواهر و برادرهایش دیدار کرد. خانواده‌اش با گریه او را در آغوش گرفتند.

عمری میران، ۴۸ ساله، که زمانی که نیرو‌های حماس به خانه‌اش در کیبوتس ناحل‌عوز یورش بردند، ربوده شده بود، با همسرش و پدرش دیدار کرد. عکس‌هایی از او در حال بازی با فرزندانش پس از دو سال منتشر شد.

خانواده میران در بیانیه‌ای گفتند:

«ما در آغاز یک مسیر پیچیده و چالش‌برانگیز، اما احساسی برای بهبودی هستیم.»

طبق توافق به‌دست‌آمده، حماس و متحدانش متعهد بودند که تمام گروگان‌های باقی‌مانده از جمله ۲۸ جسد را ظرف ۷۲ ساعت پس از اعلام آتش‌بس آزاد کنند.

مقامات اسرائیلی گفتند حماس روز دوشنبه چهار تابوت حاوی پیکر چهار گروگان فوت‌شده را به صلیب سرخ تحویل داد.

بعداً پلیس اسرائیل اعلام کرد که تابوت‌ها به اسرائیل منتقل شده و به مؤسسه ملی پزشکی قانونی در تل‌آویو فرستاده شده‌اند تا هویت آنها تأیید شود. هنوز هویت اجساد به طور رسمی اعلام نشده است.

آزادی زندانیان فلسطینی

اسرائیل ۱۷۱۸ فلسطینی را که طی دو سال گذشته بدون اتهام بازداشت شده بودند، روز دوشنبه آزاد کرد. این افراد با اتوبوس به غزه بازگردانده شدند و جمعیت زیادی در بیمارستان ناصر در جنوب غزه از آنها استقبال کردند.

۲۵۰ زندانی که محکوم به حبس‌های طولانی‌مدت یا حبس ابد بودند نیز آزاد شدند.

برخی از این افراد به کرانه باختری منتقل شدند، جایی که خانواده‌ها در رام‌الله از آنها استقبال کردند. همچنین حضور قابل‌توجهی از نیرو‌های امنیتی فلسطینی و کادر درمانی در محل دیده شد.

بر اساس گزارش انجمن زندانیان فلسطینی، ۱۵۴ زندانی دیگر به مصر تبعید شدند، چراکه مقامات اسرائیلی خواستار تبعید زندانیان متهم به «اقدامات خشونت‌آمیز» به کشور‌های ثالث بودند.

سخنرانی تند ترامپ در کنست

ترامپ بیش از یک ساعت در پارلمان اسرائیل سخنرانی کرد و ضمن تمجید از توافق آتش‌بس، چندین بار به طور مستقیم از بنیامین نتانیاهو خواست که جنگ را از سر نگیرد.

او گفت:

«اسرائیل با کمک ما، هر آنچه را که می‌توانست با نیروی نظامی به دست آورد، به دست آورد. شما پیروز شدید. یعنی واقعاً پیروز شدید.»

و افزود:

«اکنون زمان آن است که این پیروزی‌ها به صلح و شکوفایی برای تمام خاورمیانه تبدیل شود.»

او هشدار داد که اگر جنگ از سر گرفته شود، میراث نتانیاهو آسیب خواهد دید و او بیشتر با این آتش‌بس به یاد خواهد ماند تا ادامه جنگ.

نتانیاهو پیشتر متهم شده بود که جنگ در غزه را برای پوشاندن پرونده‌های فساد و بحران سیاسی داخلی خود طولانی کرده است؛ اتهامی که او رد کرده است.

نشست رهبران جهان در مصر

ترامپ سپس به مصر سفر کرد تا با رهبران قطر، اردن، تشکیلات خودگردان فلسطین، فرانسه، آلمان و بریتانیا دیدار کند. این دیدار در شهر ساحلی شرم‌الشیخ برگزار شد.

در این نشست، توافق آتش‌بس در قالب مراسمی رسمی امضا شد.

نتانیاهو دعوت شده بود، اما در این نشست شرکت نکرد.

طرح ۲۰ ماده‌ای آتش‌بس هنوز با چالش‌هایی روبروست، از جمله:

چگونگی اداره غزه پس از جنگ

خلع‌سلاح حماس

خروج کامل نیرو‌های اسرائیلی از غزه

گام‌های بعدی در توافق آتش‌بس

طبق توافق، خروج کامل ارتش اسرائیل منوط به خلع‌سلاح کامل حماس است. این بند به نتانیاهو اجازه می‌دهد در صورت لزوم، ادعا کند که هنوز می‌تواند عملیات را از سر بگیرد.

خلیل الحیة، مذاکره‌کننده ارشد حماس، هفته گذشته گفت که آنها از آمریکا و میانجی‌های بین‌المللی ضمانت‌هایی دریافت کرده‌اند که نشان می‌دهد این توافق به معنای پایان کامل جنگ است، نه فقط آتش‌بس موقت. جزئیات این ضمانت‌ها مشخص نیست.

سؤالات کلیدی در ادامه راه

بزرگ‌ترین سؤال این است که سرنوشت حماس چه خواهد بود.

بورجو اوزچلیک، پژوهشگر امنیت خاورمیانه در موسسه RUSI در بریتانیا گفت:

«شما با چیزی شبیه به مسیر تشکیل کشور فلسطین رو‌به‌رو هستید...، اما این کشوری است که به نظر نمی‌رسد جایی برای حماس در آن باشد.»

او افزود:

«فکر می‌کنم اسرائیل حق خود می‌داند که اگر تهدیدی واقعی برای امنیتش ببیند، دوباره وارد عمل شود...، اما در عین حال، باید نهاد‌های حاکم در غزه وجود داشته باشند؛ برای امنیت، خدمات عمومی و توزیع کمک‌های بشردوستانه.»

اوزچلیک همچنین گفت کشور‌های منطقه‌ای مانند مصر و ترکیه نقشی کلیدی در این روند گذار خواهند داشت.

«فعلاً همه طرف‌ها می‌خواهند نشان دهند که در تلاش برای موفقیت طرح ترامپ هستند.»

منبع: سی ان ان