زهر تازه افغانستان در گلوی ایران/ دست ایران کوتاه شد
در شرق کشور، پشت دیواره‌های بلند سدها و زیر زمین‌های تشنه، بحرانی در حال شکل‌گیری است که هنوز صدای آن به‌درستی شنیده نشده؛ نشانه‌های کمبود آب در مشهد و خراسان رضوی از واقعه‌ای بزرگ‌تر حکایت دارد.
به گزارش اقتصاد آنلاین ، خبرهای تازه از شرق کشور، از بحرانی سخن می‌گویند که آرام و بی‌صدا در حال پیشروی است؛ بحرانی که مرزها را درنوردیده و آینده آب در مشهد و خراسان رضوی را در هاله‌ای از ابهام فرو برده است.
برداشت ایران از سد دوستی به حداقل رسید
محمدعلی نعمت‌نژاد، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی، در نشست بررسی بحران منابع آبی اعلام کرد که وضعیت سد دوستی به‌شدت نگران‌کننده است. او گفت: ظرفیت این سد حدود ۱.۲ میلیارد مترمکعب است، اما اکنون بیش از ۹۰۰ میلیون مترمکعب از آن در پشت سد در افغانستان ذخیره شده و برداشت ایران به‌شدت محدود شده است.
به گفته وی، ایران حدود ۵۰ میلیون مترمکعب به ترکمنستان بدهکار است و در پایان آذرماه برداشت از سد دوستی متوقف خواهد شد.
هشدار درباره فرونشست زمین در مشهد
نعمت‌نژاد با اشاره به برداشت‌های بی‌رویه از منابع زیرزمینی گفت: طی سال‌های اخیر، سهم آب زیرزمینی در تأمین آب شرب مشهد از ۴۲ درصد به ۷۵ درصد افزایش یافته است. این موضوع باعث برداشت بیش از ۲۰۰ میلیون مترمکعب از آبخوان‌ها و در نتیجه افت شدید سطح زمین و کاهش کیفیت آب شده است.
طرح انتقال آب از دریای عمان هنوز در مرحله وعده
او در ادامه افزود: طرح انتقال آب از دریای عمان هنوز وارد فاز اجرایی نشده و در حال حاضر تأمین آب مشهد با چالش‌های جدی روبه‌رو است. به گفته وی، تنها با مدیریت مشارکتی و حضور فعال مردم، تشکل‌های کشاورزی و بازار آب می‌توان از نابودی کامل منابع جلوگیری کرد.
افت چهار و نیم متری آبخوان‌ها؛ زنگ خطر برای آینده مشهد
کامران داوری، رئیس پژوهشکده آب و محیط‌زیست دانشگاه فردوسی مشهد، نیز در همین نشست تأکید کرد که افت چهار و نیم متری آبخوان‌های مشهد زنگ خطر جدی برای آینده این شهر است. او علت اصلی بحران را بی‌توجهی به مصوبات شورای عالی آب و نادیده گرفتن نقش جوامع محلی دانست.
بیلان منفی آب در مسیر تشدید
به گفته داوری، مصوبات شورای عالی آب تصریح دارد که برداشت از منابع نباید بیش از ۴۰ درصد آب تجدیدپذیر باشد، اما این قانون رعایت نشده و اکنون بیلان منفی منابع آب روزبه‌روز در حال افزایش است.
هشدار نسبت به گرمایش و تغییر الگوی مصرف
او همچنین هشدار داد: دمای هوا تاکنون سه درجه افزایش یافته و در صورت تداوم روند فعلی ممکن است تا هشت درجه افزایش یابد؛ تغییری که می‌تواند کشاورزی و الگوی مصرف آب را به‌کلی دگرگون کند.
داوری با تأکید بر ضرورت سازگاری با کم‌آبی گفت: باید تأمین آب شرب با سهمیه روزانه ۵۰ لیتر برای هر نفر در اولویت قرار گیرد و دولت تصمیمات خود را بر پایه داده‌های دقیق و مصالح عمومی اتخاذ کند.