بازگشت تنش تجاری میان آمریکا و چین؛ تشدید تعرفه‌ها تا ۱۳۰٪

به گزارش اقتصاد آنلاین، به نقل از سی ان ان، درگیری جدید میان رهبران دو اقتصاد بزرگ جهان به‌سرعت شدت گرفته است و اگر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، به‌زودی تنش‌ها را کاهش ندهند، هر دو کشور با هزینه‌ای سنگین روبه‌رو خواهند شد.

تعرفه‌های بسیار بالا باعث شده بود تجارت میان دو کشور در اوایل سال جاری به‌شدت کاهش یابد، تا اینکه آنها به آتش‌بس چندماهه رسیدند و تعرفه‌ها را به‌طور قابل توجهی کاهش دادند.

اما حالا تنش‌ها دوباره بالا گرفته است؛ ترامپ تهدید کرده که از اول نوامبر تعرفه‌ها بر واردات از چین را به ۱۳۰٪ خواهد رساند — در حالی که در حال حاضر حداقل نرخ ۳۰٪ اعمال می‌شود. ترامپ همچنین گفت آماده است کنترل‌های صادراتی را بر «هر نوع نرم‌افزار حیاتی» به چین اعمال کند. پکن نیز اعلام کرده در برابر این اقدامات تلافی خواهد کرد.

روز جمعه، ترامپ با اعتماد به نفس گفت که او و شی می‌توانند مسائل را به‌صورت دوستانه حل‌وفصل کنند و اعلام کرد که همچنان قصد دارد با رهبر چین در حاشیه اجلاس سران همکاری اقتصادی آسیا-اقیانوسیه (APEC) در کره جنوبی دیدار کند. همچنین اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا که از رهبران مذاکرات تجاری با چین است، روز جمعه گفت که "اوضاع اخیراً کمی آرام‌تر شده است. ".

اما آن صحبت‌ها مربوط به روز جمعه است. هر لحظه ممکن است ورق برگردد.

چرا اوضاع این‌گونه شد؟

نارضایتی ترامپ از چین

اوایل ماه جاری، چین اعلام کرد که صادرات برخی مواد معدنی خاک‌های نادر (rare earth) را که برای تولید انواع محصولات الکترونیکی حیاتی هستند، محدود خواهد کرد. طبق مقررات جدید که قرار است اواخر امسال اجرایی شود، پنج عنصر جدید به فهرست هفت‌گانه‌ای که پیش‌تر مشمول محدودیت‌های صادراتی بودند، افزوده شد.

علاوه بر آن، چین الزام اخذ مجوز برای فناوری‌های مرتبط با استخراج، ذوب و فرآوری خاک‌های نادر و همچنین تولید آهنربا‌های خاص را معرفی کرد. دولت‌ها و شرکت‌های خارجی نیز برای مبادله این مواد یا فناوری‌های حاوی آنها نیاز به مجوز خواهند داشت.

وزارت بازرگانی چین اعلام کرد این محدودیت‌ها برای جلوگیری از استفاده مستقیم یا غیرمستقیم این مواد در زمینه‌های نظامی و حساس اعمال شده‌اند.

واکنش ترامپ

یک روز پس از اعلام این اقدامات از سوی چین، ترامپ در شبکه Truth Social نوشت:

«روابط ما با چین در شش ماه گذشته بسیار خوب بود، و بنابراین این اقدام در حوزه تجارت، حرکتی بسیار غافلگیرکننده است.»

او همچنین گفت چین "در سکوت به نوعی موقعیت انحصاری" در بازار خاک‌های نادر دست یافته و این محدودیت‌ها را "حرکتی خصمانه و نگران‌کننده" خواند.

نماینده تجاری آمریکا، جیمیسان گریر، که در مذاکرات با چین همکاری دارد، گفت: «این تصمیم به‌وضوح رد تمام تلاش‌های شش‌ماهه اخیر برای ثبات تعرفه‌ها و ادامه جریان تجارت خاک‌های نادر است.»

چه چیز چین را تحریک کرد؟

اقدامات چین در پاسخ به چند تصمیم تحریک‌آمیز از سوی واشنگتن اتخاذ شد:

محدودیت‌های شدیدتر بر صادرات جهانی قطعات به شرکت‌های فناوری چینی مانند هواوی، به‌ویژه در مواردی که از فناوری آمریکایی استفاده شده است.

سخنگوی وزارت بازرگانی چین این تصمیم را "بسیار مخرب" توصیف کرد و افزود که چین "اقدامات لازم" را برای حفاظت از منافع شرکت‌های خود انجام خواهد داد.

وضع مالیات بر کشتی‌های چینی که در بنادر آمریکا پهلو می‌گیرند، و همچنین بر کالا‌هایی که با کشتی‌های ساخت چین حمل می‌شوند. چین نیز در پاسخ، تعرفه‌های متقابلی در بنادر خود وضع کرد.

آمریکا تا همین اواخر صادرات تراشه‌های بسیار پیشرفته را به‌شدت محدود کرده بود تا جلوی پیشرفت‌های بیشتر چین در هوش مصنوعی را بگیرد.

آینده مذاکرات چگونه خواهد بود؟

دیدار احتمالی ترامپ و شی در اجلاس APEC می‌تواند فرصتی باشد برای حل اختلافات به‌صورت رو در رو، به‌جای ادامه تنش از طریق اظهارات مقامات. اما به همان اندازه ممکن است اوضاع وخیم‌تر شود و دو کشور را بیش از پیش از یکدیگر دور کند.