عراق محموله ایران را پس فرستاد / دستور یک ممنوعیت جدید صادر شد

به گزارش اقتصادآنلاین، دولت عراق به تازگی تصمیمی جدی مبنی بر تعلیق کامل واردات طیور، محصولات طیور و پرندگان زنده از چندین کشور، از جمله جمهوری اسلامی ایران، اتخاذ کرده است. این ممنوعیت شامل طیف وسیعی از محصولات می‌شود که می‌تواند تأثیرات اقتصادی قابل توجهی بر بخش کشاورزی و صادرات ایران داشته باشد.

اعلام رسمی توسط رئیس سازمان دامپزشکی کشور

علیرضا رفیعی‌پور، رئیس سازمان دامپزشکی کشور، در اظهاراتی رسمی این خبر را تأیید کرد. وی اعلام نمود که عراق اقدام به ممنوعیت واردات طیور و محصولات مرتبط را از ۳۹ کشور به طور همزمان به اجرا درآورده است که ایران نیز در میان این کشورها قرار دارد.

بر اساس اظهارات رفیعی‌پور، دلیل اصلی این تصمیم از سوی مقامات عراقی، «برداشت عراق از آلودگی پرندگان در ایران به آنفلوانزا» عنوان شده است. این بدان معناست که بغداد، با استناد به شواهدی که در اختیار دارد، ایران را به عنوان یک منبع احتمالی شیوع آنفلوانزای پرندگان تلقی کرده و برای حفظ سلامت دامداری‌های خود، اقدام به مسدود کردن مرزهای وارداتی نموده است.

مقامات ایرانی، به ویژه در سازمان دامپزشکی، نسبت به این ممنوعیت یکجانبه واکنش شدیدی نشان داده‌اند و آن را مغایر با رویه‌های استاندارد بین‌المللی تجارت می‌دانند.

اقدام عراق «کاملاً غیر مسئولانه و غیر حرفه‌ای» است

رئیس سازمان دامپزشکی کشور با قاطعیت اعلام کرد که این اقدام عراق «کاملاً غیر مسئولانه و غیر حرفه‌ای» است. وی با تأکید بر آمارهای داخلی و اقدامات کنترلی، خاطرنشان ساخت: «به لطف اقدامات بهداشتی خوشبختانه تاکنون آنفلوانزای حاد پرندگان در هیچ کانون صنعتی در ایران گزارش نشده است و کشور ما جزو کشورهای پاک از نظر آنفلوانزاست.»

این اظهار نظر نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر از نظر شیوع آنفلوانزای پرندگان در سطح مزارع بزرگ صنعتی (که حجم عمده صادرات را تشکیل می‌دهند)، وضعیت مطلوب و مورد تأیید استانداردهای جهانی را دارد.

رفیعی‌پور در ادامه سخنان خود به تحلیل ماهیت کانون گزارش‌شده در ایران پرداخت و استدلال کرد که گزارش یک کانون محدود در مناطق روستایی (که معمولاً به صورت پراکنده و غیرصنعتی هستند) نباید مبنایی برای یک ممنوعیت عمومی و فراگیر صادرات قرار گیرد. وی تصریح کرد: «گزارش یک کانون روستایی در هیچ کجای دنیا، دلیلی برای ممنوعیت صادرات مرغ یا تخم مرغ نخواهد شد.»

اختلاف دیدگاه ایران و عراق در مورد استانداردها

این موضع‌گیری نشان‌دهنده اختلاف دیدگاه ایران و عراق در مورد تفسیر استانداردها و پروتکل‌های بهداشتی بین‌المللی در مواجهه با شیوع‌های محلی و غیرصنعتی است.

برای شفاف‌سازی دلیل احتمالی نگرانی عراق، مقامات ایرانی به تشریح گزارش یک مورد خاص آنفلوانزا در استان اردبیل پرداختند.

معاون وزیر جهاد کشاورزی توضیح داد که فرآیند گزارش‌دهی بیماری‌های دامی به صورت شفاف و مستمر انجام می‌شود. گزارش‌های مربوط به بیماری‌های دامی، از جمله آنفلوانزای پرندگان، به صورت منظم توسط همه کشورها به سازمان جهانی بهداشت دام (OIE) ارائه می‌شود.

در مورد خاص گزارش‌شده در ایران، وی جزئیات زیر را ارائه داد:

1. مکان و ماهیت: گزارش مربوط به اقدامات قرنطینه‌ای و معدوم‌سازی تنها ۹ قطعه مرغ آلوده در یک روستای اردبیل بوده است. این حجم بسیار محدود، نشان‌دهنده یک شیوع کنترل‌شده و غیرگسترده است.

2. رعایت استانداردها: این اقدامات (قرنطینه و معدوم‌سازی) دقیقاً طبق استانداردهای بین‌المللی انجام شده و گزارش آن نیز به OIE ارسال گردیده است.

برای تأکید بر این نکته که شیوع محدود در ایران استثنایی نیست، رفیعی‌پور به آمار جهانی اشاره کرد. وی اظهار داشت که بیش از ۴۰ کشور دنیا از اواخر سال ۲۰۲۴ تاکنون، گزارش‌هایی از آنفلوانزای فوق حاد پرندگان (HPAI) در سطوح مختلف داشته‌اند. این آمار نشان می‌دهد که ایران در یک روند جهانی قرار دارد.

نکته کلیدی که توسط مقامات ایرانی برجسته می‌شود این است که: «خوشبختانه هیچ مورد صنعتی در ایران گزارش نشده است.»

از نظر تجارت بین‌الملل دام و طیور، تفاوت بین یک مورد مثبت در دامداری‌های سنتی و روستایی با شیوع در فارم‌های تجاری و صنعتی بسیار حیاتی است و معمولاً ممنوعیت‌های وارداتی بر پایه شیوع صنعتی اعمال می‌شود.

در پی این ممنوعیت، ایران بلافاصله اقدامات لازم را برای رفع سوءتفاهم‌ها و بازگشت به رویه‌های تجاری پیش از ممنوعیت آغاز کرده است.

رئیس سازمان دامپزشکی کشور اعلام کرد که رایزنی‌های گسترده‌ای در سطوح دیپلماتیک و فنی با مسئولان کشور عراق در حال انجام است. هدف اصلی این رایزنی‌ها، اقناع طرف عراقی مبنی بر رعایت چارچوب‌های توافق‌شده است.

به طرف عراقی توصیه شده است که:

1. به ضوابط، الزامات و قوانین بین‌المللی پایبند باشند.

2. بر اساس واقعیت میدانی عمل کنند، مبنی بر اینکه ایران از نظر آنفلوانزای صنعتی پاک است.

سوابق آنفلوانزای پرندگان در کشورهای دیگر

رفیعی‌پور برای تقویت موضع ایران، وضعیت کشور را در مقایسه با برخی همسایگان تشریح کرد. وی با اشاره به سوابق آنفلوانزای پرندگان در کشورهای دیگر، تأکید کرد که ایران سابقه پاکی خود را در بخش صنعت حفظ کرده است: «برخلاف برخی کشورهای همسایه مانند ترکیه، عمان و کویت که در سال‌های گذشته گزارش‌های آنفلوانزا داشتند، ما جزو کشورهایی نیستیم که درگیر آنفلوانزای صنعتی باشیم.»

این مقایسه بر این نکته استوار است که اگرچه شیوع در منطقه رخ داده است، اما سیستم نظارتی ایران توانسته است آن را در مرزهای غیرصنعتی و محلی محدود سازد و از سرایت به زنجیره تولید انبوه جلوگیری کند.

تصمیم عراق مبنی بر ممنوعیت واردات طیور از ایران، که ظاهراً بر اساس تفسیری سخت‌گیرانه از یک کانون روستایی آنفلوانزا اتخاذ شده، مورد اعتراض ایران قرار گرفته است. در حالی که ایران بر رعایت استانداردهای OIE و پاک بودن بخش صنعتی تأکید دارد، رایزنی‌های فشرده دیپلماتیک و فنی در جریان است تا این ممنوعیت موقتی و مبتنی بر سوءتفاهم فنی لغو گردد. نتیجه این مذاکرات تعیین‌کننده آینده روابط تجاری در این بخش حساس خواهد بود.