آینده مبهم جنگ اوکراین؛ چرا دیدار ترامپ و پوتین به آینده‌ای نامعلوم موکول شد؟

به گزارش اقتصادآنلاین، دیدار برنامه‌ریزی‌شده میان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، که قرار بود «در آینده‌ای نزدیک» در بوداپست برگزار شود، فعلاً لغو و به زمان نامعلومی موکول شده است.

علت اصلی، بنا بر اظهارات مقام‌های آمریکایی، دست رد مسکو به پیشنهاد آتش‌بس فوری در اوکراین و پافشاری بر خواسته‌های حداکثری خود بوده.

به گفته یک مقام ارشد کاخ سفید، پس از تماس تلفنی میان مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا و همتای روسی او سرگئی لاوروف، طرفین به این نتیجه رسیدند که دیدار حضوری در شرایط کنونی ثمربخش نخواهد بود.

دونالد ترامپ نیز در پاسخ به خبرنگاران گفت که دیدار با ولادیمیر پوتین را لغو کرده چون نمی‌خواسته این ملاقات «هدر» برود. او گفت که «اگر قرار است دیداری انجام شود، باید هدفمند باشد. در روز‌های آینده اطلاع می‌دهیم چه تصمیمی گرفته‌ایم.»

مسکو در پی امتیازات حداکثری

در حالی‌که واشنگتن و متحدان اروپایی از آتش‌بس فوری در خطوط فعلی نبرد حمایت می‌کنند، کرملین همچنان شرط واگذاری کامل منطقه دونباس را پیش‌شرط هر توافقی می‌داند.

در سندی غیررسمی که هفته گذشته به آمریکا ارسال شد، مسکو خواستار به‌رسمیت‌شناختن کنترل کامل بر استان‌های لوهانسک و بخش اعظم دونتسک شد. مناطقی که مجموعاً منطقه دونباس را تشکیل می‌دهند.

دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، گفت: «نمی‌توان چیزی را به تعویق انداخت که هرگز تعیین نشده است. هنوز هیچ تاریخ قطعی برای دیدار وجود ندارد.»

به گفته تحلیل‌گران غربی، روسیه در موضعی «سخت و غیرقابل انعطاف» باقی مانده و هرگونه طرح آتش‌بس موقت را رد می‌کند، مگر آن‌که حاکمیت خود را بر شرق اوکراین تضمین‌شده ببیند.

نگرانی اروپا از ترامپ

در بین مقامات اروپایی، لغو دیدار بوداپست نیز با واکنش‌هایی همراه بود.

برخی رهبران اروپایی نگران بودند که ترامپ، در پی تمایلش برای کسب یک «توافق بزرگ»، با پوتین دیدار کند بدون آن‌که امتیازی واقعی از روسیه بگیرد.

در بیانیه‌ای مشترک، رهبران بریتانیا، فرانسه، آلمان و اتحادیه اروپا از موضع ترامپ در حمایت از آتش‌بس فوری استقبال کردند و گفتند که «مبارزه باید فوراً متوقف شود و خط تماس کنونی مبنای هرگونه مذاکرات بعدی باشد.».

اما در پشت‌پرده، برخی دیپلمات‌های اروپایی هشدار داده‌اند که واشنگتن نباید در برابر خواسته‌های «زیاده‌خواهانه» مسکو کوتاه بیاید.

یکی از دیپلمات‌های ارشد اروپا در همین زمنه به رویترز گفت: «به نظر می‌رسد روس‌ها بیش از حد خواسته‌اند، و آمریکایی‌ها متوجه شدند که در بوداپست هیچ توافقی برای ترامپ حاصل نخواهد شد.»

گفت‌و‌گو‌های تنش‌آلود ترامپ و زلنسکی

در همین حال، دیدار هفته گذشته ترامپ با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، در کاخ سفید نیز خبرساز شد.

منابع آمریکایی به سی‌ان‌ان گفتند که جلسه پشت در‌های بسته «پر تنش» بوده و ترامپ بار‌ها با عصبانیت از زلنسکی خواسته تا در برخی مناطق شرقی امتیاز بدهد.

با این حال، زلنسکی جلسه را موفقیت‌آمیز توصیف کرد، زیرا ترامپ پس از آن به‌طور علنی از طرح آتش‌بس بر پایه خطوط کنونی نبرد حمایت کرد. موضعی که کاملاً با دیدگاه کی‌یف و اروپا همسو است.

زلنسکی در سخنرانی روزانه خود تأکید کرد که توانایی اوکراین در دستیابی به تسلیحات دوربرد به‌ویژه موشک‌های تاماهاوک آمریکایی می‌تواند روسیه را به گفت‌و‌گو‌های واقعی وادار کند. او گفت که «هرچه توانایی ما در حملات دوربرد بیشتر شود، تمایل روسیه به پایان جنگ نیز بیشتر می‌شود.»

احتمال دیدار وزرای خارجه آمریکا و روسیه

به گزارش سی‌ان‌ان، کاخ سفید دیگر دیدار روبیو و لاوروف را برای آماده‌سازی اجلاس ضروری نمی‌داند. یک مقام دولت آمریکا گفته که «تماس‌های تلفنی کافی است تا بفهمیم روس‌ها در چه موقعیتی هستند. دیدار حضوری فعلاً مفید نخواهد بود.»

منابع اروپایی نیز گفته‌اند که لاوروف، هرچند وفادار مطلق به پوتین است، اما در تصمیم‌گیری‌های اصلی حضور ندارد.

با این حال، امکان دارد وزرای خارجه آمریکا و روسیه در حاشیه اجلاس آتی سران آسه‌آن  در مالزی دیدار کوتاهی داشته باشند.

چرا بوداپست؟

انتخاب بوداپست به‌عنوان محل احتمالی اجلاس، از ابتدا در اتحادیه اروپا بحث‌برانگیز بود.

نخست‌وزیر مجارستان، ویکتور اوربان، یکی از معدود رهبران اروپایی است که روابط گرم خود را با روسیه حفظ کرده است. او در آخرین اظهارنظر خود نیز گفته که مقدمات نشست روسیه و آمریکا در حال انجام است اما تاریخ دقیق هنوز مشخص نیست.

علاوه بر این، سفر احتمالی پوتین به بوداپست می‌توانست مشکلات امنیتی و حقوقی ایجاد کند؛ چرا که لهستان تهدید کرده بود اگر هواپیمای پوتین از آسمانش عبور کند، آن را وادار به فرود و بازداشت می‌کند، در حالی که بلغارستان عبور را مجاز دانست.

این وضعیت، در کنار مواضع سخت روسیه، در لغو موقت این دیدار بی‌تاثیر نبوده است.

چشم‌انداز پایان جنگ اوکراین

همه شواهد و تحلیل‌ها نشان می‌دهد که فعلا دیپلماسی در بن‌بست است و پایان جنگ اوکراین نزدیک نیست. ترامپ می‌کوشد میان فشار اروپا برای آتش‌بس فوری و پافشاری پوتین بر تسلط کامل بر دونباس، تعادلی بیابد، اما هیچ‌کدام از طرف‌ها آماده‌ی عقب‌نشینی نیستند.

مسکو می‌گوید توقف جنگ بدون تحقق «دلایل ریشه‌ای مناقشه» معنایی ندارد.

کی‌یف و اروپا اما این شروط را «غیرقابل قبول» و «نقض آشکار تمامیت ارضی اوکراین» می‌دانند.

در نتیجه، دیدار بوداپست  که قرار بود نقطه‌ی عطفی در روند صلح باشد  اکنون به نماد جدیدی از بی‌اعتمادی و اختلاف‌نظر راهبردی تبدیل شده است.

ترامپ در حالی وعده «اطلاع‌رسانی طی دو روز آینده» را داده که در واقع، چشم‌انداز هرگونه دیدار با پوتین و توقف جنگ بیش از هر زمان دیگری دور و مبهم به نظر می‌رسد.