نسل زد، فریلنسری و حذف ایران از بازارهای جهانی
قرار نبود بیکار بمانند؛ نسلی بودند مسلط به زبان و اینترنت که می‌خواستند از پشت لپ‌تاپ به جهان وصل شوند. اما تحریم‌ها، فیلترینگ و محدودیت‌های بانکی، راه ارتباطی فریلنسرهای ایرانی را با بازار جهانی تنگ کرده است.
به گزارش اقتصاد آنلاین، در روزگاری که اینترنت مرز‌های کار را برداشت، فریلنسرهای ایرانی با محدودیت‌هایی تازه و نامرئی مواجه شدند؛ دیوار‌هایی سخت‌تر از هر سد فیزیکی. تحریم‌های مالی و فیلترینگ نه‌تنها دسترسی به حساب‌های بین‌المللی را بسته، بلکه امید به استقلال شغلی و امنیت درآمد را نیز کاهش داده است. امروز، در میانه‌ی تحریم، بی‌ثباتی و اضطراب روانی، بسیاری از این جوانان میان ماندن و مهاجرت معلق مانده‌اند.
اتصال محدود به بازار جهانی
قرار نبود نسل جوان ایرانی بیکار بماند؛ آنها با تسلط بر زبان و اینترنت قصد داشتند از پشت لپ‌تاپ به جهان وصل شوند. اما تحریم‌ها، فیلترینگ و محدودیت‌های بانکی، مسیر دسترسی به بازار جهانی را تنگ کرده است. پس از دوران کرونا، جوانان به‌ویژه از نسل Z توانستند از طریق پلتفرم‌هایی مانند Upwork و Fiverr درآمد ارزی کسب کنند، اما با بازگشت تحریم‌ها و فعال شدن مکانیسم‌های محدودکننده، حساب‌های ایرانی یکی پس از دیگری مسدود شدند. حتی تغییر IP نیز راهکار امنی به شمار نمی‌رود.
کابوس تأیید حساب و انتقال پول
فریلنسر‌ها می‌گویند تأیید حساب کاربری در این سایت‌ها عملاً ناممکن شده؛ مدارک ایرانی پذیرفته نمی‌شود و حساب‌های جایگزین به سرعت بسته می‌شوند. از سوی دیگر، انتقال درآمد نیز به چالشی بزرگ بدل شده است. محدودیت‌های بانکی، امکان واریز مستقیم را مسدود کرده و جوانان ناچار به استفاده از واسطه‌ها و صرافی‌ها هستند؛ راهکار‌هایی پرهزینه و پرریسک که گاه هفته‌ها طول می‌کشند و بخشی از درآمد را در کارمزد‌ها بلعیده‌اند.
فروپاشی سبک زندگی و مقاومت طبقه متوسط
به گفته جاجرمی، جامعه‌شناس، طبقه متوسط در ایران در مرحله «مقاومت فرسایشی» قرار دارد و برای حفظ حداقل معیشت خود، سبک زندگی پیشین را قربانی می‌کند. قطعی اینترنت، نوسان برق و نبود قرارداد رسمی، پروژه‌ها را در معرض نابودی قرار داده و حتی حرفه‌ای‌ترین فریلنسر‌ها امنیت شغلی ندارند. آنها می‌گویند در بازار جهانی «با دست بسته می‌دوند»؛ باید با رقبایی از کشور‌هایی با اینترنت پایدار و حساب بانکی آزاد رقابت کنند، در حالی که هزینه تحریم‌ها را نیز می‌پردازند.
فرسودگی روانی و سردرگمی آینده
افزایش شرکت‌های واسطه برای نقدکردن درآمد ارزی نیز مشکل را حل نکرده است. کارمزد‌های ۸ تا ۱۵ درصد، ناپایداری خدمات و نبود ضمانت قانونی باعث شده بخش قابل‌توجهی از درآمد‌ها «در میانه راه گم شود». ترکیب محدودیت‌های فنی و مالی، فریلنسرهای جوان را از نظر روانی فرسوده کرده است. ورود به حساب کاربری هر روز آزمونی از اضطراب است؛ هیچ تضمینی نیست که سیستم فعال باشد یا مسدود شود.
میان ماندن و رفتن
نسلی که قرار بود در عصر دیجیتال خود را از بحران‌ها رها کند، اکنون در همان بحران گرفتار آمده است؛ نسلی که کار دارد، اما امنیت نه، درآمد دارد، اما دسترسی نه. در چنین شرایطی، بسیاری میان ماندن و مهاجرت سرگردان‌اند و روزبه‌روز تصمیم‌گیری برای آینده حرفه‌ای خود دشوارتر می‌شود.