تداوم سیگنال‌ها میان تهران و واشنگتن؛ عمان پیام آمریکا را به ایران رساند؟
دیپلماسی هنوز در بن‌بست است، اما متوقف نشده. در هفته‌های اخیر سیگنال‌ها میان تهران و واشنگتن ادامه داشته است. موضوعی که هم طرف آمریکایی آن را تایید کرد و هم وزارت خارجه ایران.
به گزارش اقتصادآنلاین، حالا پس از سفر یک روزه مجید تخت‌روانچی، معاون وزیر خارجه ایران به مسقط، دوباره موجی از گمانه‌زنی‌ها به راه افتاده است.
رسانه عراقی «بغداد الیوم» مدعی شد که واشنگتن از طریق مسقط پیامی به تهران درباره ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای ارسال کرده است. خبری که اگر درست باشد می‌توانست علامت مثبتی از اراده دوطرف برای بازگشت به میز گفت‌و‌گو تلقی شود.
تخت روانچی در عمان
هرچند وزارت خارجه، هنوز واکنشی به ادعای مطرح شده نشان داده، خبرگزاری «تسنیم» به نقل از «منبعی مطلع» آن را تکذیب کرد.
اظهارات تخت‌روانچی در مسقط نیز چندان امیدوارکننده نبود. او در گزارش رسمی از سفرش گفت که با وزیر خارجه عمان و معاون او در مورد «مسائل دو جانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی» دیدار‌های «مفیدی» داشته است. روانچی همچنین گفت که «ما برای مشورت‌های منظم با برادرانمان در عمان ارزش بسیار قائلیم.»
معاون وزیر خارجه، اما درباره مذاکره با آمریکا گفت که هر مذاکره‌ای که نتایج آن از قبل مشخص شده باشد، معنایی ندارد و تاکید کرد که که آمریکا آمادگی برای مذاکرات بر اساس اصل برابری نشان نمی‌دهد.
به گفته تخت‌روانچی این مساله ایران را وادار می‌کند که هیچ توجیهی را برای ادامه مذاکرات در سایه شرایط کنونی نبیند.
این اظهارات نشان می‌دهد که حتی در صورت وجود پیامی از عمان، ایران آن را «سازنده» نیافته است. هرچند که اصل ادعاها درباره وجود چنین پیامی نیز هنوز تایید نشده است.
تایید برقراری تماس‌ها
پیش از این، در اواخر مهر ماه استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در گفت‌و‌گو با سی‌بی‌اس مدعی شد که آمریکا تماس‌هایی از ایران دریافت می‌کند.
در واکنش به این ادعاها، اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت خارجه تایید کرد که تماس‌ها با طرف آمریکایی از طریق واسطه‌ها برقرار است. اما بقایی افزود که این تماس‌ها به معنای مذاکره نیست و «تا زمانی که مطالبات زیاده‌خواهانه مطرح باشد، زمینه‌ای برای مذاکره وجود ندارد.»
در این مقطع، برخی مصر را واسطه تهران و واشنگتن دانسته بودند. اما برخی گمانه‌زنی‌ها نیز حکایت از آن داشت که عمان، به عنوان میانجی سنتی ایران و آمریکا مشغول تبادل پیام است.
افزایش فشارهای آمریکا بر ایران
سیگنال‌ها و تماس‌های آشکار و پنهان، در شرایطی برقرار است که فشار‌ها علیه ایران همچنان افزایش پیدا می‌کند.
براساس گزارش رویترز قرار است جان هرلی، معاون خزانه‌داری آمریکا در امور «تروریسم و اطلاعات مالی»، برای هماهنگی گام‌های فشار علیه ایران به منطقه و اروپا سفر کند. برنامه سفر او شامل اسرائیل، امارات، ترکیه و لبنان است و هدف آن تشدید نظارت بر شبکه‌های مالی مرتبط با تهران اعلام شده است.
این یعنی آمریکا در تلاش است تا مسیر‌های دورزدن تحریم را سد کند و هماهنگی بیشتری با متحدان خود برای افزایش «فشار حداکثری» داشته باشد.
در این بین، واشنگتن فقط با معافیت بندر چابهار از تحریم‌ها به دلیل حضور هند موافقت کرده است. اقدامی که بسیاری از ناظران آن را در راستای منافع آمریکا و هند برای جلوگیری از حضور چین در این منطقه می‌دانند.
جدال لفظی وزیر خارجه با رییس‌جمهور آمریکا
از سوی دیگر، جدال لفظی وزیر خارجه ایران با رییس‌جمهور آمریکا نیز در شبکه‌های اجتماعی روابط را بیش از پیش پرتنش نشان می‌دهد.
رئیس‌جمهور آمریکا به تازگی در یک اعلام عمومی خواستار ازسرگیری آزمایش‌های تسلیحات هسته‌ای شد. سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه در شبکه اجتماعی «ایکس» این خواست را «عقب‌گرد» و «غیرمسئولانه» خواند و از آن به‌عنوان رفتار «قلدرمآبانه» یاد کرد.
وی افزود: «همین زورگو، برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران را خطرناک جلوه می‌دهد و تهدید به انجام حملات بیشتر علیه تأسیسات هسته‌ای تحت پادمان ما می‌کند؛ تمام این اقدامات در نقض آشکار قوانین بین‌المللی است.»
عراقچی نوشت: «اعلام از سرگیری آزمایش‌های هسته‌ای اقدامی قهقرایی و غیرمسئولانه است و تهدیدی جدی برای صلح و امنیت بین‌المللی به شمار می‌رود.»
چه خواهد شد؟
سیگنال‌های متناقض آمریکا همراه با اعمال فشار حداکثری بر تهران ادامه دارد. دونالد ترامپ به ویژه پس از توافق آتش‌بس غزه مدعی شده که اکنون وقت صلح با تهران است و این موضع را نماینده او یعنی ویتکاف نیز تکرار کرده است.
با این حال، وزیر خارجه ایران تاکید کرده که غنی‌سازی در خاک کشور حقی است که از تهران از آن کوتاه نمی‌آید. همچنین ایران می‌گوید که موضوع برنامه موشکی به هیچ وجه قابل مذاکره نیست.
موضع آمریکا، اما به صفررساندن غنی‌سازی ایران است. این کشور با متحدان اروپایی خود ادعا‌هایی علیه برنامه موشکی و سیاست‌های منطقه‌ای ایران نیز مطرح کرده‌اند.
در چنین شرایطی باید دید که دیپلماسی در پشت پرده سرانجام بن‌بست فعلی را می‌شکند یا تنش‌ها همچنان ادامه خواهد داشت.