تحول ترافیکی در تهران / متروباس برقی به خیابان‌ها می‌آید!
شهرداری تهران با جدیت بیشتری وارد میدان شد و تلاش کرد پروژه‌ای را که سال‌ها در حد طرح باقی مانده بود، به مرحله اجرا برساند؛ هدف، نه‌تنها ارتقای حمل‌ونقل عمومی، بلکه ایجاد تحولی در سیمای شهری و ثبت دستاوردی ماندگار در کارنامه مدیریت فعلی بود.
به گزارش اقتصاد آنلاین، از سال ۱۴۰۲ بحث اجرای سیستم تراموا در تهران بار دیگر بر سر زبان‌ها افتاد؛ طرحی که طی سال‌های گذشته چندین بار در دستور کار مدیریت شهری قرار گرفت، اما هیچ‌گاه از مرحله ایده فراتر نرفت. این بار، اما شهرداری تهران با جدیت بیشتری وارد میدان شد و تلاش کرد پروژه‌ای را که سال‌ها در حد طرح باقی مانده بود، به مرحله اجرا برساند؛ هدف، نه‌تنها ارتقای حمل‌ونقل عمومی، بلکه ایجاد تحولی در سیمای شهری و ثبت دستاوردی ماندگار در کارنامه مدیریت فعلی بود.
در همین راستا، شهرداری تهران وارد مذاکره با یک شرکت چینی شد و در کنار قرارداد همکاری حمل‌ونقل عمومی، موضوع خرید تراموا را نیز مطرح کرد. نتیجه این مذاکرات، توافق برای انتقال دو رام تراموای چرخ لاستیکی به‌صورت امانی از چین به تهران بود تا در شرایط واقعی عملکرد آنها مورد آزمایش قرار گیرد. این تراموا‌ها از ۲۲ بهمن سال گذشته در محور آزادی – تهرانپارس، همان مسیر ویژه اتوبوس‌های تندرو (BRT)، از ساعت ۱۲ شب تا ۳ بامداد به‌صورت آزمایشی به حرکت درآمدند تا مدیران شهری بتوانند میزان سازگاری آنها با شرایط ترافیکی و زیرساختی پایتخت را بررسی کنند.
مدتی بعد، مسئولان شهری از موفقیت‌آمیز بودن این آزمایش خبر دادند و حتی از آغاز فاز اجرایی پروژه سخن گفتند، اما روند اطلاع‌رسانی درباره آن به‌تدریج متوقف شد. سرانجام مشخص شد که طرح تراموا به بن‌بست خورده و شهرداری تهران مسیر جدیدی را برگزیده است.
پایان ایده تراموا؛ آغاز فصل متروباس برقی
پس از بررسی‌های فنی و اقتصادی، شهرداری تهران تصمیم گرفت به‌جای تراموا از متروباس‌های برقی سه کابین ۲۶ متری استفاده کند و به این ترتیب، پرونده تراموا در پایتخت فعلاً بسته شد.
محسن هرمزی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران، در گفت‌وگویی توضیح داد: «مطالعات ما نشان داد اجرای تراموا هزینه بسیار بالاتری دارد و نیازمند زیرساخت‌های پیچیده‌تری است. در حالی که متروباس‌ها در دسترس‌ترند، قابلیت بومی‌سازی دارند و از نظر عملیاتی مشابه تراموا‌های چرخ لاستیکی عمل می‌کنند.»
به گفته او، تفاوت اصلی میان این دو مدل در هزینه اجرا و نگهداری است. هرمزی افزود: «قیمت بالا، نیاز به سیستم‌های سیگنالینگ و مشکلات نگهداری از جمله دلایل اصلی کنار گذاشته شدن تراموا بود. در حال حاضر تهران زیرساخت‌های لازم را ندارد، اما در آینده، در صورت توسعه تقاطع‌های هوشمند و زیرساخت‌های شهری، امکان بازگشت به ایده تراموا وجود دارد.»
قرارداد جدید؛ ۷۵ دستگاه متروباس برقی در مسیر آزادی – تهرانپارس
بر اساس اعلام معاونت حمل‌ونقل شهرداری، قرارداد خرید ۷۵ دستگاه متروباس برقی برای مسیر ترمینال شرق تا پایانه آزادی نهایی شده است. این ناوگان جایگزین اتوبوس‌های فعلی BRT در این محور می‌شود و در صورت موفقیت فاز نخست، احتمال استفاده از متروباس در سایر خطوط پرترافیک پایتخت نیز وجود دارد.
هرمزی تأکید کرد: «هر دستگاه متروباس کمتر از یک میلیون یورو قیمت دارد و هدف ما اجرای دقیق و باکیفیت فاز نخست پروژه است تا به الگوی مناسبی برای آینده تبدیل شود.»
نگاهی به مسیر پر فراز و نشیب تراموا در تهران
پروژه تراموا را می‌توان یکی از طرح‌های بلندپروازانه شهری دانست که هرچند با شور و وعده‌های فراوان آغاز شد، اما در عمل با موانع مالی، زیرساختی و فنی روبه‌رو شد و از مسیر اجرا بازماند. با این حال، کنار گذاشتن تراموا به معنای توقف توسعه حمل‌ونقل عمومی نیست.
شهرداری تهران با انتخاب متروباس‌های برقی، در واقع به دنبال راه‌حلی میان‌مدت و واقع‌گرایانه برای کاهش آلودگی هوا و بهبود وضعیت ترافیک است. اگر این طرح موفق اجرا شود، می‌تواند الگویی برای سایر مسیر‌های پرتردد پایتخت باشد و زمینه را برای بازگشت پروژه‌های مدرن‌تری مانند تراموا در آینده فراهم کند.
در مجموع، تهران همچنان در جست‌وجوی مدلی پایدار، اقتصادی و متناسب با ساختار شهری خود است؛ مدلی که بتواند هم پاسخگوی نیاز‌های روزافزون شهروندان در حوزه جابه‌جایی باشد و هم چهره پایتخت را به شهری مدرن، زیست‌پذیر و انسان‌محور نزدیک‌تر کند.