بانک‌ها همچنان به بازار شبانه پناه می‌برند

به گزارش اقتصاد آنلاین، بانک مرکزی در تازه‌ترین عملیات بازار باز منتهی به ۱۲ آبان ۱۴۰۴، برای سومین هفته پیاپی ۲۳۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی به شبکه بانکی تزریق کرد. هرچند میزان درخواست منابع از سوی بانک‌ها نسبت به هفته‌های قبل اندکی کاهش یافته، اما تقاضا همچنان در سطح بالای ۴۹۴.۴۶ هزار میلیارد تومان باقی مانده است.

نسبت تامین درخواست بانک‌ها از سوی بانک مرکزی در این دوره به ۴۶.۵ درصد رسیده است. در واقع از مجموع تقاضای ۴۹۴ همتی بانک‌ها، تنها ۲۳۰ همت توسط بانک مرکزی تامین شده است.

تثبیت در سیاست پولی و تزریق محتاطانه نقدینگی

موضع سیاست‌گذار پولی در هفته منتهی به ۱۲ آبان همچنان بر تزریق هدفمند و محتاطانه نقدینگی استوار بوده است. ثبات در سطح تخصیص منابع و عدم افزایش میزان موافقت، نشان می‌دهد بانک مرکزی در پی کنترل فشار‌های تورمی و جلوگیری از رشد بی‌رویه پایه پولی است.

در این عملیات، نرخ سود توافق بازخرید (ریپو) همچنان ۲۳ درصد و سررسید قرارداد‌ها ۷ روزه تعیین شده است. همچنین ارزش قرارداد‌های سررسیدشده در این هفته حدود ۲۳۱ همت گزارش شده که در نتیجه، حجم مانده توافق‌های باز تا پایان هفته در سطح ۲۳۰ همت باقی مانده است.

کاهش تقاضا و بهبود تدریجی نسبت پذیرش

در سه دوره متوالی عملیات بازار باز (۲۸ مهر، ۵ آبان و ۱۲ آبان)، الگوی ثابتی در سیاست پولی بانک مرکزی مشاهده می‌شود. هرچند رقم تزریق نقدینگی طی این سه هفته روی ۲۳۰ همت تثبیت شده، اما حجم تقاضای بانک‌ها از ۵۱۶ همت در اواخر مهر به ۴۹۴ همت کاهش یافته است. این روند نزولی حدود ۴ درصدی بیانگر تعدیل نسبی فشار نقدینگی در شبکه بانکی است.

به دنبال این کاهش تقاضا، نسبت موافقت بانک مرکزی با درخواست‌ها نیز به تدریج افزایش یافته و از ۴۴ درصد در اواخر مهر به ۴۶.۵ درصد در ۱۲ آبان رسیده است؛ موضوعی که از بهبود نسبی وضعیت نقدینگی بانک‌ها حکایت دارد.

تنگنای نقدینگی و پناه بردن بانک‌ها به بازار شبانه

در کنار بازار باز، آمار‌ها نشان می‌دهد بانک‌ها همچنان برای تامین نقدینگی فوری به بازار شبانه (اعتبارگیری قاعده‌مند) رجوع می‌کنند. حجم این اعتبارگیری‌ها طی هفته منتهی به ۱۲ آبان بین ۵۹.۴ تا ۷۴ هزار میلیارد تومان در نوسان بوده است؛ رقمی که با وجود تعطیلات میان‌هفته، تغییر محسوسی نسبت به هفته‌های گذشته نداشته است.

تثبیت نرخ سود بین‌بانکی در سقف دالان ۲۴ درصد و استمرار تقاضای بالا برای منابع کوتاه‌مدت، نشان می‌دهد بخشی از شبکه بانکی هنوز با تنگنای ساختاری نقدینگی و ناترازی ترازنامه‌ای مواجه است.

در مجموع، هرچند کاهش تدریجی تقاضا برای منابع نشانه‌ای از تعدیل فشار نقدینگی در سیستم بانکی است، اما تداوم نیاز بانک‌ها به منابع کوتاه‌مدت و سطح بالای اعتبارگیری در بازار شبانه بیانگر آن است که مسیر بازگشت به تعادل هنوز به‌طور کامل طی نشده است.