تهرانی‌ها آماده بارش برف زمستانی ۱۴۰۴ باشید؛ تاریخش مشخص شد!

به گزارش اقتصاد آنلاین، با نزدیک شدن به فصول سرد، دغدغه اصلی پایتخت‌نشینان زمان اولین بارش برف جدی است. بررسی‌های دقیق هواشناسی نشان می‌دهد که زمستان ۱۴۰۴ تهران با تغییرات قابل توجهی در الگوهای جوی همراه خواهد بود و این شهر در معرض یک فرصت بارشی مهم قرار دارد که می‌تواند تأثیرات چشمگیری بر منابع آبی شهر بگذارد. تهران، شهری که وابستگی شدیدی به ذخایر آبی حاصل از ذوب شدن برف‌های ارتفاعات البرز دارد، نیازمند درک دقیق‌تری از زمان و شدت این بارش‌ها است. 

پنجره اصلی ورود سامانه‌های برفی به تهران

تحلیل‌های هواشناسی بر اساس مدل‌های عددی جهانی و منطقه‌ای، نشان‌دهنده تغییر فازهای جوی در نیمه دوم فصل زمستان است. این تغییرات ناشی از تقویت توده هوای قطبی و فعال شدن گرادیان‌های دمایی در مرزهای شمالی ایران است. کارشناسان با بررسی دقیق مسیر حرکت سامانه‌های مدیترانه‌ای و تداخل آن‌ها با موج‌های سردی که از سیبری منشأ می‌گیرند، یک بازه زمانی حیاتی را برای بارش‌های برفی در تهران مشخص کرده‌اند.

جزئیات بازه زمانی حیاتی

نخستین برف محسوس و پایدار: بر اساس مدل‌های پیش‌بینی، احتمال بارش برف قابل توجه که بتواند چهره شهر را تغییر دهد، در بازه ۲۵ دی تا ۱۰ بهمن به شدت افزایش می‌یابد. این دوره ممکن است شامل اولین بارش‌هایی باشد که نیاز به آمادگی عمومی دارد.

پنجره اصلی ورود سامانه‌های برفی مؤثر

 این دوره به عنوان مهم‌ترین فاز ورود سامانه‌های جوی با پتانسیل تولید برف سنگین و پایدار در نظر گرفته می‌شود. این پنجره از ۱۰ دی تا ۱۵ بهمن ۱۴۰۴ اعلام شده است. در طول این دوره، احتمال تداخل قوی بین جریانات مرطوب جنوبی (از مدیترانه) و هوای بسیار سرد شمالی وجود دارد.

تحلیل فنی الگوهای جوی

فعالیت سامانه بارشی در این دوره به شدت تحت تأثیر موقعیت "پَرک (Ridge)" یا "تَرو (Trough)" پرفشار سیبری و همچنین عمق زبانه جنوبی توده هوای اقیانوسی است. در صورتی که زبانه ترو مدیترانه‌ای به اندازه کافی عمیق باشد و همزمان توده هوای سرد از شمال غرب یا شمال شرق (از طریق خزر) نفوذ کند، شرایط دما و رطوبت لازم برای تبدیل بارندگی به برف فراهم می‌شود. 

دقیق‌ترین زمان انتظار برف: اوج احتمال بارش‌ها

در حالی که بازه ۱۰ دی تا ۱۵ بهمن، فرصت کلی بارش را مشخص می‌کند، تحلیل‌های با مقیاس کوتاه‌تر (Medium-Range Forecasts) به دنبال شناسایی "هسته‌های" اصلی این سامانه‌ها هستند. این هسته‌ها، نقاطی هستند که احتمال وقوع برف سنگین با پیامدهای شهری (مانند اختلال در تردد) به اوج می‌رسد.

تحلیل مدل‌های پیش‌بینی و دوره طلایی / اوج احتمال بارش برف سنگین و پایدار

مدل‌ها همگرایی قابل توجهی را برای روزهای ۳ تا ۷ بهمن ۱۴۰۴ نشان می‌دهند. این دوره زمانی احتمالاً شاهد ورود یک سامانه قدرتمند خواهد بود که می‌تواند همراه با کاهش شدید دما و بارش مداوم برف، شهر را برای چند روز تحت تأثیر قرار دهد. در این بازه، احتمال اینکه دمای سطح زمین در مناطق مرتفع و حتی برخی مناطق جنوبی تهران به زیر صفر برسد، بسیار زیاد است.

نکته کلیدی در مورد شروع زمستان

 برخلاف انتظارات اولیه، تحلیل‌های بلندمدت نشان می‌دهد که آذرماه و اوایل دی‌ماه به دلیل استقرار پرفشارهای گرم‌تر، نسبتاً خشک سپری خواهند شد. با این وجود، کارشناسان هواشناسی تأکید دارند که این تأخیر در شروع، به منزله کاهش کلی بارش‌های زمستانی نیست، بلکه صرفاً جابه‌جایی زمانی آن به نیمه دی‌ماه به بعد است. این امر منطبق با پدیده‌های اقلیمی‌ای است که در سال‌های اخیر مشاهده شده و نشان‌دهنده نوسانات بیشتر در الگوهای گردش جوی است.

برای تحقق این اوج بارش، انتظار می‌رود شاخص‌های NAO (North Atlantic Oscillation) و AO (Arctic Oscillation) در فازهایی قرار گیرند که باعث هدایت پرفشارها به سمت غرب اروپا و در نتیجه، نفوذ هوای سرد و مرطوب به سمت ایران شوند. در صورت فعال شدن زبانه پرفشار جنب حاره‌ای در جنوب شرق، این الگوها به سمت شمال غرب هدایت شده

چرا شروع زمستان برفی کمی به تأخیر افتاده است؟

یکی از پرسش‌های اصلی شهروندان، روند نسبتاً گرم و خشک پاییز امسال است که برخلاف انتظار، بارش‌های قابل توجهی را به همراه نداشته است. این پدیده ریشه در تغییرات الگوهای بزرگ مقیاس جوی دارد.

دمای بالاتر از حد نرمال پاییزی: استقرار یک توده هوای گرم و کم‌فشار نسبی در نیمه غربی آسیا باعث شده است که توده‌های هوای سرد قطبی با تأخیر به عرض‌های پایین‌تر نفوذ کنند. این موضوع، باعث شده که هرگونه بارش احتمالی در آبان و آذرماه، به شکل باران در ارتفاعات پایین و یا عدم بارش کامل ظاهر شود.

تأثیر پدیده‌های اقیانوسی: نوسانات دمایی در سطح اقیانوس‌ها (مانند دمای سطح آب اقیانوس آرام) تأثیرات غیرمستقیمی بر توده هوای ایران می‌گذارد. در سال‌هایی که الگوهای خاصی حاکم است، مسیر حرکت سیکلون‌های مدیترانه‌ای تغییر کرده و آن‌ها اغلب به جای برخورد مستقیم با ایران، مسیر شمالی‌تری را در پیش می‌گیرند یا خشک‌تر به منطقه ما می‌رسند.

تأکید بر میانه زمستان: کارشناسان تأکید دارند که این تأخیر، نشان‌دهنده کم‌بارشی کلی زمستان نیست. الگوهای هواشناسی نشان می‌دهند که پس از تثبیت کامل جبهه هوای سرد در نیمه دوم دی‌ماه، شانس بارش‌های نرمال و حتی بالاتر از نرمال در میانه زمستان (دی و بهمن) کاملاً محتمل است. این دوره، می‌تواند کمبود بارش‌های ابتدای فصل را تا حد زیادی جبران کند.