پایان طولانی‌ترین تعطیلی دولت فدرال آمریکا؛ استقبال بازارها از توافق سنا
بن‌بست سیاسی در واشنگتن، سرانجام گشوده شد. پس از بیش از چهل روز تعطیلی دولت فدرال، سنای آمریکا با رأی مثبت به طرح بودجه‌ای موقت، نخستین گام عملی برای بازگشایی دولت را برداشت.
به گزارش اقتصادآنلاین، توافق بر سر طرح بودجه با حمایت هشت تن از دموکرات‌های سنا و اکثریت جمهوری‌خواهان حاصل شد و امید‌ها در آمریکا را برای بازگشت میلیون‌ها کارمند فدرال به کار و احیای فعالیت‌های اقتصادی زنده کرد.
با این حال، تعطیلی چهل روزه دولت فدرال رکورد تعطیلی در تاریخ آمریکا را شکست.
نخستین نشانه جدی پایان بن‌بست تاریخی
سنای آمریکا در نشستی پرتنش در شامگاه یک‌شنبه با ۶۰ رأی موافق در برابر ۴۰ رأی مخالف، طرحی را به تصویب رساند که می‌تواند به طولانی‌ترین تعطیلی تاریخ دولت فدرال آمریکا پایان دهد. این طرح پس از هفته‌ها مذاکره میان رهبران جمهوری‌خواه و شماری از دموکرات‌های میانه‌رو به دست آمد و به گفته تحلیل‌گران، نشانه‌ای از بازگشت تدریجی عقلانیت سیاسی به واشنگتن است.
طرح جدید بودجه‌ای شامل تأمین مالی دولت تا تاریخ پایان ژانویه ۲۰۲۶ (۱۰ بهمن ۱۴۰۴)، بازگرداندن کارکنان فدرال تعلیق‌شده، پرداخت حقوق‌های معوقه و جلوگیری از اخراج‌های بیشتر است. علاوه بر آن، سه لایحه مستقل نیز برای تأمین مالی وزارتخانه‌هایی، چون کشاورزی و امور کهنه‌سربازان در این توافق گنجانده شده است.
با این حال، این طرح هنوز راهی طولانی تا نهایی‌شدن در پیش دارد. مصوبه باید در مجلس نمایندگان آمریکا نیز تصویب شود و سپس رئیس‌جمهور آن را امضا کند تا دولت رسماً بازگشایی شود.
محور اصلی اختلاف دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان
یکی از نقاط کانونی اختلاف میان دو حزب، یارانه‌های مربوط به قانون «مراقبت مقرون‌به‌صرفه» یا همان اوباماکر است. دموکرات‌ها می‌گویند تمدید این یارانه‌ها برای جلوگیری از افزایش ۲۶ درصدی میانگین حق بیمه سلامت در سال آینده حیاتی است. در مقابل، جمهوری‌خواهان با تمدید آنها در قالب لایحه بودجه مخالفت کرده‌اند و می‌گویند ابتدا باید دولت بازگشایی شود و سپس درباره این موضوع بحث شود.
جان تون، رهبر اکثریت سنا و از طراحان اصلی این توافق، در جلسه رأی‌گیری گفت: «پس از ۴۰ روز بحران و بن‌بست، وقت آن رسیده است که چرخ‌های دولت دوباره به حرکت درآیند. ما می‌دانیم که صد‌ها هزار کارمند فدرال بدون حقوق مانده‌اند و میلیون‌ها آمریکایی از توقف خدمات عمومی آسیب دیده‌اند.»
دموکرات‌ها، اما از این توافق چندان رضایت ندارند. چاک شومر، رهبر اقلیت دموکرات سنا، اعلام کرد که این طرح «هیچ تضمینی برای حل بحران بیمه سلامت ارائه نمی‌دهد» و افزود: «ما از ماه‌ها پیش خواستار اقدامی واقعی برای کاهش هزینه‌های درمان بودیم، اما این توافق تنها وعده‌ای مبهم برای رأی‌گیری در آینده می‌دهد.»
اثار اقتصادی تعطیلی دولت آمریکا
تعطیلی دولت فدرال آمریکا از ۹ مهر آغاز شد. زمانی که بودجه مصوب کنگره به پایان رسید و احزاب نتوانستند درباره تأمین مالی جدید به توافق برسند. پیامد‌های این بحران به سرعت در سراسر کشور گسترش یافت. بیش از ۱.۴ میلیون کارمند فدرال یا به مرخصی اجباری رفتند یا بدون دریافت حقوق به کار ادامه دادند.
ادارات خدمات عمومی، موزه‌ها و پارک‌های ملی تعطیل شدند، روند بازرسی مواد غذایی و پرواز‌های تجاری مختل شد، و حتی برنامه کمک غذایی اضطراری برای ده‌ها میلیون آمریکایی در آستانه توقف کامل قرار گرفت. وزارت حمل‌ونقل آمریکا هشدار داده بود که ادامه تعطیلی می‌تواند پرواز‌های داخلی را «به حداقل» برساند.
در حوزه اقتصادی، مؤسسات تحقیقاتی مانند بلومبرگ اکونومیکس برآورد کردند که هر هفته تعطیلی دولت حدود ۰.۱ درصد از تولید ناخالص داخلی آمریکا می‌کاهد. بازار‌های مالی نیز نوسان شدیدی را تجربه کردند و ارزش دلار در برابر سبدی از ارز‌های جهانی کاهش یافت.
بازتاب بین‌المللی و تضعیف تصویر آمریکا
تعطیلی طولانی دولت آمریکا بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های بین‌المللی داشته است. روزنامه «لوموند» فرانسه این بحران را «نشانه‌ای از فرسایش کارآمدی حکمرانی در واشنگتن» دانست و روزنامه ژاپنی «نیکی» نوشت که «بحران سیاسی آمریکا می‌تواند بر مذاکرات تجاری و مالی جهانی سایه بیفکند.»
چین و روسیه نیز از این وضعیت به عنوان نشانه‌ای از «شکاف عمیق در نظام سیاسی غرب» یاد کرده‌اند. رسانه دولتی چین، شینهوا، در تفسیری نوشت: «دولتی که سال‌ها از دیگر کشور‌ها انضباط مالی می‌خواست، اکنون خود ناتوان از پرداخت حقوق کارکنان خویش است.»
به باور تحلیل‌گران، تداوم تعطیلی می‌توانست در مذاکرات آتی واشنگتن با متحدان اروپایی درباره اوکراین و نیز در گفت‌و‌گو‌های اقتصادی با کشور‌های آسیایی تأثیر منفی بگذارد.
تاثیر پایان تعطیلی بر بازارها
با انتشار خبر تصویب این توافق، شاخص‌های بورس آمریکا اندکی رشد کردند. در معاملات دوشنبه صبح بازار‌های آسیایی نیز قیمت نفت خام افزایش یافت؛ به‌طوری که بهای هر بشکه WTI به ۶۰ دلار و بهای برنت به بیش از ۶۴ دلار رسید.
کارشناسان می‌گویند بازگشایی دولت فدرال موجب بهبود تقاضای داخلی در آمریکا و کاهش نگرانی از رکود اقتصادی خواهد شد.
چالش‌های باقی‌مانده در سیاست آمریکا
اگرچه تصویب طرح بودجه‌ای در سنا نشانه‌ای مثبت تلقی می‌شود، اما مسیر پیش‌رو همچنان دشوار است. مجلس نمایندگان، که تحت کنترل جمهوری‌خواهان است، باید این طرح را تأیید کند. برخی از نمایندگان تندروی این حزب گفته‌اند ممکن است با بند‌های مربوط به هزینه‌های اجتماعی مخالفت کنند.
از سوی دیگر، تنش میان دو حزب بر سر اصلاحات مالیاتی و برنامه‌های رفاهی ادامه دارد. بسیاری از ناظران می‌گویند تعطیلی دولت تنها نشانه‌ای از شکاف عمیق‌تر در سیاست آمریکا است. شکافی که اگر ترمیم نشود، می‌تواند بر توان بین‌المللی این کشور سایه اندازد.
بازگشایی قریب‌الوقوع دولت فدرال آمریکا اگرچه به معنای پایان موقتی بحران است، اما منازعه ساختاری میان دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان بر سر جهت‌گیری اقتصادی و اجتماعی کشور همچنان پابرجا است.