رای قاطعانه دولت پزشکیان به افزایش قیمت بنزین / تاریخ عرضه بنزین ۵ هزارتومانی مشخص شد؟

در پی هفته‌ها گمانه‌زنی و کشمکش‌های سیاسی، دولت مسعود پزشکیان بالاخره موضع نهایی خود را در قبال قیمت حامل‌های انرژی اعلام کرد. تصمیم دولت برای سه‌نرخی شدن بنزین و تعیین نرخ ۵۰۰۰ تومانی برای بنزین آزاد اجرایی می‌شود، تصمیمی که بازتاب‌های عمیقی بر اقتصاد خانوار و بازار سوخت کشور خواهد داشت.

این گزارش به تحلیل جزئیات این مصوبه، مخالفت‌های نمایندگان مجلس و زمان‌بندی احتمالی اجرای سهمیه‌بندی جدید می‌پردازد.

جزئیات سه‌نرخی شدن بنزین؛ نرخ ۵۰۰۰ تومانی کجاست؟

سخنگوی دولت، فاطمه مهاجرانی، در حاشیه جلسه هیئت دولت، سه‌نرخی شدن بنزین را تأیید کرد و هدف اصلی را جلوگیری از خروج گسترده بنزین یارانه‌ای از کشور عنوان نمود.

بر اساس اظهارات مقامات، ساختار جدید نرخ‌گذاری به شرح زیر خواهد بود:

1. بنزین سهمیه‌ای (۱۵۰۰ تومانی): سهمیه ۶۰ لیتری با همان نرخ سابق (۱۵۰۰ تومان) باقی خواهد ماند.
2. بنزین آزاد با کارت سوخت شخصی (۳۰۰۰ تومانی): سهمیه ۱۰۰ لیتری با نرخ ۳۰۰۰ تومان به قوت خود باقی است.
3. نرخ آزاد جایگاه‌داران (۵۰۰۰ تومان پیشنهادی): این نرخ جدید برای مصرف مازاد بر سهمیه اعمال می‌شود و بر اساس پیشنهاد وزارت نفت، ۵۰۰۰ تومان به ازای هر لیتر خواهد بود.

زمان‌بندی اجرا: سخنگوی دولت اعلام کرد که زمان دقیق اعمال این نرخ هنوز نهایی نشده است، اما تأکید کرد که «نه، زمانش را اعلام می‌کنیم… هنوز روی زمان به جمع‌بندی نرسیدیم.» با این حال، اظهارات مقامات مجلس و سخنگوی دولت نشان می‌دهد که اجرای این طرح در سال ۱۴۰۴ قطعی است.

بنزین سوپر: جهش قیمتی تا ۴۰ هزار تومان؟

یکی از نکات غافلگیرکننده، احتمال واگذاری عرضه بنزین سوپر به بخش خصوصی است که می‌تواند قیمت آن را تا حدود ۴۰ هزار تومان در هر لیتر افزایش دهد. این امر نشان‌دهنده رویکرد دولت برای آزادسازی قیمت‌های خاص است.

صدای مخالفان در مجلس: قیمت واقعی زیر ۲۰۰۰ تومان است!

تصمیم دولت با انتقادات تند نمایندگان مجلس مواجه شده است. نمایندگان معتقدند فشار اقتصادی به‌جای اصلاح ساختارهای ناکارآمد، مستقیماً بر دوش مردم سنگینی می‌کند.

• انتقاد از قاچاق: حسین صمصامی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، با انتقاد شدید، تأکید کرد که تمرکز باید بر اصلاح نظارت بر قاچاق سوخت باشد، نه افزایش قیمت برای مصرف‌کننده داخلی.
• محاسبه قیمت تمام‌شده: صمصامی با ارائه محاسباتی مدعی شد که با احتساب هزینه‌های حمل و جایگاه‌داری (حدود ۸۰۰ تومان و ۶۵۰ تومان)، قیمت واقعی بنزین زیر ۲۰۰۰ تومان است و دولت در قیمت‌گذاری، هزینه‌های داخلی را لحاظ نمی‌کند.
• مخالفت با قانون: امیرحسین ثابتی، نماینده تهران، نیز اشاره کرد که طبق قانون بودجه، دولت نباید نرخ سوخت را افزایش دهد، اما اخیراً با مصوبه هیئت دولت، طرح سه‌نرخی شدن تصویب شده است.

طرح جدید سهمیه‌بندی بر اساس «کد ملی»؛ راهکار دولت برای عدالت یا فشار مضاعف؟

در کنار بحث قیمت، جمعی از نمایندگان مجلس با ارسال نامه‌ای به معاون اول رئیس‌جمهور، خواستار اجرای فوری طرح سهمیه‌بندی بنزین بر اساس کد ملی شدند.

این نمایندگان استدلال می‌کنند که وضعیت فعلی که به دارندگان چندین خودرو سهمیه مساوی تخصیص می‌دهد، ناعادلانه بوده و تبعات اجتماعی و امنیتی به دنبال دارد. اجرای این طرح به معنای مدیریت دقیق‌تر تخصیص سوخت و محدود کردن دسترسی افراد دارای خودروهای متعدد است.

چشم‌انداز تورم

کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که افزایش هزینه بنزین آزاد، به‌ویژه در بخش حمل‌ونقل و کالاهای اساسی، تأثیر مستقیم خود را بر شاخص‌های تورم در ماه‌های آتی بگذارد. در حالی که دولت امیدوار است این سیاست قاچاق را کاهش دهد، نگرانی‌ها در مورد معیشت مردم همچنان جدی است.