تداوم رکود در بازار مسکن/ سقوط تاریخی ساخت‌وساز در بازار مسکن

به گزارش اقتصاد آنلاین، ورود سرمایه بخش خصوصی به بازار ساخت‌وساز برای «پروژه‌های تازه» در بهار امسال با افت تاریخی مواجه شد. بر اساس آمارها، حجم سرمایه‌های واردشده به این بخش با هدف «شروع پروژه ساختمانی» به لحاظ اسمی ۲۴ درصد کاهش یافته است.

با توجه به تورم تولید حدود ۴۵ درصدی، حجم سرمایه‌گذاری در پروژه‌های تازه به لحاظ رشد واقعی ۶۹ درصد افت کرده است. این میزان کاهش واقعی در سرمایه‌گذاری برای ایجاد ساختمان تازه، دست‌کم از سال ۱۳۸۶ تاکنون بی‌سابقه محسوب می‌شود.

کاهش شدید سهم پروژه‌های تازه در بازار

سال گذشته بیش از ۱۲۰۰ همت سرمایه به کل پروژه‌های ساختمانی، شامل سه گروه «پروژه‌های تازه»، «پروژه‌های نیمه‌تمام» و «تکمیل ساختمان‌ها» وارد شد. اما امسال بازار سرمایه‌گریز شده است؛ به طوری که در فصل اول، سرمایه صرف‌شده برای پروژه‌های ساختمانی تازه، براساس رشد واقعی، دو سوم نسبت به فصل اول سال گذشته کاهش یافته است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد سهم پروژه‌های تازه از کل سرمایه‌گذاری ساختمانی در شهرهای ایران نسبت به اواخر دهه ۸۰ کاهش شدیدی داشته است. فعالان ساختمانی در سال‌های اخیر به دلیل «رشد تصاعدی ریسک‌های تولید»، توان تکمیل سرمایه‌گذاری را از دست داده‌اند.

رشد واقعی سرمایه‌گذاری در تکمیل ساختمان‌ها نیز منفی ۴۳ درصد شده که چنین کاهشی از سال ۱۳۹۵ به بعد بی‌سابقه ارزیابی می‌شود.

دلایل سقوط تاریخی

سقوط تاریخی سرمایه‌گذاری در پروژه‌های جدید ساختمانی طی بهار امسال از شش منظر قابل بررسی است:

• سبقت تورم ساخت از رشد قیمت مسکن

• ابهام درباره آینده فروش ملک و ساختمان

• شرایط تورمی بازارها

• انتظارات تورمی

• فضای سیاسی متاثر از مذاکرات با غرب، برزخ مذاکراتی و تنش نظامی

تمام این عوامل باعث شده فعالیت‌های ساختمانی به حالت «کما» برود.

ضربه نهایی: مالیات‌های ناگهانی

در کنار مشکلات فوق، مالیات‌های ناگهانی و خارج از عرف سال‌های قبل، ضربه نهایی را به فعالان صنعت ساختمان وارد کرده است. سازنده‌ها برای پروژه‌هایی که هنوز در حال ساخت هستند، موظف به پرداخت مبلغی بابت «مالیات آینده» به‌صورت علی‌الحساب شده‌اند. این شوک مالیاتی، ترس سرمایه‌گذار برای ادامه فعالیت در صنعت ساختمان را تشدید کرده است.

رکود و نامعادله تورم

رکود خرید ساختمان به‌قدری سنگین و فضای بازار مسکن به‌قدری مبهم شده که چشم‌انداز نهایی سرمایه‌گذاری ساختمانی مشخص نیست. در کنار شوک مالیاتی، نامعادله تورم تولید و تورم مسکن نیز چالش دیگری برای فعالان ساختمانی شده است.

بهار امسال تورم تولید مسکن ۴۵ درصد ثبت شد، در حالی که تورم مسکن در سطح ۱۸ درصد قرار داشت.

افت تولید و سفارش کار

تیراژ تولید مسکن در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته ۲۰ درصد کاهش یافته و حجم سفارش کار ساختمانی برای نظارت نیز ۳۰ درصد کاهش پیدا کرده است. فعالان ساختمانی چشم‌انداز روشنی را در کوتاه‌مدت قابل تصور نمی‌دانند.