فرابورس رکورد زد؛ جهش ۷۳ درصدی تأمین مالی شرکت‌ها در ۸ ماه
مدیرعامل فرابورس اعلام کرد: ۴۰ شرکت در ۸ ماهه امسال از طریق اوراق درآمد ثابت ۱۹ همت تأمین مالی کردند که این رقم در مقایسه با سال گذشته، ۷۳ درصد رشد داشته است.
به گزارش اقتصادآنلاین، محمدعلی شیرازی مدیرعامل فرابورس ایران، در نشست خبری امروز سه‌شنبه ۴ آذر ۱۴۰۴ که به مناسبت هفته بازار سرمایه برگزار شد، با مرور دستاوردهای فرابورس از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۴ و ارائه آمارهای عملکردی هشت‌ماهه امسال، از برنامه‌های پیش‌رو برای راه‌اندازی تابلوی دارایی‌های دیجیتال در سال ۱۴۰۵ خبر داد. او تاکید کرد که فرابورس در سال‌های اخیر با توسعه پیوسته بازارها و ابزارهای مالی، «کامل‌ترین نقشه بازارها و ابزارهای سرمایه‌گذاری و تأمین مالی» را در بازار سرمایه کشور شکل داده است.
شیرازی ذکر کرد: فرابورس از سال ۱۳۹۷ هر سال یک ابزار یا بازار جدید معرفی کرده است؛ از انتشار نخستین اوراق اجاره سهام در سال ۹۷، راه‌اندازی نخستین رهنی غیربانکی در سال ۹۸ و پذیر‌نویسی نخستین صندوق سرمایه‌گذاری خصوصی در سال ۹۹ گرفته تا رونمایی از شاخص‌ها و آغاز تأمین مالی جمعی در سال ۱۴۰۰.
وی افزود: در سال ۱۴۰۱ نخستین صندوق مستقل شکل گرفت و در سال ۱۴۰۲ نیز نخستین اوراق قرض‌الحسنه و بازار توافقی فرابورس رونمایی شد. او گفت: در سال ۱۴۰۳ بازار نوآفرین افتتاح شد و نخستین سهام تابلوی دانش‌بنیان در این بازار عرضه شد و در سال ۱۴۰۴ نیز تأمین مالی جمعی ارزی آغاز و تابلو اوراق بدهی بازار توافقی راه‌اندازی شد.
شیرازی خاطرنشان کرد: اکنون فرابورس مجموعه‌ای متنوع از بازارها و ابزارها را شامل بازار اول و دوم، بازار نوآفرین در دو تابلوی «دانش‌بنیان» و «رشد»، بازار ابزارها و نهادهای مالی (انواع صندوق‌ها و سکوها)، بازار مشتقه، بازارهای خارج از بورس، بازار سوم، بازار پایه، بازار توافقی در دو تابلوی «سهام» و «اوراق بدهی» و همچنین تأمین مالی جمعی در اختیار دارد.
مدیرعامل فرابورس اضافه کرد: رسالت فرابورس این است که برای هر سرمایه‌گذار با هر میزان سرمایه و برای هر متقاضی تأمین مالی با هر اندازه نیاز، ابزار و بازار متناسب فراهم باشد.
رشد جایگاه فرابورس در بازار سرمایه
شیرازی خاطرنشان ساخت: سهم فرابورس از تعداد ناشران بازار سرمایه نیز به‌طور چشمگیری افزایش یافته است؛ به‌طوری که در سال ۱۳۸۸ تنها ۱ درصد ناشران کل بازار سرمایه در فرابورس حضور داشتند، اما این عدد اکنون به ۵۳ درصد رسیده است.
وی ادامه داد: این رشد نتیجه تلاش‌های مدیران پیشین فرابورس بوده و از آقایان دکتر امید قائمی، دکتر هامونی و دکتر فدایی بابت زحماتشان تقدیر کرد.
آمار عملکرد هشت‌ماهه فرابورس در سال جاری
مدیرعامل فرابورس درباره عملکرد هشت‌ماهه سال جاری اعلام کرد:
۱) تأمین مالی از طریق اوراق درآمد ثابت
وی تاکید کرد: در هشت‌ماهه امسال ۴۰ شرکت از طریق اوراق درآمد ثابت در فرابورس تأمین مالی کرده‌اند که از نظر تعداد شرکت‌ها ۱۸ درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل است. شیرازی ذکر کرد: مجموع منابع جذب‌شده در این بخش به ۱۹ هزار میلیارد تومان رسیده که رشد ۷۳ درصدی نسبت به سال گذشته دارد.
۲) تأمین مالی جمعی (کرادفاندینگ)
وی افزود: در این مدت حدود ۴۵۰ شرکت از مسیر تأمین مالی جمعی استفاده کرده‌اند و ارزش تأمین مالی انجام‌شده به ۸۷۱ میلیارد تومان رسیده است. او گفت: در ماه آبان رکورد ماهانه تأمین مالی جمعی در تاریخ این ابزار شکسته شد.
وی خاطرنشان کرد: چالش اصلی این حوزه، مدیریت ریسک است و فرابورس تلاش می‌کند هم‌زمان با رشد این ابزار، سازوکارهای کنترل ریسک را نیز تقویت کند.
۳) صندوق‌های سرمایه‌گذاری و نهادهای مالی
شیرازی ذکر کرد: در هشت‌ماهه سال جاری ۱۴ صندوق جدید به بازار اضافه شده و ارزش دارایی‌های تحت مدیریت صندوق‌ها به ۳۱۴ هزار میلیارد تومان رسیده است.
وی افزود: اکنون ۱۶۳ صندوق در فرابورس معامله می‌شوند که شامل ۵۷ صندوق با درآمد ثابت، ۶۵ صندوق سهامی، ۳ صندوق مختلط، ۲۷ صندوق جسورانه و خصوصی و ۵ صندوق سرمایه و صندوق زمین و ساختمان است.
۴) بازار سهام و عرضه‌های اولیه
وی ادامه داد: در این مدت ۱۷ شرکت در فرابورس درج شده‌اند که ۲۱ درصد رشد نسبت به پارسال دارد. مدیرعامل فرابورس اضافه کرد: ۱۱ شرکت نیز عرضه و گشایش نماد در بازار اول، دوم و نوآفرین داشته‌اند که نسبت به پنج عرضه مدت مشابه سال قبل، ۱۲۰ درصد افزایش نشان می‌دهد.
وی تاکید کرد: تأمین مالی ناشی از عرضه‌های اولیه به ۱۴۰۸ میلیارد تومان رسیده و ارزش معاملات بازار سهام نیز ۸۲ درصد رشد داشته است.
۵) بازار توافقی و تابلوهای آن
شیرازی خاطرنشان کرد: بازار توافقی طی دو سال اخیر راه‌اندازی شده و عمدتاً مخصوص شرکت‌هایی است که نزد سازمان بورس ثبت شده‌اند اما تمایل یا امکان پذیرش در بازارهای اول، دوم یا نوآفرین را ندارند.
وی افزود: اکنون ۳۶ نماد در تابلوی سهام بازار توافقی درج شده که ۲۸ نماد آن قابل معامله است. همچنین تابلوی بدهی بازار توافقی با عمر چندماهه خود، تاکنون هفت عرضه خصوصی داشته و بیش از هزار میلیارد تومان تأمین مالی در آن انجام شده است.
۶) عملکرد بازار نوآفرین
مدیرعامل فرابورس ایران گفت: بازار نوآفرین که عرضه‌های اولیه آن از سال گذشته آغاز شده، عملکرد مثبتی داشته است. تاکنون ۸۰ شرکت داوطلب پذیرش شده‌اند، ۳۸ جلسه پذیرش برگزار و ۳۰ شرکت در این بازارها پذیرفته شده‌اند. در این بازار سه «شرکت پروژه» برای ادامه بررسی معرفی شده‌اند، نه شرکت در مرحله ارزیابی قرار گرفته و چهار عرضه نیز انجام شده است.
برنامه‌های آینده فرابورس
۱) راه‌اندازی تابلوی دارایی‌های دیجیتال در سال ۱۴۰۵
مدیرعامل فرابورس تاکید کرد: مهم‌ترین برنامه آینده فرابورس، ایجاد تابلوی دارایی‌های دیجیتال است. او گفت: دارایی‌های دیجیتال در سال‌های اخیر به یک طبقه جدید سرمایه‌گذاری تبدیل شده‌اند و بازار آن‌ها عمدتاً بر بستر بلاکچین و دفاتر کل توزیع‌شده شکل گرفته است.
وی افزود: فرابورس در این حوزه دو مسیر را دنبال می‌کند:
بهادارسازی دارایی‌های دیجیتال از طریق صندوق‌های قابل معامله رمزدارایی مانند صندوق بیت‌کوین و اتریوم.
راه‌اندازی بستر معاملاتی مبتنی بر توکن که در آن هم دارایی‌های مالی و هم سایر دارایی‌ها بتوانند روی بستر دفاتر کل توزیع‌شده معامله شوند.
۲) گسترش بازار توافقی برای اوراق بدهی
وی خاطرنشان کرد: بخش بزرگی از معاملات اوراق دولتی و شرکتی عملاً به‌صورت توافقی بین نهادها انجام می‌شود. پیشنهاد فرابورس این است که این معاملات به بستر بازار توافقی منتقل شوند تا ریسک‌ها کاهش و هزینه‌ها برای فعالان بازار کمتر شود.
۳) توسعه انواع تأمین مالی جمعی
شیرازی ادامه داد: فرابورس به‌دنبال گسترش تأمین مالی جمعی مبتنی بر سهام و نیز تقویت تأمین مالی جمعی ارزی است تا ظرفیت‌های این ابزار افزایش یابد.
۴) تحول دیجیتال و بهره‌گیری از هوش مصنوعی
شیرازی گفت: تحول دیجیتال به یک پارادایم مدیریتی در همه بنگاه‌ها تبدیل شده و فرابورس نیز در دو سال گذشته ساختارهای لازم را برای دیجیتال‌سازی فرایندها و استفاده از هوش مصنوعی فراهم کرده است.
مدیرعامل فرابورس افزود: هوش مصنوعی می‌تواند در حوزه‌هایی مانند نظارت بر بازار، نظارت بر ناشران، رسیدگی به تخلفات حقوقی و همچنین پذیرش شرکت‌ها نقش جدی و رو‌به‌گسترشی داشته باشد.
محمدعلی شیرازی در پایان در پاسخ به پرسش خبرنگار اقتصادآنلاین درباره «اولین قدم فرابورس برای راه‌اندازی تابلوی دارایی‌های دیجیتال» و «برنامه مدیریت ریسک بازار پرنوسان کریپتو» توضیح داد که رویکرد فرابورس، حرکت مرحله‌ای و تحت نظارت نهاد ناظر است.
وی خاطرنشان کرد: یکی از مهم‌ترین ریسک‌های دارایی‌های دیجیتال این است که معاملات آن‌ها معمولاً بر بستر دفاتر کل توزیع‌شده انجام می‌شود و رایج‌ترین نمونه آن بلاکچین است؛ موضوعی که اگر خارج از سازوکارهای نظارتی بررسی شود می‌تواند ریسک‌های جدی ایجاد کند.
شیرازی ذکر کرد: بورس‌های بزرگ دنیا برای کاهش این ریسک، به سمت ایجاد دفاتر کل توزیع‌شده «متمرکز و تحت نظارت بورس‌ها» رفته‌اند و نمونه‌های متعددی از این مدل در جهان وجود دارد.
وی افزود: نخستین گام عملی فرابورس در این مسیر، پیشنهاد راه‌اندازی صندوق‌های قابل معامله رمزارزی (ETF رمزارز) به سازمان بورس است و در صورت موافقت نهاد ناظر، این ابزار می‌تواند در بازار سرمایه ایران راه‌اندازی شود.
مدیرعامل فرابورس اضافه کرد: در گام بعدی نیز فرابورس دیجیتالیزه‌کردن برخی ابزارهای بازار سرمایه را دنبال می‌کند و از جمله پیشنهاد داده است اوراق تأمین مالی جمعی بر بستر توکنایز‌شده معامله شوند. او گفت اگر این اقدامات با موفقیت اجرا شود، زمینه برای توسعه مراحل بعدی تابلوی دارایی‌های دیجیتال فراهم خواهد شد.
شیرازی تاکید کرد: نباید تصور شود بازار سرمایه ایران از دنیا عقب است، زیرا ETFهای رمزارزی در بازار آمریکا نیز تازه از سال ۲۰۲۴ معرفی شده‌اند. وی ادامه داد: تابلوی دارایی‌های دیجیتالِ مدنظر فرابورس، هم «بهادارسازی دارایی‌های دیجیتال» را پوشش می‌دهد و هم امکان «دیجیتال‌سازی سایر دارایی‌ها» از جمله اوراق بهادار و دیگر دارایی‌ها را در قالب توکن فراهم می‌کند.