جهش تاریخی نقره؛ فلز سفید چگونه از طلا سبقت گرفت؟

به گزارش اقتصادآنلاین، طلای جهانی امسال جهشی چشمگیر را تجربه کرده، زیرا سیاست‌های اقتصادی غیرمتعارف دولت ترامپ در آمریکا موجب شد سرمایه‌گذاران و بانک‌های مرکزی به‌سوی دارایی‌های امن حرکت کنند. اما در مقطع کنونی، این نقره است که توجه بازار را ربوده است.

افزایش فشار ناشی از کمبود عرضه این فلز گران‌بها موجب شد قیمت آن تا اوایل دسامبر ۱۰۰ درصد رشد کند، در حالی که طلا ۶۰ درصد افزایش داشت. هر دو فلز با موجی از تقاضای فزاینده از سوی سرمایه‌گذارانی روبه‌رو شده‌اند که به‌دنبال پوشش ریسک در برابر تنش‌های سیاسی، تورم و ضعف ارز‌ها هستند.

جهش قیمت نقره و نگرانی صنایع

برخلاف طلا، نقره نه‌تنها کمیاب و زیباست، بلکه کاربرد‌های فراوانی در دنیای واقعی دارد که آن را به یک مؤلفه ارزشمند در طیف گسترده‌ای از محصولات تبدیل می‌کند. با قرار گرفتن موجودی انبار‌ها در پایین‌ترین سطح ثبت‌شده و تداوم تقاضای سرمایه‌گذاران، خطر کمبود عرضه وجود دارد؛ خطری که می‌تواند صنایع مختلف را تحت‌تأثیر قرار دهد.

طلای جهانی با افزایش نگرانی‌ها درباره برنامه‌های تعرفه‌ای آمریکا در مسیر رشد قرار گرفته، در حالی که نقره امسال صعودی بی‌سابقه را ثبت کرده است.

چه کسی به نقره نیاز دارد؟

نقره یکی از بهترین رسانا‌های الکتریکی است و در برد‌های الکترونیکی، کلیدها، خودرو‌های برقی و باتری‌ها کاربرد دارد. خمیر نقره یک ماده حیاتی در تولید پنل‌های خورشیدی محسوب می‌شود و این فلز همچنین در پوشش‌دهی تجهیزات پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تداوم قیمت‌های بالا می‌تواند سودآوری مصرف‌کنندگان صنعتی را کاهش داده و آنها را به سمت جایگزینی نقره با سایر فلزات سوق دهد.

مانند طلا، نقره همچنان یک ماده محبوب برای ساخت جواهرات و سکه‌هاست. چین و هند بزرگ‌ترین خریداران نقره باقی مانده‌اند؛ به دلیل پایه صنعتی گسترده، جمعیت عظیم و نقش پررنگ جواهرات نقره در حفظ ارزش خانوادگی طی نسل‌ها.

بازار نقره؛ کوچک‌تر، پرنوسان‌تر و آسیب‌پذیرتر

دولت‌ها و ضراب‌خانه‌ها نیز مقادیر زیادی از نقره را برای تولید سکه‌های سرمایه‌گذاری و دیگر محصولات مصرف می‌کنند. به‌عنوان یک دارایی قابل معامله، نقره نسبت به طلا ارزان‌تر است و همین موضوع آن را برای سرمایه‌گذاران خرد دسترس‌پذیرتر می‌کند. قیمت آن در دوره‌های صعود فلزات گران‌بها معمولاً با شدت بیشتری نوسان می‌یابد.

قیمت نقره به‌دلیل کاربرد‌های متنوعش تحت‌تأثیر گستره‌ای از عوامل از جمله تغییرات چرخه‌های تولید، نرخ بهره و حتی سیاست‌های انرژی تجدیدپذیر قرار می‌گیرد. با شتاب گرفتن اقتصاد جهانی، تقاضای صنعتی باعث افزایش قیمت نقره می‌شود و هنگامی که نشانه‌های رکود ظاهر می‌گردد، سرمایه‌گذاران جایگزین خریداران صنعتی می‌شوند.

بازار محدود نقره و کاهش ذخایر جهانی

بازار نقره نسبت به طلا بسیار کوچک‌تر است. حجم معاملات روزانه کمتر، موجودی‌ها محدودتر و نقدشوندگی می‌تواند به‌سرعت کاهش یابد. ارزش نقره ذخیره‌شده در لندن کمی کمتر از ۵۰ میلیارد دلار است، در حالی که ارزش طلای ذخیره‌شده به ۱.۲ تریلیون دلار می‌رسد؛ با این‌حال بخش زیادی از این منابع برای قرض‌گیری یا خرید در دسترس سرمایه‌گذاران نیست.

بازار طلای لندن بر پایه حدود ۷۰۰ میلیارد دلار شمش استوار است که عمدتاً توسط بانک‌های مرکزی جهان در خزانه بانک انگلستان نگهداری می‌شود. این ذخایر در صورت بروز کمبود نقدینگی می‌توانند به بازار تزریق شوند و در عمل بانک‌های مرکزی را به «وام‌دهنده نهایی» تبدیل کنند؛ اما برای نقره چنین ذخیره‌ای وجود ندارد.

چرا نقره امسال این‌قدر رشد کرد؟

نقره معمولاً همراه با طلا حرکت می‌کند، اما با نوسانات شدیدتر. پس از جهش طلا در ماه‌های ابتدایی سال ۲۰۲۵، برخی سرمایه‌گذاران نسبت به فاصله زیاد بین قیمت این دو فلز هشدار دادند؛ فاصله‌ای که نسبت قیمت‌ها را به بیش از ۱۰۰ به ۱ رسانده بود. ارزان‌بودن ظاهری نقره نسبت به طلا برای بسیاری از سرمایه‌گذاران کافی بود تا وارد بازار فلز سفید شوند.

بدهی‌های سنگین در اقتصاد‌های بزرگی مانند آمریکا، فرانسه و ژاپن و نبود اراده سیاسی برای حل این مشکلات نیز سرمایه‌گذاران را به خرید نقره و سایر دارایی‌های جایگزین تشویق کرد؛ روندی که در بازار‌های مالی به «معامله کاهش ارزش» مشهور شده است.

فشار عرضه و کمبود معادن نقره

در همین حال، تولید جهانی نقره در معادن به‌دلیل کاهش غلظت کانسنگ‌ها و محدود بودن توسعه پروژه‌های جدید تحت فشار قرار گرفته است. مکزیک، پرو و چین سه تولیدکننده بزرگ همگی با چالش‌هایی از محدودیت‌های زیست‌محیطی گرفته تا موانع قانونی مواجه‌اند.

تقاضای جهانی نقره برای پنج سال پیاپی از تولید معادن پیشی گرفته است، در حالی که صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله مبتنی بر نقره، سرمایه‌های جدیدی را جذب کرده‌اند.

فشار نقره؛ بحران امسال بازار چگونه شکل گرفت؟

گمانه‌زنی‌ها در اوایل امسال درباره احتمال اعمال تعرفه از سوی آمریکا بر نقره، موجب ورود سیلی از محموله‌های فلز به انبار‌های مرتبط با بورس کالای کومکس در نیویورک شد؛ زیرا معامله‌گران می‌کوشیدند از قیمت‌های بالاتر در آن بازار بهره ببرند.

این روند موجب کاهش موجودی نقره در لندن، مهم‌ترین بازار معاملات نقدی، شد. این موجودی‌ها زمانی بیشتر تحلیل رفت که بیش از صد میلیون اونس نقره به صندوق‌های ETF دارای پشتوانه فیزیکی جریان یافت.

با افزایش تقاضا در فصل جشن‌های هند در ماه اکتبر، شرایط بازار ناگهان به مرحله بحرانی رسید. هزینه استقراض نقره به رکورد تاریخی رسید و قیمت‌ها جهش کردند.

این تنگنای عرضه باعث شد قیمت‌های لندن بالاتر از دیگر شاخص‌های بین‌المللی قرار گیرد و تا حدی فشار موجود را کاهش دهد. معامله‌گران همچنان در حال رصد هرگونه احتمال اعمال تعرفه نقره از سوی آمریکا هستند؛ پس از آن‌که این فلز گران‌بها در ماه نوامبر به فهرست مواد معدنی حیاتی سازمان زمین‌شناسی آمریکا افزوده شد.