چرا ترس از رمزارز، اقتصاد را آسیب‌پذیرتر می‌کند؟/ نگاهی تحلیلی به پیامدهای رویکرد سلبی در ایران

به گزارش اقتصاد آنلاین، یکی از چالش‌های رایج، بی‌اعتمادی نسبت به رمزارزهاست. نگاه سلبی که تصور می‌کند محدودسازی می‌تواند تقاضا را کاهش دهد، در عمل نتیجه کاملاً معکوس دارد. رمزارز‌ها برخلاف بسیاری از کالا‌ها یا دارایی‌های فیزیکی، جایگزین خارجی بسیار در دسترس دارند. اگر در داخل کشور محدودیت سنگینی اعمال شود، کاربران به‌سرعت به سرویس‌های خارجی مهاجرت می‌کنند؛ جایی که خبری از نظارت داخلی، سازوکار حقوقی یا پیگیری تخلفات نیست؛ بنابراین هر سیاستی که در ظاهر برای «کنترل» تدوین می‌شود، عملاً دارایی مردم را از داخل کشور به بیرون منتقل می‌کند.

نمونه‌های رفتاری بازار در ماه‌های اخیر نیز این واقعیت را کاملاً تایید می‌کنند. هر بار خبر محدویت خرید تتر یا سقف تراکنش منتشر می‌شود، نه‌تنها حجم خرید کاهش پیدا نمی‌کند، بلکه یک موج تقاضای تازه شکل می‌گیرد و در سایه آن، فروشندگان غیررسمی فعال‌تر می‌شوند. اقتصاد نشان می‌دهد ترس، معمولاً همان اتفاقی را رقم می‌زند که از آن می‌ترسیم. وقتی سیاست‌گذار به جای پذیرش واقعیت، رویکرد انکاری اتخاذ کند، نتیجه کاهش شفافیت است، نه کنترل.

درک نکردن تفاوت ماهوی رمزارز با بازار‌های سنتی نیز یکی دیگر از دلایل بروز این چالش‌هاست. رمزارز نه کالای لوکس است، نه ابزاری برای فعالیت‌های خاص؛ بلکه بخشی از سبد دارایی مردم شده است. کاربران تنها برای سرمایه‌گذاری وارد این بازار نمی‌شوند؛ انتقال ارزی، پرداخت بین‌المللی، حفظ ارزش دارایی و حتی توسعه ابزار‌های فناوری، مهم‌ترین انگیزه‌ها هستند؛ بنابراین محدودسازی تقاضا امکان‌پذیر نیست، بلکه تنها مسیر دسترسی و شیوه انجام معاملات را به سمت فضا‌های غیربهداشتی و غیرقابل‌نظارت سوق می‌دهد.

در کنار این مسائل، یکی از موضوعات اساسی «پذیرش» است. اگر سیاست‌گذار پدیده‌ای را نپذیرد، امکان بهره‌برداری از ظرفیت‌های آن نیز از بین می‌رود. این همان اتفاقی است که در ماینینگ رخ داد. زمانی که جهان این صنعت را به‌عنوان یک منبع اقتصادی پذیرفت، کشور‌هایی مانند امارات، آمریکا و کانادا زیرساخت‌هایشان را توسعه دادند و حتی درآمد‌های جدیدی برای شبکه برق ایجاد کردند. اما در ایران برخورد‌های مقطعی و سلبی، یک فرصت اقتصادی جدی را به تهدید تبدیل کرد. پذیرش درست به معنای آزادسازی بی‌ضابطه نیست، بلکه ایجاد چارچوبی است که بتوان بر اساس آن زیرساخت و فناوری را توسعه داد.

از سوی دیگر، ساختار نظارتی فعلی نیز نیازمند بازنگری است. بخشی از مشکلاتی که امروز در اقتصاد نقدی کشور وجود دارد، نتیجه همین دیدگاه کنترل‌گرایانه و چندنرخی است. وقتی ابزار‌های نظارتی سنتی در بازار پول نتوانستند از بروز بحران‌های بانکی جلوگیری کنند، طبیعی است که همان روش‌ها نمی‌توانند برای رمزارز‌ها نیز کارآمد باشند. رمزارز‌ها با منطق متفاوتی کار می‌کنند، مبتنی بر شفافیت زنجیره‌ای و جریان‌های بین‌المللی هستند و به همین دلیل نسخه‌های قدیمی نظارت، نه تنها کارساز نیست بلکه بحران‌زا هم هست.

نقش رسانه‌ها و پلتفرم‌های داخلی نیز در این میان بسیار مهم است. شفاف‌ترین بخش اکوسیستم رمزارز در ایران، همین پلتفرم‌های داخلی هستند؛ جایی که تراکنش‌ها ثبت می‌شود، حسابرسی انجام می‌گیرد، لایه‌های امنیتی وجود دارد و ارتباط با نهاد‌های مالی برقرار است. رسانه‌ها با آموزش عمومی می‌توانند درک جامعه و حاکمیت را اصلاح کنند. وقتی مردم بدانند رمزارز تهدید نیست، بلکه فرصت‌های فناورانه و اقتصادی مهمی دارد، زمینه برای تصمیم‌گیری‌های منطقی‌تر فراهم می‌شود.

کشور‌های منطقه نمونه واضحی از مسیر صحیح هستند. امارات، عربستان و ترکیه با پذیرش توکنیزیشن مسیر جذب سرمایه و توسعه فناوری را هموار کرده‌اند. این کشور‌ها نه‌تنها رمزارز را تهدید نمی‌دانند، بلکه آن را ابزار توسعه می‌بینند. عقب‌ماندن از این موج به معنای از دست‌دادن فرصت‌های اقتصادی بزرگی است؛ فرصتی که امروز در دسترس تمام کشور‌هایی است که به‌جای ترس، مدل پذیرش و مشارکت را انتخاب می‌کنند.

در نهایت، آینده رمزارز در ایران وابسته به تغییر نگاه است. اگر ترس بر تصمیم‌گیری‌ها سایه داشته باشد، همان اتفاقی می‌افتد که سیاست‌گذار از آن نگران است: دارایی مردم از کشور خارج می‌شود، بازار غیررسمی رشد می‌کند و نظارت واقعی از بین می‌رود. اما اگر رویکرد مبتنی بر مشارکت، چارچوب‌گذاری و بهره‌گیری از ظرفیت پلتفرم‌های داخلی باشد، رمزارز می‌تواند به یکی از مزیت‌های جدی اقتصاد دیجیتال ایران تبدیل شود.

گفتنی است که در همین راستا، دومین رویداد رمزآتی، ۱۷ و ۱۸ آذر ماه در هتل قلب تهران برگزار خواهد شد. از سخنرانان ویژه این رویدا می‌توان به محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی و حجت‌اله صیدی، رئیس سازمان بورس اشاره کرد.

همچنین پنل ویژه‌ی تحلیل بازار‌ها توسط صادق الحسینی، پردرخواست‌ترین بخش این رویداد است که سه‌شنبه برگزار خواهد شد.

اقتصاد آنلاین برای افزایش رفاه و کیفیت این رویداد، پذیرایی صبحانه و ناهار، به همراه کد تخفیف تپسی را در نظر گرفته‌است که از طریق همین لینک، امکان ثبت‌نام رایگان و شرکت در قرعه‌کشی آیفون ۱۷ پرومکس، ps۵ و غیره، برای شما فراهم خواهد بود.