چشم‌انداز روابط تهران-مسکو پس از ابراز آمادگی پوتین برای میانجی‌گری بین ایران و آمریکا

به گزارش اقتصاد آنلاین، سایت تحلیلی "امواج" در گزارشی تحلیلی درباره پیشنهاد میانجی گری روسیه بین ایران و آمریکا اشاره می‌کند که جو غالب در مطالب منتشر شده در مطبوعات و رسانه‌های اجتماعی فارسی زبان حاکی از "بی اعتمادی" عمیق نسبت به مسکو و واشنگتن در تهران است.

ایران مراقب است تا مبادا به ابزار معامله میان پوتین و ترامپ تبدیل شود

این سایت در ادامه درباره دلیل شک و تردید در داخل ایران نسبت به پیشنهاد میانجی گری "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهور روسیه بین ایران و آمریکا برای حل اختلافات فیمابین می‌نویسد:"شک و تردید در سراسر طیف‌های سیاسی ایران آشکار است. آنان بر سر این موضوع اجماع نظر دارند که ایران باید مراقبت باشد که مبادا در معاملات بین پوتین با "دونالد ترامپ" همتای آمریکایی اش به ابزاری برای آن معامله تبدیل نشود. "یوری اوشاکوف" دستیار ولادیمیر پوتین در تاریخ ۴ مارس تایید کرد که ایران موضوع مورد بحث در نشست ۱۸ فوریه بین مقام‌های ارشد روسی و آمریکایی در ریاض بوده است. "دیمیتری پسکوف" سخنگوی کرملین به طور جداگانه گفته بود که مسکو معتقد است ایران و آمریکا باید اختلافات خود را از طریق دیپلماتیک حل کنند و روسیه مایل است چنین تلاش‌هایی را تسهیل نماید. او در تاریخ ۵ مارس تاکید کرد که مذاکرات آینده روسیه و آمریکا شامل برنامه هسته‌ای ایران می‌شود و بار دیگر تاکید کرد که مسکو تهران را متحدی می‌بیند که روابط همه جانبه با آن را حفظ می‌کند".

اجماع نظر میان جناح‌های سیاسی درون ایران بر سر لزوم احتیاط و نگاهی همراه با تردید

این سایت در ادامه با اشاره به این که در داخل ایران میان جناح‌های سیاسی اجماع نظری درباره لزوم "احتیاط" در قبال پیشنهاد میانجی گری روسیه بین ایران و آمریکا وجود دارد، می‌نویسد:"احتمال مداخله دیپلماتیک روسیه به ویژه در رسانه‌های اصولگرا در ایران که عموماً از همکاری نزدیک‌تر تهران با مسکو حمایت می‌کنند، با شک و تردید مواجه شده است. برای مثال، روزنامه "کیهان" استدلال کرده که ایران نیازی به واسطه ندارد و به مسکو هشدار داده که "در دام آمریکا نیفتد". این روزنامه به سوابق گذشته واشنگتن در "خیانت و فریبکاری" اشاره کرده است. روزنامه "قدس" نیز با انتقاد از انتشار خبر آمادگی روسیه برای میانجی گری و مذاکرات آمریکا و روسیه درباره ایران توسط خبرگزاری "بلومبرگ" اشاره کرده که نیت انتشار آن خبر این بوده که ایران را به عنوان "ابزار چانه زنی در رابطه آمریکا و روسیه" معرفی کند. رسانه‌های اصلاح طلب و کارشناسان آن اروگاه سیاسی نیز به همان اندازه بدبین بودند و بی اعتمادی عمیق نسبت به روسیه را از خود نشان داده‌اند. برای مثال، روزنامه "سازندگی" نوشته است:"اگرچه مذاکرات می‌توانند تنش‌ها را کاهش دهند، با این وجود، نقش بالقوه روسیه به‌عنوان طرف مذاکره لزوماً به نفع ایران نخواهد بود". این روزنامه در ادامه اشاره کرده که بعید به نظر می‌رسد مسکو یک "میانجی واقعی" باشد و انگیزه باطنی احتمالی آن کشور احتمالا استفاده از تهران به عنوان ابزار "چانه زنی" در معاملات خود با واشنگتن است. "نعمت الله ایزدی" دیپلمات سابق در گفت‌و‌گو با روزنامه "شرق" بی طرفی مسکو را زیر سوال برده و گفته است:"روسیه میانجی بی طرفی نیست بلکه منافع خود را دنبال می‌کند". "غلامرضا انصاری" دیپلمات سابق نیز با تکرار همین دیدگاه به خبرگزاری "ایلنا" گفته کشور‌هایی مانند روسیه و چین به دنبال "ایرانی ضعیف هستند که مشغول مبارزه با آمریکا باشد و از این طریق دستیابی به اهداف آن کشور برای شان آسان‌تر خواهد شد". کاربران در شبکه‌های اجتماعی ایرانی نیز به این موضوع توجه کردند و بسیاری از آنان نسبت به روسیه ابراز بی اعتمادی کرده‌اند. "احمد زیدآبادی" تحلیلگر معتقد است که پوتین و ترامپ هر دو به دنبال پایان دادن به خصومت بین کشور‌های شان هستند و رئیس جمهور روسیه از همین رو خواهان آن است که ایران به خصومت خود با ایالات متحده پایان دهد".

ارتباط استعفای ظریف با پیشنهاد میانجی گری روسیه

این سایت با اشاره به این که برخی کاربران رسانه‌های اجتماعی در این باره گمانه زنی می‌کنند که استعفای "محمد جواد ظریف" معاون راهبردی رئیس جمهور ایران، با میانجی گری احتمالی روسیه در موضوع هسته‌ای ایران مرتبط است، می‌نویسد:"این استدلال از آن رو مطرح می‌شود که پیش‌تر ظریف به صراحت نسبت به نیات مسکو ابراز بی اعتمادی کرده بود. او روسیه را متهم به مخالفت با امضای توافق هسته‌ای ایران با غرب در سال ۲۰۱۵ میلادی کرده بود. برخی استدلال کردند که روسیه خواستار برکناری "ظریف" به عنوان پیش شرط موافقت با میانجی گری بین ایران در مذاکرات با آمریکا بوده است. ناظران دیگر گفتند که روسیه "دشمنان خود را به خوبی می‌شناسد" و به مقام‌های سیاسی ایران پیشنهاد داده که ظریف را برکنار کنند تا مسکو خشنود شود".

چرا ایرانیان نسبت به روسیه بی اعتماد هستند؟

سایت "امواح" درباره دلیل بی اعتمادی بخش وسیعی از ایرانیان نسبت به نیات روسیه می‌نویسد:" برای ایران، روسیه هم متحد و هم یک مسئولیت بالقوه است. از زمان آغاز جنگ اوکراین، ایران به طور تصاعدی همکاری نظامی خود را با مسکو تعمیق بخشیده است، اما سابقه تاریخی باعث شده تا بسیاری از ایرانیان نسبت به اعتماد به روسیه به عنوان یک شریک هشدار داده و ابراز نگرانی کنند. ناظران مواردی را خاطر نشان می‌سازند که در آن مسکو رابطه خود با واشنگتن را بر منافع تهران در اولویت قرار داد از جمله اعمال تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران به دلیل برنامه هسته‌ای این کشور در سال ۲۰۱۰. علاوه بر این، رسانه‌های ایرانی نسبت به مذاکرات ماه گذشته به میزبانی عربستان سعودی بین روسیه و آمریکا ابراز نگرانی کردند".

چشم انداز تحولات سیاسی پس از اعلام آمادگی میانجی گری مسکو بین تهران و واشنگتن 

"امواج" در بخش پایانی گزارش خود درباره چشم انداز تحولات سیاسی مرتبط با ایران پس از ابراز آمادگی مقام‌های روسیه برای میانجی گری بین ایران و آمریکا می‌نویسد:"روسیه پس از عربستان سعودی دومین کشوری است که طی یک ماه گذشته پیشنهاد میانجی گری بین ایران و آمریکا را مطرح کرده است. با این وجود، مشخص نیست که آیا مسکو یا ریاض می‌توانند جایگزین میانجی‌های سنتی‌تر مانند قطر و عمان شوند یا خیر. تهران باید خطرات تعامل با غرب از طریق روسیه را بسنجد، گفتگویی بالقوه‌ای که ممکن است در آن منافع روسیه با منافع ایران سازگار نباشد. همزمان که ایران گزینه‌های دیپلماتیک خود را دنبال می‌کند، هرگونه پیشرفت یا شکست در تعامل بالقوه با واشنگتن احتمالا با محاسبات فراتر از موضوع هسته‌ای شکل خواهد گرفت. فراتر از برنامه هسته‌ای ایران و سیاست منطقه‌ای، روابط نظامی جمهوری اسلامی ایران با روسیه به ویژه در مورد پهپاد‌ها و موشک احتمالا از جمله موضوعاتی است که ایالات متحده می‌خواهد در هر مذاکره‌ای به آن پرداخته شود. چنین سناریویی مسکو را با تضاد منافع اضافی با منافع تهران مواجه خواهد ساخت".