قطعی بلواسکای، آیا وعده نامتمرکز بودن یک توهم است؟

به گزارش اقتصادآنلاین، قطع شدن بلواسکای برای کاربران این شبکه اجتماعی به‌ظاهر نامتمرکز، تناقضی آشکار با فلسفه‌ای بود که بنیان آن بر استقلال از زیرساخت‌های مرکزی بنا شده است. با اینکه بلواسکای از پروتکل AT بهره می‌برد که به کاربران اجازه می‌دهد زیرساخت‌های مستقل از پلتفرم مرکزی راه‌اندازی کنند، اما واقعیت این است که بیشتر کاربران هنوز به اپلیکیشن رسمی و زیرساخت اصلی این پلتفرم متکی هستند.

در تئوری، هر فرد یا گروهی می‌تواند بخش‌هایی از این پروتکل مانند ذخیره‌سازی داده‌های شخصی (PDS) را به‌صورت مستقل اجرا کند، اما اجرای چنین فرایندی نیازمند دانش فنی و منابع خاصی است که فعلاً تنها عده محدودی به آن دست یافته‌اند. همین عدم بلوغ فنی و محدودیت در پیاده‌سازی واقعی نامتمرکزسازی، باعث شده تا بسیاری از کاربران در هنگام بروز نقص فنی در سرور‌های اصلی بلواسکای، از دسترسی به شبکه محروم شوند.

ماستودون، برنده قطعی‌های بلواسکای

قطعی اخیر بلواسکای فرصتی طلایی برای شبکه اجتماعی ماستودون فراهم کرد تا ماهیت نامتمرکز واقعی خود را به رخ بکشد. ماستودون که بر پایه پروتکل ActivityPub فعالیت می‌کند، به کاربران این امکان را می‌دهد که به‌راحتی سرور‌های شخصی خود را حتی روی دستگاه‌های کوچک اجرا کنند. برخلاف بلواسکای که به‌دلیل سختی پیاده‌سازی پروتکلش بر دستگاه‌های محدود، هنوز به تمرکزگرایی متهم است، ماستودون توانسته نشان دهد که شبکه‌ای غیرمتمرکز واقعاً می‌تواند از یک نقطه مرکزی بی‌نیاز باشد.

کاربران ماستودون، با اشاره به این انعطاف‌پذیری، بلواسکای را به سخره گرفته و شعار‌های آن درباره نامتمرکزسازی را پوچ خوانده‌اند. به عقیده آنها، اگر بلواسکای نتواند زیرساخت خود را گسترش دهد و وابستگی کاربران را به اپلیکیشن رسمی کاهش دهد، هرگونه ادعای نامتمرکز بودن تنها یک پوشش تبلیغاتی خواهد بود.

آیا بلواسکای مسیر خود را اصلاح می‌کند؟

سؤال اصلی اینجاست که آیا این قطعی یک هشدار به موقع برای تیم توسعه بلواسکای خواهد بود یا زنگ خطری برای فرار کاربران به سمت رقبای جدی‌تر؟ ایده اولیه بلواسکای، ایجاد جوامعی مستقل با زیرساخت و اپلیکیشن‌های خاص خود بود که از طریق پروتکل باز، بتوانند به هم متصل شوند. اما تا زمانی که این زیرساخت‌ها واقعاً گسترده و عملیاتی نشوند، هرگونه نقص فنی می‌تواند کل سیستم را دچار اختلال کند.

تک‌کرانچ در گزارش خود اشاره کرده که برخی کاربران مستقل که از زیرساخت اصلی بلواسکای استفاده نمی‌کردند، در زمان قطعی همچنان به شبکه دسترسی داشتند. این مسئله نشان می‌دهد که ظرفیت‌های واقعی برای نامتمرکزسازی وجود دارد، اما باید دید آیا بلواسکای به این مسیر شتاب می‌دهد یا نه.