
استارتاپ استودیوها در ایران، ساختار تازه یا توهم تکراری؟

در میان نمایشهای رنگارنگ استارتاپی در اینوتکس ۱۴۰۴، چینووا از معدود مجموعههایی بود که بهجای مانور تبلیغاتی، سعی کرد تجربهای واقعی از ساخت استارتاپ بر بستر مسئله ارائه دهد. اما در فضای پرچالش نوآوری ایران، مدل استارتاپ استودیو واقعاً کار میکند یا صرفاً در قالب ارائهها باقی میماند؟
به گزارش اقتصادآنلاین، در نمایشگاه اینوتکس ۱۴۰۴، چینووا با چهار استارتاپ فعال روی صحنه رفت؛ مجموعهای که تلاش میکند از دل چالشهای واقعی در حوزههایی، چون بانکداری، سلامت و پرداخت، محصولاتی فناورانه خلق کند. احسان نوری، مدیرعامل چینووا، در استیج اینوتکس چشمانداز این استارتاپ استودیو را توضیح داد و در عین حال از موانع قدیمی در مسیر نوآوری انتقاد کرد. او تأکید کرد بسیاری از صنایع ایران هنوز توان یا تمایل لازم برای تعریف دقیق مسئله و واگذاری آن به استارتاپها را ندارند.
این استارتاپ استودیو با چهار استارتاپ در نمایشگاه حضور داشت. «مومنت اسپورت» سعی دارد با بهرهگیری از NFT، رابطه هواداران ورزشی با باشگاهها را بازتعریف کند و تجربهای ساده از دارایی دیجیتال ارائه دهد. «نواپی» بستری برای پرداخت رمزارزی است که بیش از ۱۰۰ پذیرنده دارد و تلاش میکند رمزارز را از سطح صرافی به پرداخت روزمره وارد کند. «ایندیفای» مدل تازهای از تأمین مالی زنجیره تأمین را ارائه داده و «پلاریوم» نیز زیرساخت بلاکچینی مشترکی است که توسط چینووا برای تسهیل دسترسی استارتاپها به فناوری غیرمتمرکز ایجاد شده.
نوری در ارائه خود با صراحت گفت: «ما هنوز در مرحلهای هستیم که باید فرهنگ ارجاع مسئله را جا بیندازیم. بسیاری از سازمانها بهجای تعریف دقیق نیاز، همچنان دنبال راهحلهای کلیشهای هستند یا اساساً نمیدانند چطور با استارتاپ وارد همکاری شوند.» این رویکرد از نگاه چینووا نیازمند تغییر است و استارتاپ استودیو بهجای انتخاب استارتاپهای آماده، از صفر تا بازار را خودش میسازد.
در ادامه صحبتها، نوری نگاهی هم به بازار منطقهای داشت و گفت: «هدف ما این است که بعد از تثبیت در ایران، به یکی از استودیوهای پیشرو در خاورمیانه تبدیل شویم. مذاکراتی با بازیگران منطقهای هم در جریان است.»، اما با وجود این نگاه رو به بیرون، انتقاد اصلی او به درون اکوسیستم ایران بازمیگشت.
او در بخشی از صحبتهایش درباره نمایشگاههای داخلی گفت: «فضای نمایشگاهی در ایران نیاز به بازنگری جدی دارد. جیتکس با اینکه از نظر فیزیکی کوچکتر است، اما در مخاطبسازی، نظم و عمق تعامل بسیار موفقتر عمل میکند. اگر میخواهیم پردیس را سیلیکونولی ایران بنامیم، باید استانداردهای جهانی را هم رعایت کنیم.»
از نگاه چینووا، مشکلات ساختاری مثل نبود رگولاتوری یکپارچه، کمبود نیروی متخصص و ناتوانی در جذب سرمایه، همچنان بزرگترین چالشهای نوآوری در ایراناند. نوری گفت: «تعامل برخی نهادهای دولتی بهجای تسهیلگری، گاهی مانع میشود. حتی برای شروع سادهترین سرویسها باید از سدهای بوروکراتیک عبور کنیم.»
با تمام این انتقادها، چینووا معتقد است که تنها مسیر ممکن، ادامه دادن است. نوری در بخش پایانی ارائه خود گفت: «استارتاپ استودیو بدون استارتاپ معنا ندارد. ما زمانی موفقیم که تیمهایمان مشتری واقعی داشته باشند، مسئلهای را حل کنند و در بازار ماندگار شوند. اینوتکس برای ما فرصتی بود تا بازخورد واقعی بگیریم نه فقط تشویق یا سلفی.»
حضور این مجموعه در اینوتکس شاید بزرگترین دستاوردش را در همین جسارت برای نقد شرایط فعلی و پافشاری بر مسیر متفاوتش نشان داد. اما آیا استارتاپ استودیو در ایران واقعاً شانس بقا دارد؟ و آیا چینووا میتواند از دل مشکلات ریشهدار، ساختار پایداری برای نوآوری بسازد یا صرفاً در حاشیه نمایشگاهها دیده خواهد شد؟