نقش راهبردی توسعه بندر خشک در ارتقاء زنجیره تأمین، رونق کسب‌وکار و ظرفیت‌های ویژه استان خراسان رضوی
دبیرکل انجمن مدیریت کسب‌وکار ایران و مدرس دانشگاه، در گفت‌وگویی تحلیلی به بررسی نقش کلیدی توسعه بنادر خشک در بهبود ساختار لجستیکی کشور، ارتقاء فضای کسب‌وکار و فرصت‌های اقتصادی ویژه استان خراسان رضوی پرداخت.
به گزارش اقتصادآنلاین، در سال‌های اخیر، با افزایش چشمگیر حجم تجارت خارجی و تغییر الگوهای حمل و نقل کالا، مدیریت بهینه جریان کالا در بنادر و نقاط لجستیکی کشور به یک ضرورت راهبردی تبدیل شده است. توسعه بندر خشک به‌عنوان مرکزی لجستیکی در داخل کشور، ظرفیت کاهش بار ترافیکی بنادر ساحلی، تسریع در فرآیند ترخیص کالا و کاهش هزینه‌های لجستیکی را داراست که این موارد به طور مستقیم بر کارآمدی زنجیره تأمین ملی تأثیرگذارند.
محمدرضا انبیائی در تشریح ابعاد این موضوع می‌گوید: «بندر خشک، محلی استراتژیک برای انجام عملیات انبارداری، توزیع و ترخیص کالا است که با کاهش تمرکز فعالیت‌ها در بنادر ساحلی، به بهبود فضای کسب‌وکار و افزایش سرعت گردش کالا کمک می‌کند. این زیرساخت، علاوه بر مزایای لجستیکی، موجب توسعه اقتصادی منطقه‌ای، ایجاد فرصت‌های شغلی و رونق صنایع مرتبط با حمل‌ونقل و خدمات پس از فروش می‌شود.»
وی ادامه می‌دهد: «از منظر توسعه کسب‌وکار، بندر خشک می‌تواند به عنوان یک کاتالیزور برای رشد شرکت‌های حمل و نقل، انبارداری، خدمات لجستیکی و حتی کسب‌وکارهای فناوری محور در حوزه مدیریت زنجیره تأمین عمل کند. کاهش هزینه‌ها و زمان ترخیص کالا، موجب بهبود نقدینگی بنگاه‌ها و افزایش توان رقابت‌پذیری در بازارهای داخلی و بین‌المللی می‌شود. این موضوع اهمیت ویژه‌ای برای بنگاه‌های کوچک و متوسط دارد که در شرایط فعلی، به شدت از مشکلات لجستیکی متضرر می‌شوند.»
در بستر استانی، خراسان رضوی به دلیل موقعیت ژئواکونومیک منحصربه‌فرد خود و هم‌مرزی با بازارهای استراتژیک آسیای میانه و افغانستان، دارای ظرفیت‌های بی‌نظیری است. این استان با وجود زیرساخت‌های جاده‌ای و ریلی مناسب، به‌عنوان دروازه اصلی شرق کشور، می‌تواند نقش مرکزی در شبکه لجستیکی کشور ایفا کند.
انبیائی در این باره می‌گوید: «خراسان رضوی با تنوع بالای فعالیت‌های اقتصادی، شامل کشاورزی، صنعت، خدمات و تجارت خارجی، نیازمند زیرساخت‌های لجستیکی پیشرفته است تا بتواند به عنوان هاب ترانزیتی منطقه ایفای نقش کند. توسعه بندر خشک در این استان علاوه بر تسهیل واردات و صادرات، موجب جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید، رونق کسب‌وکارهای خرد و کلان، و افزایش اشتغال در بخش‌های مرتبط می‌شود.»
وی افزود: «ویژگی‌های خاص استان، نظیر وجود مرزهای رسمی متعدد، نزدیکی به بازارهای بزرگ منطقه، و ترکیب صنعتی پویا، از جمله مزایای رقابتی مهم برای توسعه مراکز لجستیکی هستند. بهره‌برداری هوشمندانه از این مزیت‌ها می‌تواند به شکل‌گیری یک اکوسیستم کسب‌وکاری قوی منجر شود که فراتر از خدمات لجستیکی، شامل توسعه خدمات فناوری اطلاعات، مشاوره کسب‌وکار و آموزش‌های تخصصی در حوزه مدیریت زنجیره تأمین است.»
این مدرس دانشگاه ضمن تأکید بر لزوم حکمرانی یکپارچه، خاطرنشان کرد: «تحقق این اهداف مستلزم هماهنگی دقیق بین نهادهای مختلف از جمله سازمان بنادر، وزارت راه، گمرک و بخش خصوصی است. همچنین، فراهم آوردن بسترهای قانونی، مشوق‌های مالیاتی و حمایت‌های آموزشی از عوامل کلیدی موفقیت پروژه‌های بندر خشک به شمار می‌روند.»
وی استدلال کرد: «مطالعات جهانی نشان می‌دهد توسعه بندر خشک، با کاهش میانگین ۲۰ تا ۳۰ درصدی هزینه‌های لجستیکی، نقش مهمی در بهبود بهره‌وری بنگاه‌ها دارد. به ویژه کسب‌وکارهای کوچک و متوسط که ستون فقرات اقتصاد کشور هستند، با کاهش هزینه و افزایش سرعت فرآیندهای ترخیص، توان رقابتی بیشتری در بازارهای داخلی و خارجی پیدا می‌کنند.»
دبیرکل انجمن مدیریت کسب‌وکار ایران در پایان گفت: «بندر خشک، فرصتی استراتژیک برای توسعه متوازن اقتصادی و ایجاد اشتغال پایدار در استان‌هایی مانند خراسان رضوی است. با برنامه‌ریزی دقیق و ایجاد ساختارهای مدیریتی تخصصی، می‌توان این ظرفیت را به موتور محرک توسعه منطقه‌ای و ملی تبدیل کرد.»
