فرسایش سنگ‌ها و فرونشست تخت جمشید/جزئیاتی از طرح جامع ساماندهی تخت جمشید
فرونشست زمین یکی از مخاطرات بزرگ برای میراث فرهنگی است. حفظ و حراست از میراث فرهنگی در برابر این بحران فقط بر عهده میراث فرهنگی نیست و باید دستگاه‌های متولی برای گذر از این بحران بدون آسیب به محیط زیست و میراث فرهنگی تلاش کنند.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از همشهری آنلاین، این سند طی هفته‌های آینده در شورای راهبردی مطرح خواهد شد تا به‌عنوان چارچوب جامع مدیریتی و حفاظتی مجموعه به تصویب برسد. به گفته او، حدود ۵۷ هکتار از اراضی اطراف تخت‌جمشید تاکنون خریداری شده تا در راستای همین طرح، به ایجاد زیرساخت‌های گردشگری، ساماندهی دسترسی‌ها و ارتقای خدمات اختصاص یابد. این اقدامات با هدف کنترل مداخلات ناهمگن و تضمین حفاظت پایدار در عرصه و حریم تخت‌جمشید انجام می‌شود.
عضو کارگروه تخصصی تغییرات اقلیمی در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری درباره اهمیت تصویب طرح‌های ساماندهی برای محوطه‌های تاریخی به همشهری می‌گوید: «طرح‌های جامع ساماندهی محوطه‌های تاریخی باید با در نظر گرفتن افق بلند مدت، علاوه بر مسئله تاریخی به مشارکت دادن جوامع محلی در نگهداری و حفاظت از محوطه‌های تاریخی بپردازد.»
حمید فدایی لزوم مشارکت جوامع محلی را بیشتر توضیح می‌دهد و می‌گوید: «پارسه که شامل چند ده هزار هکتار حریم تخت جمشید است، روستا‌های زیادی را در برمی‌گیرد. این محدوده صنعت ندارد و کشاورزی هم به دلیل واقع شدن در حریم محدودیت‌هایی دارد. پس لازم است مشاغل جایگزین برای گردش اقتصاد مستقیم و غیرمستقیم آنان معرفی شود و در طرح جامع ساماندهی تخت جمشید برنامه‌ای برای توسعه گردشگری با مشارکت جامع محلی دیده شود. زیرا وقتی محوطه‌ای میراث جهانی می‌شود، مقصد گردشگری هم هست.»
حمید فدایی در ادامه به فرسایش سنگ‌های تخت جمشید به عنوان یکی از موضوعات مهم برای مطرح شدن طرح جامع ساماندهی اشاره می‌کند و می‌افزاید: «فرسایش از همان زمان ساخت محوطه تخت جمشید از ۲۵۰۰ سال پیش به عنوان امری طبیعی تا کنون مطرح بوده‌است. در دوران ۲۰۰ ساله هخامنشی نیز سنگ‌های رگه‌دار تخت جمشید در اثر باران فرسایش پیدا کرد و مرمت آن انجام شد. آنچه در این خصوص مهم است استمرار مرمت در این محوطه است؛ مرمتی که بدون شتاب‌زدگی و بر اساس پژوهش باشد. نکته مهم در سند جامع حفاظتی و مدیریتی تخت جمشید توجه به تامین اعتبار است.»
درباره موضوع فرونشست زمین در محدوده تخت جمشید می‌گوید: «فرونشست زمین یکی از مخاطرات بزرگ برای میراث فرهنگی است. حفظ و حراست از میراث فرهنگی در برابر این بحران فقط بر عهده میراث فرهنگی نیست و باید دستگاه‌های متولی برای گذر از این بحران بدون آسیب به محیط زیست و میراث فرهنگی تلاش کنند. بدیهی است که حفظ و حراست تخت جمشید از بحران فرونشست باید یکی از اولویت‌های برنامه جامع ساماندهی باشد.»
این کارشناس میراث فرهنگی در پایان یادآور می‌شود: «حواس‌مان باشد که در این برنامه‌ها نوسازی جای ساماندهی را نگیرد و از اصالت اثر کاسته نشود. این ریزبینی‌ها برای تخت جمشید که یک مطالبه همگانی است، جدی‌تر خواهد بود و از سویی دیگر این جزئیات است که برنامه جامع ساماندهی را ارزشمند و پایدار می‌کند.»
