انتقال پایتخت با چراغ سبز شورای شهر تهران / جابجایی پایتخت ایران جدی شد

به گزارش اقتصادآنلاین، مسعود پزشکیان، رئیس جمهو اعلام کرد که تهران دیگر توان ایفای نقش پایتختی را ندارد و انتقال مرکز سیاسی کشور از یک «انتخاب» به یک «الزام» تبدیل شده است.

پزشکیان با اشاره به کاهش شدید بارش‌ها و افت منابع آبی، هشدار داد که هزینه تأمین آب برای تهران به‌زودی ممکن است به ۴ یورو برای هر مترمکعب برسد و این فشار ناپایدار بر منابع شهر، ادامه‌ناپذیر است. او همچنین بر چابک‌سازی دولت و کاهش هزینه‌ها تاکید کرده است. رئیس جمهور در جلسات اخیر هیئت دولت اعلام کرده که تمامی وزرا و مسئولان دستگاه‌های اجرایی باید در حوزه کنترل و مدیریت منابع مسئولیت خود را ایفا کنند و گزارش‌هایی ظرف یک ماه آینده ارائه دهند. در سفر خود به اردبیل نیز به تغییر در فعالیت کارمندان اشاره کرد و گفت: «رئیس‌جمهور به رهبری گفته است کارمندان ساعت ۹ بیایند و ساعت ۱۲ بروند چراکه کاری انجام نمی‌دهند اما آب و برق مصرف می‌شود.»

این اقدامات، از جمله واگذاری اختیارات به استانداران در ایام جنگ، نشان می‌دهد که دولت نه تنها در حرف بلکه در عمل نیز به دنبال چابک‌تر کردن ساختار خود و کاهش فشار بر منابع است.

با انتقال پایتخت مخالفتی نداریم

در این زمینه، برخی اعضای شورای شهر تهران نسبت به تناقض شعارها و اقدامات هشدار داده‌اند. رئیس شورای شهر تهران گفت: «ما با انتقال پایتخت مخالفتی نداریم؛ پایتخت می‌تواند به جای دیگری منتقل شود و دولت کوچک شود. اما نمی‌خواهند این «امپراتوری» کوچک شود. اگر کوچک شدن دولت خوب است، چرا اقدام نمی‌کنند؟ و اگر بد است، چرا شعارش را می‌دهند؟» این اظهارات نشان می‌دهد که حتی در سطوح محلی نیز نگرانی‌ها و چالش‌های سیاسی و مدیریتی درباره نحوه اجرای چابک‌سازی و کاهش هزینه‌ها وجود دارد.

انتقال پایتخت به منطقه ساحلی مکران

چندی پیش، طرح انتقال پایتخت به منطقه ساحلی مکران در جنوب کشور مطرح شد. این مناطق به‌دلیل دسترسی به منابع آب و دریا، کمتر در معرض تنش آبی هستند و گزینه‌ای مناسب برای استقرار مرکز سیاسی کشور به شمار می‌آیند.

آمارهای رسمی نشان می‌دهد که ۱۹ سد بزرگ کشور با کمتر از ۲۰ درصد ظرفیت فعالیت می‌کنند و مخزن امیرکبیر در اطراف تهران تنها ۶ درصد از حجم قابل استفاده را در اختیار دارد. کاهش آب‌های زیرزمینی نیز بخش‌هایی از پایتخت را با پدیده فرونشست زمین تا ۳۰ سانتی‌متر در سال مواجه کرده است. کارشناسان محیط زیست معتقدند بحران کم‌آبی تنها ناشی از کاهش بارندگی نیست، بلکه ساختار ناکارآمد مصرف، به ویژه در بخش کشاورزی که حدود ۸۰ درصد منابع آبی کشور را مصرف می‌کند، آن را تشدید کرده است.

ایده انتقال پایتخت از دهه‌ها پیش مطرح بوده و دلایلی مانند آلودگی هوا، ترافیک، خطر زلزله و کم‌آبی همواره در کانون توجه قرار داشته است. در سال ۱۳۹۲، مجلس شورای اسلامی طرحی برای مطالعه انتقال پایتخت تصویب کرد، اما به‌دلیل هزینه‌های سنگین و مقاومت‌های سیاسی، این طرح متوقف شد. گزینه‌های پیشنهادی گذشته شامل سمنان، قم و اصفهان بود، اما هیچ‌کدام به مرحله تصمیم‌گیری نهایی نرسید.