با حفظ دامنه نوسان، بازار سرمایه به رقبایی مثل فارکس و رمزارز می‌بازد

به گزارش اقتصاد آنلاین، محمدرضا دهقانی احمدآباد، کارشناس بازار سرمایه، در همایش سالانه بازار سرمایه گفت: صفوف خرید و فروش بسیار پیوسته‌ای در بازار شکل می‌گیرد که تبعات جدی برای سرمایه‌گذاران و کلیت بازار دارد. وقتی معاملات به‌اصطلاح یک‌طرفه می‌شود، هم نقش نقدشوندگی از بین می‌رود و هم نقاطی ایجاد می‌شود که برخی می‌توانند از این ضعف سوءاستفاده کرده و سود‌های غیرعادی کسب کنند.

وی افزود: در بازار ما سرمایه‌گذار هر زمان بخواهد معامله کند، لزوما سفارشی در سمت مقابل وجود ندارد. با بزرگ شدن دامنه مظنه‌ها، هزینه نقدشوندگی بالا می‌رود و این هزینه مستقیم به زیان سرمایه‌گذار تمام می‌شود.

عقب‌ماندگی از بازار‌های رقیب و حتی سنتی

دهقانی احمدآباد تصریح کرد: واقعیت این است که نمی‌توان این وضعیت را نادیده گرفت. همین امروز هم نسبت به بازار‌های رقیب عقب افتاده‌ایم و اگر همین مسیر ادامه پیدا کند، ممکن است سرمایه را به بازار‌هایی مثل فارکس و رمزارز واگذار کنیم. حتی نسبت به بازار‌های سنتی مانند طلا و ارز هم در برخی نقاط ضعف داریم.

تجربه آمریکا؛ نقطه آغاز دامنه نوسان پویا

او گفت: در آمریکا دامنه نوسان ابزاری برای کنترل هیجان است، نه مدیریت قیمت. سال ۲۰۱۰ اتفاقی عجیب در نزدیکی پایان معاملات رخ داد؛ بازار که حدود منفی دو درصد بود، به‌دلیل حرکت هم‌زمان الگوریتم‌ها تا منفی هفت درصد سقوط کرد و بسته شد.

وی افزود: این موضوع آن‌قدر مهم بود که سنا ورود کرد و پس از چند سال، نهایتا سازوکاری مصوب شد که امروز آن را به‌عنوان دامنه نوسان پویا می‌شناسیم. قیمت مبدا میانگین متحرک دقیقه گذشته است؛ اگر ۹۰ ثانیه معاملات یک‌طرفه شود، نماد بسته و ۱۵ دقیقه بعد با قیمت تعادلی جدید بازگشایی می‌شود.

بازار آمریکا حتی در بحران کرونا هم ساختار را حفظ کرد

دهقانی ادامه داد: در دوران کرونا، تنها در یک روز ۱،۸۰۰ بار نماد‌ها به‌دلیل هیجان بسته شدند. اما نکته مهم این است که در آمریکا دامنه نوسان هرگز ابزار کنترل قیمت نبود؛ صرفاً برای مدیریت هیجان کوتاه‌مدت به‌کار رفت تا نوسان‌های لحظه‌ای منجر به بحران نشود.

در ایران دامنه نوسان تبدیل به ابزار مدیریت قیمت شده است

وی تصریح کرد: به‌نظر می‌رسد در ایران، دامنه نوسان به‌طور ناخودآگاه به ابزاری برای مدیریت قیمت تبدیل شده است، نه مدیریت هیجان. اما تجربه نشان داده که در مدیریت قیمت چندان موفق نیستیم؛ فقط زمان رسیدن به تعادل را طولانی‌تر می‌کنیم.

او افزود: اگر قرار است قیمتی در یک ساعت به تعادل برسد، با این محدودیت‌ها گاهی به یک ماه یا دو ماه زمان نیاز دارد. در این فاصله طولانی، فرصت‌های رانتی ایجاد می‌شود؛ کسانی که دسترسی به سرخط‌زن‌ها، کارگزاران یا اطلاعات دارند زودتر وارد و خارج می‌شوند و این موضوع نهایتاً نوسان را تشدید می‌کند.

طولانی شدن عدم تعادل، رانت ایجاد می‌کند

وی ادامه داد: طولانی شدن مسیر تعادل باعث می‌شود عده‌ای که دسترسی بیشتری دارند بتوانند زودتر واکنش نشان دهند. این گروه‌ها می‌دانند کدام نماد قرار است عرضه یا خرید شود و از این فاصله زمانی بهره‌برداری می‌کنند. در نتیجه، قیمت‌ها بیش از حد بالا یا بیش از حد پایین می‌رود و بازار از هدف اصلی خود دور می‌شود.