تغییر مهم در صدور شناسنامه / شناسنامه‌های فیزیکی حذف می‌شود

به گزارش اقتصادآنلاین، در راستای رفاه شهروندان و کاهش مراجعات حضوری، رییس سازمان ثبت احوال کشور از اجرای فرایندهای تمام‌  الکترونیکی برای صدور گواهی ولادت، نامگذاری و صدور شناسنامه نوزاد خبر داد. به گفته هاشم کارگر، با هماهنگی میان سازمان ثبت احوال و وزارت بهداشت، به محض تولد نوزاد در بیمارستان، گواهی ولادت به صورت الکترونیکی صادر و برای ثبت به سازمان ثبت احوال ارسال می‌شود. همچنین، کدی از طریق پیامک برای ولی نوزاد ارسال می‌شود تا روند قانونی از طریق آن پیگیری شود.

کارگر با اشاره به الکترونیکی شدن مراحل انتخاب نام نوزاد نیز گفت: والدین می‌توانند از طریق «سامانه تعاملی نام» نسبت به انتخاب و ثبت نام نوزاد اقدام کنند. این سامانه امکان بررسی نام پیشنهادی و تطبیق با مقررات قانونی را نیز فراهم کرده و پس از تایید، شناسنامه نوزاد از طریق پست؛ بدون نیاز به مراجعه حضوری ارسال خواهد شد.

وی افزود: گام بعدی این سازمان، صدور شناسنامه‌های الکترونیکی است. از این پس، شناسنامه‌های فیزیکی برای نوزادان صادر نمی‌شود و مدارک هویتی به صورت الکترونیکی تولید و از طریق پست ارسال می‌گردد. این پروژه از نوزادان آغاز شده و به تدریج همه جمعیت کشور را شامل خواهد شد.

رییس سازمان ثبت احوال کشور با اشاره به اینکه این سازمان یکی از نهادهای حاکمیتی با ۱۰۷ سال سابقه فعالیت است، گفت: ثبت وقایع حیاتی چهارگانه (ولادت، وفات، ازدواج و طلاق) از وظایف اصلی این سازمان است. او تأکید کرد که در دولت چهاردهم، رویکرد اصلی ثبت احوال، حرکت به سمت هوشمندسازی کامل خدمات است تا نهادی کارآمد، شفاف و دیجیتال در خدمت مردم باشد.

رییس سازمان ثبت احوال کشور با اشاره به اقدامات انجام‌شده در یک سال گذشته گفت: هدف اصلی ما ارائه خدمات آسان، سریع و دقیق به مردم است. هاشم کارگر افزود: همه افراد از بدو تولد تا پس از مرگ با سازمان ثبت احوال در ارتباط هستند و دریافت هر نوع خدمتی در کشور مستلزم تأیید هویت افراد است؛ بنابراین هر چه سازمان ثبت احوال در زمینه احراز هویت بهتر و سریع‌تر عمل کند و فعالیت‌ها را هوشمند نماید، سایر دستگاه‌ها نیز ناگزیر به هماهنگی با این روند خواهند بود.

راه‌اندازی سامانه هویت دیجیتال ایرانیان (هدا)

کارگر یکی از اقدامات مهم سال گذشته را راه‌اندازی «سامانه هویت دیجیتال ایرانیان» با عنوان «هدا» دانست و گفت: پیش‌تر، دستگاه‌ها برای احراز هویت متقاضیان خدمات، از ثبت احوال استعلام می‌گرفتند. اما اکنون، فرد متقاضی می‌تواند با احراز هویت در سامانه هدا، خدمت مورد نظر را دریافت کند. در این سامانه، سطح دسترسی به اطلاعات هویتی به‌صورت مشخص تعریف شده و بر اساس نوع خدمت، میزان اطلاعات ارائه‌شده نیز تعیین می‌شود.

وی با اشاره به طراحی سه سطح در سامانه هدا افزود: بسته به نوع خدمت، یکی از سطوح ۱، ۲ یا ۳ مورد استفاده قرار می‌گیرد. سطح ۳ شامل زنده‌ سنجی برای خدمات با بار حقوقی است. همچنین در این راستا، امضای دیجیتال برای هر ایرانی ایجاد شده که به سامانه هدا متصل است. این امضای دیجیتال، امکان امضای غیرحضوری قراردادها را فراهم کرده و دستگاه‌ها نیز می‌توانند از اصالت امضا اطمینان حاصل کنند.

کارگر تأکید کرد: این اقدام در سال گذشته آغاز شده و هم‌اکنون در حال توسعه است. طبق ابلاغیه‌های صادره به‌ویژه از سوی مرکز ملی فضای مجازی، تمامی دستگاه‌ها موظف‌اند احراز هویت را از طریق بستر سامانه هدا انجام دهند.

وی درباره بازخورد عمومی نسبت به این سامانه‌ها گفت: در صورت وجود اشکال، بازخوردها از سوی مردم یا دستگاه‌های خدمات‌رسان اعلام می‌شود؛ تاکنون مشکل جدی برای ارائه خدمات در این سامانه گزارش نشده است. سامانه‌ها پس از راه‌اندازی دوران بلوغ خود را طی می‌کنند و دائماً در حال ارتقا هستند. به‌زودی سامانه‌های استعلامی قدیمی کنار گذاشته شده و سامانه هدا به عنوان بستر اصلی احراز هویت در کشور جایگزین خواهد شد.

صدور الکترونیکی گواهی انحصار وراثت

رییس سازمان ثبت احوال کشور در ادامه از انتقال مسئولیت صدور گواهی انحصار وراثت از قوه قضاییه به این سازمان خبر داد. او گفت: پیش از مرداد ۱۴۰۴، متقاضیان باید به دفاتر خدمات قضایی مراجعه و پس از طی مراحل قضایی گواهی را دریافت می‌کردند. اما با ایجاد زیر ساخت‌های لازم و طبق برنامه هفتم توسعه، مقرر شد از سال دوم این برنامه، صدور گواهی انحصار وراثت به سازمان ثبت احوال واگذار شود.

وی افزود: سال دوم برنامه از سوم مرداد ۱۴۰۴ آغاز شده و از روز شنبه، چهارم مرداد، گواهی‌های انحصار وراثت به‌صورت رسمی توسط سازمان ثبت احوال صادر می‌شوند. طبق قانون، این فرایند نیاز به درخواست یا مراجعه حضوری ندارد. به محض صدور گواهی فوت، گواهی انحصار وراثت نیز ظرف مدت ۲۰ روز تهیه و به صورت الکترونیکی از طریق «سامانه سهیم» برای وراث و ذی‌نفعان شناخته‌شده ارسال خواهد شد.

کارگر اعلام کرد: با ارسال پیامک به وراث، به آن‌ها اطلاع داده می‌شود که گواهی انحصار وراثت آن‌ها صادر شده است و این گواهی از دو طریق قابل دسترسی است؛ نخست از طریق سامانه ابلاغ وراثت به نشانی verasat.ncr.ir و دوم به‌صورت مستقیم از سامانه سهیم به آدرس sahim.sabteahval.ir.

وی همچنین توضیح داد: همه هم‌ وطنانی که پیش از سوم مرداد ماه امسال در قوه قضاییه برای انحصار وراثت پرونده تشکیل داده‌اند، نیازی به مراجعه به سازمان ثبت احوال ندارند و باید روند قبلی را دنبال کنند تا گواهی برای آن‌ها صادر شود. اما کسانی که پس از این تاریخ یکی از اعضای خانواده‌شان فوت کرده و گواهی فوت نیز صادر شده است، دیگر لازم نیست به قوه قضاییه مراجعه کنند و می‌توانند از طریق سامانه سهیم درخواست خود را ثبت کرده و پس از رسیدگی، گواهی را دریافت کنند.

راه‌اندازی سامانه نسبی یا خانواده در کشور

کارگر در ادامه برنامه‌های سازمان در مسیر هوشمندسازی خدمات به راه‌اندازی سامانه نسبی یا «سامانه خانواده» اشاره کرد و گفت: در هر جامعه روابطی وجود دارد که شامل روابط نسبی و سببی است؛ رابطه نسبی به شجره خانوادگی فرد یعنی پدر، مادر و فرزندان بازمی‌گردد و رابطه سببی نیز پس از ازدواج یا براساس مواد قانونی شکل می‌گیرد.

وی با تأکید بر ضرورت شناسایی این روابط برای افراد و دستگاه‌های برنامه‌ریز کشور افزود: تقریباً تمام دستگاه‌ها با پایگاه‌های اطلاعاتی نسبی و سببی در ارتباط هستند. برای شکل‌گیری این پایگاه، داده‌آمایی کامل اسناد هویتی انجام و «کارگاه سببی و نسبی کشور» ایجاد شده که با عنوان «پایگاه خانواده» نیز شناخته می‌شود.

کارگر توضیح داد: درخت‌واره یا شجره‌نامه هر فرد از طریق «سامانه سهیم» (سامانه هویت یکتای ایرانیان) قابل مشاهده است. کاربران با ورود به این سامانه می‌توانند اطلاعات مربوط به خود، پدر، مادر، ازدواج و سایر اطلاعات مربوط به خانواده را ببینند؛ چنانچه برای کارت ملی ثبت‌نام کرده باشند، تصویر آن افراد نیز قابل مشاهده است.

وی افزود: در این سامانه، نشانی افراد نیز ثبت شده و امکان ویرایش آن در صورت لزوم فراهم است. این اطلاعات به دستگاه‌هایی چون قوه قضاییه، بانک مرکزی، نیروی انتظامی، وزارت اقتصاد، هدفمندی یارانه‌ها و سایر نهادهایی که به این داده‌ها نیاز دارند ارائه می‌شود.

رییس سازمان ثبت احوال کشور با بیان اینکه این سازمان در قانون، متولی امور خانوار نیز شده است، گفت: ایجاد پایگاه نسبی و سببی گام اساسی در راستای شکل‌گیری پایگاه خانوار بوده است. اکنون پایگاه خانوار به صورت رسمی در سازمان ثبت احوال مستقر شده و همه دستگاه‌ها اطلاعات مربوط به فضای خانوار را از این سازمان دریافت می‌کنند. به گفته وی، شکل‌گیری این پایگاه در یک سال گذشته مراحل تکمیلی خود را طی کرده و در فرایندهایی مانند انحصار وراثت نیز نقش مهمی دارد.