واکنش‌های تند در واشنگتن به پیشنهاد‌های ویتکاف برای ترامپ و پوتین
کاخ سفید پس از افشای متن مکالمه استیو ویتکاف با یک مقام ارشد روسیه، از او دفاع کرده و این تماس را بخشی «عادی» از مذاکرات دانسته است؛ افشاگری‌ای که به بحث‌های تازه درباره طرح صلح اوکراین، نقش پوتین و اختلافات سیاسی در واشنگتن دامن زده است.
به گزارش اقتصادآنلاین، نشریه وال استریت ژورنال، در گزارشی به دفاع کاخ سفید از ویتکاف در میانه افشاگری‌ها پرداخته است. این نشریه در گزارش خود آورده است: کاخ سفید از استیو ویتکاف، فرستاده ویژه، پس از انتشار گزارشی درباره مکالمه‌ای که گفته می‌شود او در آن به یک مقام روس گفته بود تمجید از رئیس‌جمهور ترامپ می‌تواند به تسهیل تماس با ولادیمیر پوتین درباره جنگ اوکراین کمک کند، دفاع کرده است.
ویتکاف همچنین پیشنهاد کرده بود پوتین پیش از سفر رئیس‌جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، به کاخ سفید، با ترامپ تماس بگیرد؛ مکالمه‌ای که فرصتی به کرملین داد تا با ارسال موشک‌های کروز تاماهاوک به کی‌یف مخالفت کند.
جزئیات افشاشده از مکالمه ویتکاف و اوشاکوف
بلومبرگ نیوز روز سه‌شنبه گزارش داد که ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ در مأموریت‌های دیپلماتیک مختلف، ماه گذشته با یک مقام ارشد روس تماس گرفته و پیشنهاد کرده بود دو طرف با همکاری یکدیگر طرح صلحی برای اوکراین تدوین کنند و پوتین این ایده را با ترامپ مطرح کند. این رسانه همچنین متن مکالمه ۱۴ اکتبر میان ویتکاف و یوری اوشاکوف، دستیار ارشد سیاست خارجی پوتین، را منتشر کرد.
کاخ سفید صحت محتوای منتشرشده را زیر سؤال نبرد و ویتکاف را بابت گفت‌وگوهایش با مقامات روس مورد تمجید قرار داد.
ترامپ روز سه‌شنبه درباره مذاکرات ویتکاف گفت: «این کاملاً کاری استاندارد است»، و افزود احتمالاً او حرف‌های مشابهی به اوکراینی‌ها نیز می‌زند. «این همان کاری است که یک معامله‌گر انجام می‌دهد.»
تماس‌ها درباره غزه و نقش پوتین در گفت‌و‌گو‌ها
کرملین به درخواست برای اظهارنظر در این‌باره فوراً پاسخ نداد. طبق گزارش، ویتکاف به اوشاکوف توصیه کرده بود که پوتین بابت توافق صلح غزه به ترامپ تبریک بگوید.
در خلاصه مکالمه ۱۶ اکتبر میان ترامپ و پوتین، اوشاکوف تأیید کرد که رئیس‌جمهور روسیه از ترامپ بابت کمک به برقراری آتش‌بس در خاورمیانه تمجید کرده است.
او گفت: «رئیس‌جمهور ما مکالمه را با تبریک به دونالد ترامپ بابت تلاش‌های موفق او برای عادی‌سازی وضعیت در نوار غزه آغاز کرد.»
لابی درباره سفر زلنسکی و تلاش برای توقف ارسال تاماهاوک‌ها
در مکالمه با اوشاکوف، ویتکاف همچنین پیشنهاد کرده بود پوتین اندکی پیش از سفر ۱۷ اکتبر زلنسکی به کاخ سفید، با ترامپ تماس بگیرد. زلنسکی امیدوار بود ترامپ با انتقال موشک‌های دوربرد تاماهاوک به اوکراین موافقت کند؛ سلاحی که می‌تواند بسیاری از اهداف روسیه را در تیررس کی‌یف قرار دهد.
اما در تماس ۱۶ اکتبر، طبق گفته اوشاکوف، پوتین به ترامپ هشدار داده بود که ارسال تاماهاوک‌ها می‌تواند جنگ را تشدید کرده و به روابط آمریکا و روسیه آسیب بزند.
اختلافات داخلی درباره حمایت تسلیحاتی از اوکراین
در حالی که ترامپ پیش‌تر درباره کاهش ذخایر موشک‌های آمریکا ابراز نگرانی کرده بود، گفت‌و‌گو با پوتین او را متقاعد کرد که از حمایت از انتقال تاماهاوک‌ها به اوکراین خودداری کند؛ موضوعی که مقام‌های آمریکایی آن را تأیید کرده‌اند.
در واکنش به مکالمه فاش‌شده ویتکاف و اوشاکوف، برخی قانونگذاران جمهوری‌خواه خواستار تغییر مسیر دولت شدند.
برایان فیتزپاتریک، نماینده جمهوری‌خواه از ایالت پنسیلوانیا، در شبکه X نوشت: «این یک مشکل بزرگ است؛ و یکی از دلایل اینکه این نمایش‌های مضحک و جلسات محرمانه باید متوقف شود.» او افزود: «بگذارید وزیر خارجه، مارکو روبیو، کار خود را به شکل عادلانه و بی‌طرفانه انجام دهد.»
انتقاد تند قانونگذاران و درخواست برای برکناری ویتکاف
دن بیکن، نماینده جمهوری‌خواه از ایالت نبراسکا که نسبت به نحوه مدیریت مذاکرات توسط دولت ترامپ انتقاد دارد، گفت این گزارش نشان می‌دهد ویتکاف باید کنار گذاشته شود. او افزود: «ویتکاف طوری رفتار می‌کند که انگار در حقوق‌بگیری روسیه است. کل این ماجرا افتضاحی بوده که لکه‌ای بر کشور ماست. او باید برکنار شود.»
گزارش بلومبرگ از این تماس احتمالاً دریچه‌ای به منشأ طرح ۲۸ بندی صلحی که طی روز‌های اخیر مطرح شده و به‌طور گسترده به‌عنوان طرحی نزدیک به مواضع روسیه دیده می‌شود، گشوده است.
طرح ۲۸ بندی صلح و نقش امتیازدهی‌های پیشنهادی
این طرح خواستار امتیاز‌هایی از سوی اوکراین بود که پیش‌تر خطوط قرمز کی‌یف محسوب می‌شد؛ از جمله واگذاری مناطقی که روسیه هنوز تصرف نکرده، محدود کردن اندازه ارتش اوکراین و کنار گذاشتن عضویت در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی.
بلومبرگ گزارش داد که ویتکاف در گفت‌و‌گو با اوشاکوف، درباره برخی از این امتیازدهی‌ها صحبت کرده و به احتمال واگذاری تمام دونتسک ــ یکی از استان‌های اوکراین که سال‌هاست درگیر جنگی سنگین و تقسیم‌شده است ــ اشاره کرده است.
او طبق متن مکالمه بلومبرگ گفته بود: «من و شما، می‌دانیم برای رسیدن به توافق صلح چه لازم است: دونتسک و شاید نوعی تبادل سرزمین.»
کاهش طرح به ۱۹ بند و فشار‌ها بر زلنسکی
مقام‌های آمریکایی و اوکراینی از آن زمان طرح را به ۱۹ بند کاهش داده‌اند و مسائل نهایی قرار است میان زلنسکی و ترامپ حل‌وفصل شود. مقام‌های اوکراینی از پیشرفت حاصل‌شده در این طرح ابراز رضایت کرده‌اند.
با این حال، سرعت تحولات فشار زیادی بر زلنسکی وارد کرده است. طرح صلح مورد حمایت دو تن از معتمدترین مشاوران سیاست خارجی ترامپ ــ ویتکاف و جرد کوشنر، داماد رئیس‌جمهور که نقش کلیدی در نهایی کردن آتش‌بس غزه و توافق تبادل گروگان داشت ــ قرار دارد. زلنسکی همچنین با رسوایی فساد یک دستیار ارشد روبه‌روست که فضای مانورش را برای توافق بر امتیاز‌هایی که ممکن است برای بسیاری از اوکراینی‌ها غیرقابل‌قبول باشد، محدود می‌کند.
برنامه‌ریزی برای دیدار‌های آینده و نقش مسکو
ترامپ روز سه‌شنبه در یک پست شبکه اجتماعی گفت که به ویتکاف دستور داده برای دیدار با پوتین به مسکو برود، در حالی که دن دریـسکل، وزیر ارتش، قرار است با اوکراینی‌ها دیدار کند. او افزود: «امیدوارم به‌زودی با رئیس‌جمهور زلنسکی و رئیس‌جمهور پوتین دیدار کنم، اما فقط زمانی که توافق برای پایان این جنگ نهایی شده باشد یا در مراحل پایانی قرار داشته باشد.»
گزارش جداگانه دیگری از بلومبرگ روز سه‌شنبه درباره مکالمه اوشاکوف با کیریل دیمیتریف، رئیس صندوق ثروت ملی روسیه و واسطه مهم پوتین در ارتباط با مقامات آمریکایی منتشر شد. در متن مکالمه، اوشاکوف بر ضرورت اتخاذ «حداکثر موضع» در طرح مورد مذاکره با آمریکایی‌ها تأکید کرده است. طبق این متن، دیمیتریف گفته است: «فکر نمی‌کنم دقیقاً نسخه ما را بپذیرند، اما دست‌کم تا جای ممکن به آن نزدیک خواهد بود.»