ارز تک نرخی

حاجی‌دلیگانی، نایب‌رئیس اول کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی گفت: مخالف حذف ارز ترجیحی هستیم، اما اینکه بیایند بنشینند تا راهکاری پیدا شود که این میزان سوءاستفاده‌ای که از ارز ترجیحی توسط دلال‌ها صورت می‌گیرد رفع شود، کاملاً شدنی است.

لایحه بودجه سال ۱۴۰۵ کل کشور در مراحل نهایی تدوین است و گزارش‌های پراکنده از محتوای آن حاکی از آن است که دولت قصد دارد در سال آینده نرخ ترجیحی ارز برای واردات کالاهای اساسی را حذف کند.

حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهور در دولت یازدهم درباره جزئیات جلسه‌ای که ارز تک نرخی ۴۲۰۰ تومانی در آن تصویب شد، توضیح داد.

این نماینده مجلس تأکید کرد اجماع کلی در میان کارشناسان و قانون‌گذاران برای حذف نظام چندنرخی ارز وجود دارد تا از شکل‌گیری فساد اقتصادی جلوگیری شود.

در حالی که ابراهیم سوزنچی پیشنهاد حذف ارز ترجیحی و آزادسازی نرخ ارز را به دولت ارائه کرده است، سازمان برنامه و بودجه در پاسخ هشدار داد که اجرای این سیاست در شرایط فعلی اقتصاد کشور ممکن نیست و منجر به تورم شدید خواهد شد. کارشناسان اقتصادی نیز بر لزوم بررسی دقیق پیامدهای چنین اقداماتی پیش از اجرا تأکید کردند.

اختلاف دیدگاه میان وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی درباره تک‌نرخی شدن ارز، اقتصاد ایران را در بلاتکلیفی نگه داشته است. ارز چند نرخی نه‌تنها رانت و فساد را تقویت کرده بلکه تولید و صادرات را تضعیف کرده است. راه نجات، هماهنگی و حرکت به سمت تک‌نرخی شدن است.

سخنگوی دولت گفت: این موضوع زمان نیاز دارد تا زیست مردم دچار آسیب نشود.

مهدی دارابی، کارشناس بازار ارز، در تحلیل عملکرد بازار ارز در سال گذشته و چشم انداز آینده آن، به عوامل مؤثر بر نوسانات نرخ ارز از جمله ناترازی‌های اقتصادی، انتظارات تورمی و رخداد‌های سیاسی اشاره کرد. وی همچنین به تأثیر سیاست‌های دولت مانند ممنوعیت واردات و تغییرات ساختاری در بازار ارز پرداخت و پیش‌بینی کرد که در صورت تداوم انتظارات منفی، نرخ ارز به روند افزایشی خود ادامه خواهد داد. دارابی بر لزوم اصلاحات اقتصادی و تعدیل انتظارات تورمی برای رسیدن به ثبات در بازار ارز تأکید کرد.

نایب‌رئیسی اتاق بازرگانی ایران و سوریه تأکید کرد: کسانی که مدت زیادی از محل رانت ارزی سود بردند، دارند چوب لای چرخ این سیاست تک نرخی می‌گذارند که بگویند نباید این کار را می‌کردید.

ناترازی‌های حوزه ارزی در سال‌های اخیر باعث شده است دولت چهاردهم دست به اصلاحات ارزی بزند، اما با وجودی که آمار‌ها گویای این هستند که ارز ترجیحی نتوانسته اهداف خود از جمله اهداف حمایتی و کنترل نرخ کالا‌های اساسی را محقق کند، اما همچنان مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام از افزایش نرخ آن هم جلوگیری می‌کنند. یک اقتصاددان در این زمینه معتقد است که تاثیراتی که برای ارز ترجیحی متصور می‌شدند، مطلقا محقق نشده و تعداد جمعیتی که زیر خط فقر رفتند به شدت افزایش پیدا کرده است.

صعود قیمت دلار در یک ماه اخیر و همزمان شدن سیاست‌های اصلاح ارزی دولت با آن در حال حاضر مورد انتقاد برخی از گروه‌های اجتماعی و سیاسی قرار دارد. تک نرخی کردن دلار و حذف ارز نیمایی که به اذعان بسیاری از کارشناسان یکی از اقدامات اصلاحی دولت بوده بسیاری را با این پرسش مواجه کرده است که آیا دولت می‌تواند با فشار‌های موجود برنامه‌های خود را ادامه دهد؟ میثم هاشم‌خانی اقتصاددان در گفت‌وگو با اقتصادآنلاین تاکید می‌کند: اگر دولت اقدامات اصلاحی خود را تداوم نبخشد باید منتظر دلار نیم میلیون تومانی در پایان دوره ریاست جمهوری ترامپ باشیم.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران گفت: اگر بازار توافقی ارز دستکاری نشود و به اجبار برای آن محدودیت قیمتی تعیین نشود، حتما اقدام موثری در آینده اقتصادی ایران خواهد بود و باعث افزایش عرضه ارز از سوی صادرکننده، توافق صادرکننده و واردکننده و حفظ منابع ارزی کشور شده و بساط رانت، فساد و امضاهای طلایی برچیده می‌شود. 

محمد آرام ،معاون ارزی بانک مرکزی گفت: هدف اصلی سامانه ارز تجاری حرکت به سمت بازار ارز کالا و تک نرخی شدن ارز است. 

دولت چهاردهم همچون همتای قبلی اش، میراث دار ارز رانتی است؛ هر چند که قیمت آن از 4200 تومان به 28500 تومان افزایش یافت که تقریبا مساله را حل نکرد و صرفا چالش را از وضعیتی به وضعیت دیگر منتقل کرد؛ حالا اما دولت چهاردهم یک ماموریت بسیار مهم پیش رو دارد تا بساط ارز رانتی و چندنرخی را برچیند.